Page 13 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Fuad Köprülü’nün “Eğer Amasya Tarihi tamamen intişar edecek olursa öyle modaya
tabi kitaplar gibi iki üç senelik bir hayata değil, ebedî bir mevcudiyete kesb-i istihkak eyleyecek

1
ve erbâb-ı ilme daimi bir müracaatgâh olacaktır.” şeklinde ifade ettiği gibi on yıllar geçse de
her zaman başvurulacak bu kıymetteki eserin ve müellifinin tanınması esere olan saygıyı ve
itibarı daha da artıracaktır. Bu bölümde müellifin ailesi, ilmi ve mesleki hayatı, edebi şahsiyeti

ve tarihçiliği, eserleri hakkında bilgi verildikten sonra “Amasya Tarihi”nin te’lif sebebi,
bastırma çabaları, ciltleri ve kaynakları kısaca tanıtılmaya çalışılacaktır.

1. MÜELLİF HAKKINDA

1.1. Ailesi

2
Eserinde kendi hayat hikayesinden bahseden Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn,
Amasya’da Çeribaşı Mahallesi’ndeki caminin batısına bitişik bulunan hanede H. 1286

Recebinin son Cum’ası (M. Kasım 1869) seherinde Abdîzâde el-Hâc Mehmed Ağa bin Abdî

Ağa bin el-Hâc Mehmed Ağa bin Abdî Ağa bin el-Hâc Ali Ağa bin Alaybeyi Kara Hüseyin
Ağa zürriyetinden tev'em (ikiz) olarak dünyaya gelmiştir. Babası tarafından Hüseyin adı, annesi

Zâhide Hâtûn binti el-Hâc Hâfız Osmân Efendi bin Şeyhü'l-Kurrâ el-Hâc Halîl Efendi

tarafından Kuba evliyâsı Hüsâmeddîn Halvetî Hazretlerine muhabbeten Hüsâmeddîn lakabı
verilmiştir. Annesi Zâhide Hâtûn Köprülü Halîl Efendi (Kuru İmâm el-Hâc Hâfız)’nin

4
ceddindendir ve Hüseyin Dede’nin kabri yanında medfûndur.
3
Ceddi Hüseyin Bey (Kara)’dır. Amasyalı olup Ahî Sâbıkeddîn Mahallesi ahâlîsinden
Doğan oğlu Abdullah Bey bin Ömer Bey bin Doğan Bey’in oğlu olup onun ceddi Doğan Bey

mîr-livâdır ve Bağdad Harbi’nde şehîden vefat etmiştir ve müellif bunların Cebeci Devlethan

Bey’in ahfâdından ve Baba İlyas Horasânî evlâdından olduğunu belirtmiştir.

Eserinde Hüseyin Bey’in kale kethüdâlığı ve Moramol Malikânesi mutasarrıfı ve kal’a-

yı bâlâ dizdârı, Amasya alaybeyi, Amasya mütesellimliği gibi görevler üstlendiğini, oğulları
Hasan, Ali, Mustafa Ağaların yeniçeri olduğunu ifade etmektedir. Hacı Ali Ağa yeniçeri

1 Feyzi Çimen , "Dîvânü Lügâti’t-Türk Üzerine İlk Dizin: Dîvân Anahtarı ve Hüseyin Hüsâmeddîn Yasar’ın İlmî
Kişiliği", FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2013, S. 1, s. 136-151.
2 Amasya Tarihi, c. 1, s. 334-340.
3 Amasya Tarihi, c. 9, s. 462.
4 Amasya Tarihi, c. 9, s. 30
10

12