Page 635 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Şa'bân gurresinde Şeyh Mehmed Efendi Amasya kadısı olup geldi. Bu esnâda
mütesellim ve baş a'yân Osmân Bey'in nüfûz ve icrâ'âtına karşı halk arasında dedikodular
çoğaldı. Mü'ezzinbaşıoğlu Hacı Abdî, Sultân Bâyezîd baş mü'ezzini Yeniceli Hâfız Mehmed
Efendiler Osmân Bey'in gözdelerindendi.
Osmân Bey âlim, muktedir, zâbıt, ulemâ ve üdebâya muhib, mûsikîye düşkün, necîb
kerîmhâr bir zât idi. Şâdgeldi Paşa'nın torunu olduğu her hâlinden belli idi. Şu'arâdan Hacı
Abdî, Yeniceli hâfızın tîz ve yanık sesi Amasya'yı ağladır ve inledirdi.
Bu esnâda Rahtuvân Paşazâde Hacı İbrâhim İlmî Bey, meclis-i a'yân a'zâsından zikr ü
senâya değer bir zât idi. A'yân içinde fâzıl, edîb, kerîm idi. Birâderi Osmân Bey de ulemâ ve
üdebâdan bir zât olup bâb-ı âlîde sadâret mektûbî hulefâsındandı.
1131 muharrem gurresinde Hacı İbrâhîm Bey baş a'yân seçilip Osmân Bey
mütesellimlikde kaldı. Bunlar Amasya'nın medâr-ı şerefi, bâ'is-i iftihârı beylerdi. Osmân Bey,
esbak Anadolu vâlîsi vezîr Ömer Paşa'nın mahdûmu olduğundan Alaca Hamam ittisâlindeki
konağı pek muhteşem, dâ'iresi vezîrâne idi. Hacı İbrâhim Bey de bundan aşağı değildi. [24]
Fakat Amasya'nın büyük ağaları bunları çekemediler, şikâyetler tertîb ederek bunları
düşürmek istediler. Bu şikâyetleri dikkat gözüne alan bâb-ı âlî, Osmân Bey'in ve etbâ'ının
ahvâline müftü Âkif Mustafâ Efendi'yi me'mûr ve müvellâ ta'yîn ederek bir kıt'a fermân
gönderdi.
Sefer evâ'ilinde tahkîkât başladı. Kadı Şeyh Mehmed Efendi'den de Yeniceli Hâfız
Mehmed, Kırık Hasan Ağa'nın imâmı Osmâncıklı Hâfız Ahmed, Dereköylü Mehmed
Efendiler'le başlarında bulunan Kırık Hasan Ağa bâb-ı âlîye ve meşîhata şikâyetler dermiyân
ve kadı da bunların tezvîrât olduğunu beyân etmişlerdi.
Cemâziyelevvel iptidâlarında sâdır olan fermân-ı âlî ile bu şikâyetleri de müftü
efendinin tahkîkine havâle edildi. Ancak kadı efendi bu havâleden telâşa düşdü. Çünkü kadı ile
müftü arası ba'zı mesâ'ilden dolayı açıkdı.
Şa'bânda Hüseyin ve Fîrûz Ağalar evkâfının tevliyeti baş a'yân Hacı İbrâhîm Bey'e
tevcîh edildi. Şevvâl sonlarında esbak baş a'yân Fazlıoğlu Hacı Alî Efendi ve İbadullâh Câmi'i
imâmı şeyhü'l-kurrâ Hâfız Mehmed Efendi vefât etdi. Hacı Alî Efendi'nin oğulları Hacı Sa'îd,
Ahmed Ağa ile Hâfız Mehmed Efendi pederlerinin yerini tutdu. [25]
Cereyân eden tahkîkât, a'yândan hayli ağaları ve ba'zı mütesellimleri alâkadar ediyordu.
Müftü Efendi ile Osmân Bey'in de arası iyi değildi. Kadı Şeyh Mehmed Efendi'nin azline
binâ'en zilka'de gurresinde Mustafâ Efendi Amasya kadısı olup geldi. Amasya sancağı Mîrzâ
Paşa'nın uhdesinden sarf edilerek Ahmed Bey'e mîr-i mîrânlıkla tevcîh edildi.

Ahmed Paşa
Sivâslıdır. İstanbul'da bostancıbaşı olan Sivaslı Mehmed Ağa bin Süleymân Bey'in
oğludur. On dört yaşında bir çocuk olduğu hâlde 1131 zilhiccesinin gurresinde Amasya
mutasarrıfı oldu. Vusûlüne kadar Amasya alaybeyi Kara Hüseyin Ağa mütesellim olarak
sancağı idâreye başladı.
Zilhiccenin sekizinci günü dedikoduya bâ'is olan Emîr Hacı Abdullatîf, Sancı oğlu Hacı
Ahmed, serdâr Cebecioğlu İbrâhim Ağalar'ın azline binâ'en Iydîzâde Abdurrahîm Efendi nakîb
kâ'im-makâmı, a'yândan Çiğdemoğlu Hacı Alî Ağa şehir kethüdâsı, Hindîoğlu Yirmi Birin
Mehmed Ağa da yeniçeri serdârı oldu.
1132 senesi muharrem gurresinde Ömer Paşazâde Osmân Bey baş a'yân seçildi. Birkaç
[26] gün sonra mutasarrıf Ahmed Paşa kethüdâsı Sivâslı Yûsuf Ağa 699 ile Amasya'ya geldi.
Sinn ü sâli bir sancağı idâre edecek çağda olmadığından mütesellim Hüseyin Ağa'yı ibkâ ederek
kethüdâsı ile işe başladı.

699 Yûsuf Ağa Amasya'da "Çapkın Yûsuf Ağa" demekle meşhûr olmuşdu.
616

634