Page 368 - 6-8
P. 368
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
ı Arabla ana dilinden daha iyi mütekellim, fünûn-ı maârifden haberdâr, sesi gâyet güzel ve
muhrik olmakla beraber tîz idi.
Emîn Mehmed Efendi-Doğlalızâde
Amasyalıdır. Ulemâdan sâbıkü’t-terceme Sahhâf Doğlalı Ahmed Vehbi Efendi’nin
mahdûmudur. Halk arasında “Hım hım Hoca” demekle meşhûrdur. 1275’de doğdu. Acaralı
Koca Osmân Efendi’den tahsîl-i ulûm etdi.
Esnâ-yı tahsîlinde bütün kütüb-i fıkhiyyeyi, kavânîn-i adliyyeyi, usûl-i muhâkemâtı, usûl-
i şer’iyye ve mecelleyi kemâl-i dikkat ve im’ân ile mükerreren mütâlaa ve tedkîk ederek
kendiliğinden mükemmel bir avukat oldu. Kütüb-i fetevâyı âdetâ ezber edib erbâb-ı deâvâ için
hânesi bir melce-i yegâne halini aldı.
Cum’a günleri rüesâ-yı adliyenin mürâcaatgâhı olup ilân-ı Meşrûtiyet’e kadar bütün
me’mûrîn-i adliye ve şer’iyye kendisinden sakınırdı. Bu yüzden hayli tezvîrât ve ifsâdâta da
âlet olabilirdi. Gâyet zekî, kuvve-i hâfızası mükemmel, hadîdü’l-mizâc, [341] tab’an
mütelevvin, teehhülden müctenib, müskirâtdan müteneffir, ferâiz-i ilâhiyyesi sâkıt, sadakası
boldu.
Emîne Hund Hâtun Sultân
Amasyalıdır. Amasya hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşazâde Mustafa Bey’in kerîmesidir.
Pederinin yerine Amasya vâlisi olarak gelen Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın ilk zevcesi olup
bundan kerîmeleri Aişe, Hatice, Fatma Sultânlar ile şehzâdeleri Sultân Murâd, Sultân Mustafa
Hân’dan tevellüd etdiği kuyûd-ı vakfiyeden anlaşıldı.
Emîne Hâtun Sultân
Kedağralıdır. Taşân Beyzâde Hasan Bey’in kerîmesi ve Sultân Murâd-ı Sânî halîlesidir.
Sultân Murâd Hân-ı Sânî ikinci cülûsunda bununla teehhül etmişdi. Şehzâdesi Sultân Hasan
bundan doğmuş, 855 senesi muharreminde Sultân Fatih Mehmed Hân’ın cülûsunda mahdûmu
Şehzâde Hasan boğulmuş kendisi de Kedağra’ya gönderilmişdir.
Kedağra Kalesi’nde türbesi ve hayrâtı olup emlâkını vakıf ve eczâhânlar vazîfeleri tahsîs
etmişdir. Kuyûd-ı [342] vakfiyede Taşânzâde Hasan Bey’in kerîmesi ve Sultân Murâd-ı Sânî
halîlesi olduğu Kedağra Kadısı Enverîzâde Mehmed Said Efendi’nin zaman-ı kazâsında 7
rebiülâhir sene 1251’de görülen muhâsebeden anlaşıldı.
Emîne Hâtun Sultân
Amasyalıdır. Eratna Beyzâde Yûsuf Bey bin Mehmed Bey bin Ali Bey bin Mehmed Bey
bin Sultân Eratnâ’nın kerîmesi olup 838’de Amasya Vâlisi olan Şehzâde Sultân Ahmed bin
Sultân Murâd-ı Sânî zevcesidir. 841’de zevci vefât etdiğinden çok sonra vefât etmişdir.
Şehzâdeler Türbesi civârında medfûndur.
Emine Hânım, Paşazâde Can Mirza Paşa’nın kızı ve Mustafa Efendi’nin halîlesidir.
Amasya’da Fethiye Câmi-i şerîfi mesâlihine nemâsı sarf edilmek üzere hayli nukûd vakıf ve
1058’de tescîl ederek 1069 sâlinden sonra vefât etmişdir. Sâhibe-i hayır ve hesenât idi.
Enbiya Çelebi-Ebu’l-Hasanoğlu Hacı
Amasyalıdır. Mevlânâ Alâeddîn Ebu’l-Hasan Ali Çelebi bin eş-Şeyh Ahmed Çelebi
mahdûmudur. Ceddi eş-Şeyh Şemseddîn Ahmed Çelebi Bursa kadısı olan Aksarayîzâde
Mevlânâ Alâeddîn Ali bin Mevlânâ Fahreddîn İlyâs bin Mevlânâ eş-Şeyh Cemâleddîn İbrâhim
el-Aksarayî mahdûmudur. Temennâ Mahallesi eşrâfından ve devlet ümenâsından olup 883
sâlinden sonra vefât etdi. Temennâ Mahallesi’nde mescidi, bağları vardır. [343]
367