Page 467 - muze

olmuştur. 533 Osmanlı İmparatorluğu’nda Osman Bey’den Fatih Sultan Mehmet

dönemine kadar sadece gümüş akçeler ve bakır mangırlar darp edilmiştir. 534 İhtiyaç
duyuldukça yabancı altın paralar kullanılmış ve hatta Venedik duka altınlarının

Osmanlı ülkelerinde resmen basılması için darphanece “sah” kelimesi basılmak
şartıyla alışverişine izin verilmiştir. Fatih Sultan Mehmed Venedik duka altınını esas

alarak onların ağırlık ve ayarında, Beyazit’taki darphanede altın sikke kestirmeye
başlamıştır. 535 İlk Osmanlı sikkesi olan “Sultani” 1479 tarihinde Kostantiniye’de

(İstanbul) darp edilmiştir. 536 “Sikke-i hasene” de denilen altın sikkelere zamanla halk

arasında “yaldızlı” ismi de verilmiştir 537 (Şekil 4.3). Osmanlı altın sikkeleri
üzerlerine tuğra konuluncaya kadar bazı değişiklikler dışında aynı şekilde darp

edilmeye devam etmiştir. I. Selim devri altın sikkelerine “sultani” denilmiştir. Ancak
Mısır’ın fethinden sonra bunlara “eşrefi” altın sikkeleri de basılmıştır. II. Mustafa

döneminde altın sikkelere tuğra eklenmiştir. Tuğralı altınlar “cedid eşrefi” olarak
adlandırılmıştır. III. Ahmed zamanında İstanbul ve Mısır’da “tuğralı eşrefi”

basılmıştır. Bu dönemde sikkelerde ilk kez “Kostantiniye” yerine “İslambol” adı

kullanılmıştır. Bir yüzü tuğralı diğer yüzü İslambol yazılı altın sikkelere “zer-i
İstanbul”, eşrefi altınlarıyla aynı tarzda olup darp yeri İslambol olan sikkelere ise

“zer-i mahbub” adı verilmiştir. I. Mahmud döneminde “cedid İstanbul (fındık altını)

ve zer-i mahbub” altınları; II. Mahmud döneminde “zer-i mahbub, atik rumi, cedid
rumi, Kâbe altını, atik adli, cedid adli, cedid mahmudiye, Hayriye” altınları darp

edilmiştir. Abdülmecid döneminde “memduhiye, mecidiye” altınları; Abdülaziz, II.
Abdülhamid ve V. Mehmed Reşad dönemlerinde Mecidiye tarzında “500, 200, 100,

50, 25 kuruş” değerinde altın sikkeler basılmıştır. II. Abdülhamid, V. Mehmed Reşad
ve VI. Mehmed Vahdettin dönemlerinde ziynet altınları darp edilmiştir. 538

533 Geçkinli, “Altın”, s. 17.
534 Oğuz Tekin, “Devletler, Hükümdarlar ve Sikkeleri”, Altının İktidarı İktidarın Altınları (Yapı
Kredi Koleksiyonu), ed. Oğuz Tekin, Yapı Kredi Yayınları, 2005, s. 268.
535 Süleyman Sûdi, Usûl-i Meskûkât-ı Osmaniyye ve Ecnebiyye, haz. İbrahim Artuk ve Cevriye
Artuk, İstanbul, 1982, s. 26.
536 Sahillioğlu, “Osmanlı Para Tarihinde Dünya Para ve Maden Hareketinin Yeri (1300-1750)”, s.
120.
537 Kocaer, Osmanlı Altınları, s. 28; Kaya, İstanbul’un 100 Sikkesi, s. 61.
538 Tekin, “Devletler, Hükümdarlar ve Sikkeleri”, s. 269.
458