Page 648 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Cemâziyelevvelde Vidin muhârebesinde bozulan Vidin seraskeri Merzifonlu Tuz
Mehmed Paşa, ma'iyyetinde Amasya mutasarrıfı Hamis Paşa da bozulduğundan her ikisi de
i'dâm edildi.

Teymûr Süleymân Paşa
Merzifonludur. Zoğu nâhiyesinden sipâhî Osmân bin Mehmed'in oğlu ve Cevher
Mehmed [66] Paşa'nın kardaşıdır. Bunlara "Zoğulu" denirdi. 1153 cemâziyelevvel ibtidâsında
Amasya mutasarrıfı olup Îrân harbiyle meşgûl olduğundan Yeğenoğlu Ömer Bey Amasya
mütesellimi ve Fethullâh Ağa da alaybeyi oldu.
Bu esnâda elli yıldan beri Güç Arslan Bey evlâdına meşrût olan Geldiklan kazâsında
Kırık nâm-ı diğer Huntî karyesi mâlikânesi mutasarrıfı evlâd-ı vâkıfdan Hızır Ağazâde
Mehmed Emîn Efendi bin Mehmed bin Hızır Ağa Geldiklan ve Turhal taraflarında türeyen
eşkıyânın elinde evlâdıyla berâber şehîd olduğu herkesi pek müte'essir etmiş, eşkıyâ Tokad,
Çorum yollarını kesmişdi.
Cemâziyelâhirde eşkıyâyı tenkîle me'mûr olarak sadr-ı a'zam ağalarından Amasyalı
Hasan Ağa ve selâm ağası Mehmed Ağa Amasya'ya geldiler. Alaybeyi Fethullâh ve serdâr
Birinci Abdî Ağalar'ı yanlarına alıp ta'kîbâta gitdiler.
Şevvâlin dördüncü günü müftü Hacı Ahmed Efendi fetvâdan çekildiğinden Niksârlı
Hacı Halîl Efendi Amasya müftüsü ve Fazlıoğulları'nın nüfûzuyla mahkeme kâtibi Gümüşlü
Hacı Mehmed Efendi de azl edilip Fazlıoğlu Hacı Mehmed Efendi mahkeme başkâtibi oldu.
Zilhiccede eşkıyâyı tenkîle muvaffak olan [67] Hasan Ağa mîr-i mîrânlıkla Karahisâr-ı
Şarkî mutasarrıfı oldu. Bu esnâda mevâlîden ve Amasya ulemâsından Şa'bân Efendizâde Hacı
Mehmed Efendi vefât edip 705 cihetleri oğulları Abdurrezâk, İbrâhim Efendiler'e verildi.
Bu sene Birinci Sultân Mahmûd Hân'ın câriyelerinden Hindî Paşazâde Ahmed Bey bin
Alî Bey'in zevcesi Fatma Hanım Amasya'da Gümüşlüzâde Câmi'i ittisâlinde yapdırdığı
medresesi hitâma ermiş olduğundan Fâtımiyye denilen bu medresenin müderrisliği Hazret-i Pîr
İlyâs türbedârı Şeyh İsmâ'il Efendi'ye verildi.
1154 muharrem gurresinde Hacı Kadiroğlu Hacı Hâfız Mehmed Ağa baş a'yân ve
Kapancı Hacı Ahmed Ağa hacıbaşı olup birkaç gün sonra müftü Hacı Halîl Efendi'nin azliyle
Ya'kûb Paşa müderrisi fukahâdan Akdağlı Hacı Mustafâ Efendi ulemâ ve a'yânın zoruyla
Amasya müftüsü ve cebecibaşı Amasyalı Hacı Kadiroğlu Köse Alî Ağa da vezâretle Diyârbekir
vâlîsi oldu.
Safer evâ'ilinde Amasya erkânından Yeğenoğlu Hacı İbrâhim Bey Îrân harbinde ve
İçerişehir'de Osmâniyye (Tekke) medresesi müderrisi [68] ulemâdan Dervîş Mehmed Efendi
vefât etdi.
Rebî'ulâhirde Zorluoğlu Mehmed Ağa yeniçeri serdârı olup Amasya-Samsun yolunda
türeyen eşkıyâyı ta'kîbe gitdi. Cemâziyelevvelde eşkıyâyı tepeleyerek muvaffakiyetle avdet
etdiğinden "haseki" pâyesini aldı.
Cemâziyelâhirin sekizinde Canik muhassılı Amasyalı Osmân Ağa'ya ve Amasya
mütesellimi Ömer Bey'e vârid olan fermân-ı âlîde Terme ve Fatsa kazâlarına musallat olan
Çubukçuoğlu kapıcıbaşı Hacı Ahmed ile oğlu Süleymân ve kaynı Alî ve Sakaoğlu Ömer
Ağalar'ın 706 derdest ve Ankara'ya i'zâmı emr edilmiş olduğundan icrâ edildi.
Bu ayın yirmisinde müftü Hacı Mustafâ Efendi fetvâdan isti'fâ eylediğinden Taşâbâdî
Hacı Ahmed Efendi ikinci def'a Amasya müftüsü oldu. Amasya mutasarrıfı Teymûr Süleymân
Paşa muhârebede yararlığı görülüp şa'bânda vezâretle Sivâs vâlîsi olduğundan kardaşı Çorum
beyi Cevher Bey'e mîr-i mîrânlıkla Amasya sancağı verildi. [69]

705 Hacı Mehmed Efendi, Amasya'da Şa'bân Oğulları'nın büyük atasıdır.
706 Hacı Ahmed Ağa, meşhûr Fatsalıdır. Süleymân Ağa, hazînedâr Süleymân Paşa'dır. Kaynı Alî de meşhûr Canikli
Alî Paşa'dır.
629

647