Page 622 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

1113 senesi gurre-i muharreminde Küçük Alizâde Yeğen Ali Bey baş a‘yân olup
saferinde çavuşbaşılıktan azl edilen Amasyalı Kadızâde Bodur Mustafa Ağa bin Muslî Ağa
menfiyyen Amasya’ya geldi.
Rebîülevvel gurresinde Emîr Hacı nikâbetten azl edilip es-Seyyid Mahmûd Ağa nakîb
kâ’im-makâmı ve Sadr-ı a’zam Ammizâde Hüseyin Paşa’nın kadîm emektarı olan baş bâkî
kulu Amasyalı Görgülüoğlu es-Seyyid Hasan Ağa bin Abdullah Ağa kethüdâ-yı sadr-ı âlî
oldu. 685
Rebîülâhirde Amasya Mutasarrıfı Kaya Ali Paşa, selefinin i’dâmından dolayı serdâr
Mustafa Paşa’dan ürkmüş ve paşayı kendisinden dîlgîr etmiş olduğundan azliyle Amasya
sancağı serdar-ı müşârün-ileyhin ağalarından Serçeşme Ali Bey’e tevcîh edildi.

Ali Bey
İzmitlidir. “Çingâne” demekle meşhûrdur. 1113 senesi rebîülahirinin on üçüncü günü
Amasya beyi olup Kethüdâyeri Köse Mehmed Ağa bin serdâr Yâkup Ağa Amasya mütesellimi
ve yirmisinde Avkatlı İbrâhim Ağa Amasya alaybeyi oldu.
Ancak Köse Mehmed Ağa ile Kal’a-i Bâlâ Dizdârı Receboğlu Mehmed Ağa geçen sene
Bağdat Harbi’ne me’mûr olup azîmetleri ta‘cîl ve te’kîd edilmişdi. [232] Bunlar, Bağdat’a
gitmedikleri halde halka karşı şiddet gösteriyorlardı.
Bundan münfail olan halk, Köse Mehmed Ağa’nın Ahi Sâdeddin Mahallesindeki
hânesini taşlayıp eşyasını yağma etdikleri esnada hânede çıkan yangın, Yukarı Hamam’a kadar
iki mahalleyi yakıp küle döndürdü. Bu hâdise hayli yolsuzluklara meydan verdi.
Hâdise, Bâb-ı Âlî’ye aks etdikde Mirlivâ Ali Bey gelip her iki Mehmed Ağa’yı ve
yağmacılardan bir kısmını habs ederek tahkîkâta başladı. A‘yândan ba’zılarının ve hâssaten baş
a‘yân Yeğen Ali Ağa’nın nüfûzu görülüyordu.
Cumâdelâhirede Şehr-i Zor Beylerbeyi Ergenetli Süleyman Paşa Sivas vâlisi oldu.
Tahkîkât uzadı. Receb gurresinde baş a‘yân ile Şehir Kethüdâsı Yeğen es-Seyyid el-Hâc Hasan
Ağa azl ü nefy edilip Sarı Ahmedzâde el-Hâc Abdülbâkî Efendi baş a‘yân ve Abdi Beyzâde el-
Hâc İbrâhim Bey şehir kethüdâsı oldu.
Şa’bân evâilinde Köse Mehmed ile Dîzdâr Mehmed Ağalar, mukayyeden İstanbul’a
i‘zâm edilerek Yedikule Zindanı’nda habs edildi.
Mu’ahharan Müftü Ahmed Efendi ile nakîb es-Seyyid eş-Şeyh Ali Efendi de cerâim-i
vâkı’ada müşârik sayılıp her ikisi de azl ve İstanbul’a i‘zâm edildi. Atabey Müderrisi Zanalı
es-Seyyid el-Hâc Ahmed Efendi Amasya müftüsü, Emîr Hacı Abdüllatîf Çelebi nakîb kâ’im-
makâmı, Doğan Beyzâde ceddim Kara Hüseyin Ağa bin Abdullah Bey Kal’a-i Bâlâ dizdârı
oldu. [233]
Şevvâl gurresinde Kadı-i sâbık es-Seyyid Abdülkâdir Efendi yine Amasya kadısı olup
ulemâdan Mehmed Efendi Amasya nâibi oldu. Zilka’denin on yedisinde Gümüşlüzâde Çelebi
Mehmed Ağa evkâf-ı Sultâniyye mütevellîsi olup İstanbul’dan geldi.
Zilhicce evâilinde Kethüdâ-yı Sadr-ı Âlî Amasyalı es-Seyyid Hasan Ağa bin Abdullah
Ağa vezâretle Şehr-i Zor vâlisi olup Yedikule’de mahbus olan Köse Mehmed Ağa, Dizdâr
Mehmed Ağa ile Müftü Ahmed ve nakîb es-Seyyid eş-Şeyh Ali efendiler afv u ıtlâk edildi.
Ancak Müftü Ahmed Efendi Samsun’dan Amasya’ya gelirken refîk ve hâdimi olan bir
Ermeni tarafından Kavakhân’da feci‘ bir sûretde şehîd edildi. Muahharan Ermeni de tutulup
asıldı. 686
1114 senesi gurre-i muharreminde Sarı Ahmedzâde el-Hâc Abdülbâkî Efendi baş a‘yân
oldu. Muharrem evâhirinde müftü-i esbak Osmân Efendizâde Hâfız es-Seyyid Ali Efendi vefât
etdi.

685 Bu Hasan Ağa, Amasya’da Çırçırlıoğlu demekle meşhur olan es-Seyyid Hüseyin Ağa’nın biraderidir.
686 Bu ma‘lûmatı, Ahmed Efendi’nin tilmizi olan Merzifonî Eşref Abdürrahman Efendi Tezkiretü’l-Hikem adlı
eser-i matbu‘unun zeylinde yazmıştır.
919
621