Page 640 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Şa'bân ortalarında ünlü a'yândan nakîb kâ'im-makâmı Hocazâde Emîr Hacı Abdullatîf
Çelebi bin Abdullatîf Efendi bin Hoca Mehmed Efendi vefât edip Okmeydânı'nda yapdırdığı
musallânın mihrâbı hizâsında Kurdboğan Türbesi'nin üst tarafında yol kenârına defn edildi.
Yukarı Hamâm ittisâlindeki muhteşem konağı ve servet-i müdhişesi ihtiyâten zabt ve temhîr
edildi. Iydîzâde Abdurrahîm Efendi nakîb kâ'im-makâmı oldu.
Şevvâl evâ'ilinde Hemedân'ın fethinde büyük yararlığı görülen Amasya mîralâyı Kara
Hüseyin Bey mîrlivâlıkla Hemedân kalesi muhâfızı ve Kuloğlu Mustafâ Bey de Amasya
mîrâlayı oldu.
1139 muharrem intihâbında baş [40] a'yân ve mütesellim Hacı İbrâhim Bey ve diğer
ağalar yerinde kaldı. Kadı Çetenzâde Hacı Ahmed Efendi idâreli bir âlim olduğundan halka ve
a'yâna kendini sevdirmişdi.
Rebî'ulevvel gurresinde Amasya serdârı Türk Şa'bânoğlu Altıncı Hüseyin Ağa bin
Mehmed Ağa dâru'l-harbe sevk edilen askere başbuğ olup gitdi. Onuncu Mehmed Ağa da serdâr
vekîli oldu.
Cemâziyelevvel gurresinde sâbık Tuzla kadısı Hacı Mustafâ Efendi Amasya kadısı olup
tarafından Eyyûb Efendi Amasya nâ'ibi oldu. Bu esnâda Amasya dîvân kâtibi de Merzifonlu
Eyyûb Efendi olduğundan Amasya şu'arâsının dillerinde "Sabr-ı Eyyûb" mazmûnları meydân
aldı.
Ancak mutasarrıf Mehmed Paşa'nın Özi'de ve mütesellimi Hacı İbrâhim Bey'in
Amasya'da tevâtüren sâbit olan ef'âl-i zâlimânesi üzerine mutasarrıf azl ve sonra katl
edildiğinden Amasya sancağı Karahisâr-ı Şarkî sancağıyla birlikte Musul beylerbeyi Hacı
Hüseyin Paşa'ya verildi.

Hacı Hüseyin Paşa
Merzifonludur. Cin Abdullâh Ağa'nın oğludur. Maktûl Merzifônî Kara Mustafa
Paşazâde [41] Alî Paşa'nın kethüdâsı olduğu münâsebetle "Maktûlzâde Kethüdâsı" demekle
meşhûrdur. 1139 senesi cemâziyelevvelinin sekizinci günü Amasya mutasarrıfı ve Merzifon
a'yânı Tuz Mehmed Ağa da Amasya mütesellimi olup geldi.
Tuz Mehmed Ağa'nın Amasya'ya geldiğini müte'âkib bâ-fermân-ı âlî sâbık mütesellim
ve baş a'yân Hacı İbrâhim Bey'i habs ederek zimmetinde olan halkın ve mîrînin matlûbâtını
tahsîle kıyâm etdi. Yeğenzâde Hacı Osmân Bey baş a'yân ve Tuz Mehmed Ağa'nın amcazâdesi
Kara Mustafâ Ağa da zehâ'ir-i askeriyyenin cem' ve sevkine me'mûr ve Avkatlıoğlu Velî Ağa
da Merzifon voyvodası oldu.
Cemâziyelâhirde Gürcüzâde Hacı İbrâhim Bey'in zimmeti tahsîl edilip kendisi Samsun'a
sürülmüş ve orada kale-bend edilerek şâkîleri susdurulmuşdu.
Recebde Emîr Hacı merhûmun servet-i azîmesi vârisleri arasında taksîm edilmesine
dâ'ir fermân geldi. Şa'bânda bu emvâli taksîme me'mûren Anadolu kazaskeri Merzifônî Dürrî
Mehmed Efendi tarafından kassâm-ı askerî Halîl Bahrî Efendi Amasya'ya geldi. Emîr Hacı
metrûkâtını kendisinden önce vefât eden oğlu Hüseyin Ağa'nın oğulları Alî ve Mustafâ [42]
Ağalarla iki zevcesi ve iki kızı arasında taksîm ederek külliyetli resm-i kısmet alıp gitdi.
Şevvâlde Amasya mütesellimi Tuz Mehmed Ağa harbe gidip amcazâdesi Kara Mustafâ
Ağa bin Mustafâ Ağa Amasya kâ'im-makâmı oldu. Bu sene "Dersi Tamâm" demekle meşhûr
Müftüzâde Ömer Efendi bin Abdurrahmân Efendi, Hızır Paşa müderrisi fuzalâ ve şu'arâdan
Iydîzâde Âtıf Ahmed Efendi vefât edip Hemedân kalesi muhâfızı ve Dergüzin sancağı beyi
ceddim Doğanoğlu Kara Hüseyin Bey bin Abdullâh Bey harb ederken şehîd oldu. Yine bu
muhârebede yararlığı görülen Amasya mutasarrıfı Hacı Hüseyin Paşa vezâretle Musul vâlîsi ve
Amasya mütesellimi Tuz Mehmed Ağa da Kars beylerbeyi oldu.

621

639