Page 556 - 6-8
P. 556
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
[1]
Amasya Târîhi
Müellifi
Amasyalı Hüseyin Hüsâmeddîn bin Mehmed Abdîzâde
On ikinci Cild
[2] Amasya Târîhi
Abdullah Mu’îneddîn Ebü’l-Mekârim el-Müstevfî
Gümüşlüdür. Nasr bin Güvenç adlı bir Türk’ün oğludur. Amasya’da kâdı’l-kudât olan
Tâceddîn Mehmed el-Keşânî hizmetinde ilm ü ma’rifet, hatt u kitâbet öğrendi. Müşârun ileyhin
vefâtında Amasya vilâyetinin mâliye işlerinde istihdâm edilerek ilm-i hesâbda mahâreti ve
hüsn-i ahlâk ve sadâkati sâyesinde Amasya vilâyeti defterdârı oldu.
Ba’dehû merkez-i saltanât olan Konya’daki müstevfîlerin ve bunlar vâsıtasıyla Sultân
Alâeddîn Keykûbâd’ın teveccühlerini celb eylediğinden Konya’ya gidip müstevfîliğe kadar
yükseldi. Sultân Alâeddîn’in i’timâdını kazandı. Mükerreren azl ü nasb edilerek 647 hudûdunda
vefât etdi. Gayet müdebbir, muhâsib idi. Mahdûmu Sa’deddîn Yûnus da müstevfî, ya’nî mâliye
nâzırı olmuştu. Amasya’da “Gümüşlüzâdeler”in büyük atasıdır.[3]
Abdullah Kemâleddîn Ebü’l-Fezâ’il İbnü’r-Râzî
Esbak Amasya kâdı’l-kudâtı Mevlânâ Fahreddîn Mehmed bin Mahmûd er-Râzî
mahdûmudur. Pederi Amasya’da müderris ve kadı iken doğdu. Sonra beraber Konyaya gidip
orada ikmâl-i tahsîl ederek müderris ve bir müddet Amasya kâdı’l-kudâtı olup 675 yılından
sonra vefât etdi. Birâderi Mevlânâ Saâdeddîn Mes’ûd bin er-Râzî’dir. Her ikisi de meşâhîr-i
ulemâ ve kudâttandır.
Abdullah Çelebi-Veled-i Uğurlu
Sultân İzzeddîn Keykâvûs kızı Fâtıma Hundî Hâtun’un kölesi ve mu’tekı Uğurlu Bâbek
oğludur. Pederinin hayâtında tahsîl-i ilm ü edeb etdi. Torumtay oğullarının ve hâssaten Ya’kûb
Şâh’ın zamân-ı emâretinde erkân-ı memleketten olup 743 sâlinden sonra vefât etdi.
Abdullah Çelebi-Hâce Nizâmeddîn el-Müstevfî
Amasya Emîri olan Gümüşlüzâde Tâceddîn Mahmûd Bey’in oğludur. Pederinin Mısır’a
firârında Sivas’da Eretna Bey’in himâyesine girmişdi. Akl ü ferâseti, ilm ü dirâyeti hasebiyle
Eretna Bey’e kendisini sevdirmiş olduğundan müstevfî ya’nî mâliye nâzırı olup Eretna Bey’in
mâliye işlerini güzelce idâre etdi.
Emîr-i müşârun ileyhin vefâtında oğlu Mehmed Bey de müstevfî olup 758 sâlinde vefât
ettiği zannolunur. Mahdûmu Hâce Sinânüddîn Yûsuf yerini tutdu.
Abdullah Bey- Emîr Muîneddîn el-Atabegî
Amasya ümerâsından Emîr Şücâaddîn İlyâs Bey bin Hayreddîn Hızır Bey bin Atabeg
Nasîreddîn Ahmed el-Gazzâlî mahdûmudur. “Atabegzâde” demekle meşhûr Abdullah Bey,
Şâdgeldi Paşa devrinde nâ’il-i emâret olup Abdî [4] Bey denirdi. Amasya emâretinin Sultân
Murâd Hünkâra arz-ı bey’ât etmesine çalışdı.
553
555