Page 651 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

1159 muharrem gurresinde kapıcıbaşılardan Hacı Feyzullâhoğlu Hacı Hüseyin Ağa baş
a'yân ve Sadr-ı a'zam Hasan Paşa ağalarından Amasyalı Hacı Hüseyin Ağa da İstanbul'dan gelip
bâ-fermân-ı âlî şehir kethüdâsı oldu. 708
Şa'bân gurresinde ordu kadısı Amasyalı Hacı Kâsımoğlu Mehmed Rızâ Efendi Amasya
kadısı 709 olup Müftüzâde Abdulbâkî Efendi nâ'ibi oldu. [76]
Ramazânın yirmi sekizinci günü müftü Şeyh Mustafâ Efendi fetvâdan isti'fâ
eylediğinden Fîrûz Ağa müderrisi Ziyâreli Hacı Ömer Efendi Amasya müftüsü ve zilka'de
gurresinde Erzincânî Sâlih Efendi Amasya nâ'ibi oldu.

Murtazâ Paşa
Eyyüplü Nûh Efendi'nin oğludur. Vüzerâdandır. 1160 muharremi gurresinde Amasya
mutasarrıfı olup Îrân harbi ile meşgûl olduğundan a'yândan harem kethüdâsı Hacı Süleymân
Ağa Amasya mütesellimi ve intihâbda Rahtuvân Paşazâde Hacı Ahmed Bey baş a'yân,
Fazlıoğlu Hacı Hâfız Mustafâ Efendi hacıbaşı oldu.
Saferde mîrlivâ Hacı Osmân Bey'e Elbasan sancağı verildi. Îrân seferleri uzadığından
bir i'ânât-ı harbiyye meclisi kurulup a'yân ve hâcıyândan üçer zât a'zâ, müftü Hacı Ömer Efendi
re'îs, mütesellim Hacı Süleymân Ağa nâzır, Murtazâ Paşa kethüdâsı Mehmed Ağa da toplanan
zahîre ve i'âneleri alıp paşaya götürmeğe me'mûr olmuşdu.
Nakid ve zahire gibi halkdan toplanan i'âneleri Fazlıoğlu Hacı Mustafâ ve Alî Efendiler
müftü efendiden ahz ve tesellüm ederek kethüdâ [77] Mehmed Ağa'ya teslîm etmek üzere
Samsun anbâr me'mûruna gönderildiği esnâda yarı yarıya i'ânelerden ihtilâs edildiği anbar
emîninin gönderdiği musaddak defterden anlaşıldı.
Mütesellim Hacı Süleymân Ağa ile Paşa'nın ağası isticvâb edildi. Mütesellim re'îsden
sorulmasını beyân ve ahz ve teslîme me'mûr, Fazlıoğulları da re'îsden noksân aldıklarını ve re'îs
olan müftü de bilâ-noksân teslîm etdiğini meclis huzûrunda defter ibrâz ederek dermiyân etdi.
Mütesellim, Fazlıoğulları'na mu'în olduğundan bîçâre müftü yalnız kaldı.
Meclis a'zâsı vilâyete ve bâb-ı âlîye takdîm etdikleri mahzar üzerine müftü Hacı Ömer
Efendi cemâziyelevvelin on üçüncü günü azl ile Ziyâre'de ikâmete me'mûr olup Şeyh Mustafâ
Efendi yine Amasya müftüsü oldu.

Ömer Paşa
İspirlidir. Zarbona Ebûbekir Paşa'nın oğludur. 1160 cemâziyelevvelinin yirmisinde
Amasya mutasarrıfı ve Îrân harbine me'mûr olduğundan baş a'yân Hacı Ahmed Bey Amasya
mütesellimi ve şa'bânın on yedisinde Amasya'da "Çırçırlıoğlu" demekle meşhûr Abdullâh [78]
Paşa sadr-ı a'zam ve harem kethüdâsı Amasyalı Hacı Abdullâh Ağa da kapıcılar kethüdâsı oldu.
Bu esnâda Amasya kadısı Müjdecizâde Mehmed Efendi olmuşdu.
İhtilâsın ilk tahkîkinde Fazlı Oğulları'nın mes'ûliyetleri anlaşılıyordu. Sonra mes'ûliyet
müftî-i ma’zûlün ve şehir kethüdâsı Hacı Hüseyin Ağa'ya yükletilip tazmîne mahkûm oldular.
Bu hükm-i karakuş ulemâ ve a'yânı tenfîr, halka da te'sîr etmişdi.
Şevvâl evâ'ilinde Zâr Alîoğlu Mehmed Paşa Sivâs vâlîsi olduğundan müntesibleri Fazlı
Oğulları'nın nüfûzları artdı. Hacıbaşı Fazlıoğlu Hacı Mustafâ Efendi ilâveten şehir kethüdâsı
oldu. Fazlı Oğulları'nın aleyhinde atıp tutan nakîb Hacı Bâkîoğlu Hacı Abdulbâkî Ağa da
mühîn-i sâdât denilerek azl edilip Fazlıoğlu Hacı Alî Efendi nakîb oldu.
1161 muharrem intihâbında Hacı Efendioğlu Hacı Ahmed Ağa baş a'yân, Emîr Hacıoğlu
Torun Hacı Alî Ağa'nın hacıbaşı olması Fazlı Oğulları'na karşı halkın vaz'iyyet aldıklarını
anlatdı.

708 Hacı Hüseyin Ağa, Amasya'da Şehir Kethudâsı Oğulları'nın büyük atasıdır. Bunlardan Şeyh Ârifî Mehmed
Efendi ve Kâmil Ahmed Efendi, Ziyâ'eddîn Efendi meşhûrdur.
709 Mehmed Rızâ Efendi, esbak Amasya mütesellimi Tatarağası Ömer Ağa'nın kardeşi oğludur.
632

650