Page 654 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Fazlı Oğulları, Mehmed Paşa'nın mukaddem verdiği emri üzerine paraların tahsîlâtına
kıyâm ve Sivâs'dan gelen tahsîldârlar ise mübâşeret etdikleri cihetle şikâyetler bâb-ı âlîye yağdı.
Bu hareket, yeniçeriler ve hâsseten halk arasında dehşetli bir infi'âl uyandırdı.
Muhassılları ve Fazlı Oğulları'nı tahsîlâtdan men' eden halk, boğazları sedd edip Mehmed
Paşa'yı Amasya'ya sokmamak ve tahsîlâta kıyâm edenleri öldürmek için ittifâk etdiler.
Vaz'iyyet pek korkunç idi. Çünkü vergilerini tamâmiyle vermiş olan halk, tekrâr tahsîl
edileceğinden korkup her türlü muhâtarayı göze aldırmışlardı. Bunu takdîr eden mütesellim
[86] muhassılları durdurmuş, ahvâli Mehmed Paşa'ya bildirmişdi.
Bâbı-âlî, şikâyetleri muhikk gördüğünden derhâl Mehmed Paşa'yı azl ve yerine İçil
mutasarrıfı Cevher Paşa'yı ta'yîn etdiği hâlde bundan ma'lûmâtı olmayan Mehmed Paşa boğaza
kadar gelmiş, halk ise müsellahan paşayı geri çevirmeğe kıyâm etmiş, Helvâcı Pınarı önünde
oldukça önemli bir boğuşma olmuşdu.
Fakat Amasya a'yânı araya girip paşayı iknâ'a çalışdıkları esnâda fermân-ı âlî gelip
teblîğ edilince Mehmed Paşa dönüp Sivâs'a gitdi. Gavgâ da bitdi. Paşanın adamlarından birkaçı
öldü. Amasyalılardan da yaralanan oldu.

Cevher Mehmed Paşa
Merzifon'da Zoğuludur. 1166 saferinin gurresinde dördüncü def'a Amasya mutasarrıfı
olup Hacı Efendizâde Hacı Ahmed Ağa'yı mütesellim nasb etdi. Ancak tahsîlât mes'elesinden
galeyâna gelen halk, Cevher Paşa'nın zâten bildikleri ef'âl-i şedîdesinden emîn olamadıkları
cihetle şikâyetler devâm etdi. Bu yüzden Amasya sancağı şevvâlde Çankırı mutasarrıfı
Ebûbekir Paşa'ya verildi. [87]

Ebûbekir Paşa
Amasyalıdır. Bekir Beyzâde Hacı Osmân Bey'in oğludur. 1166 şevvâlinin altıncı günü
ikinci def'a Amasya mutasarrıfı oldu. Vusûlüne kadar kethüdâsı Keyvân Oğulları'ndan Rüstem
Ağa'yı Amasya mütesellimi nasb edip gönderdi. Sonra kendisi de geldi.
Ebûbekir Paşa, geldiğinden birkaç gün sonra bir bakâyâ meclisi kurup hesâb işlerine
vâkıf kimseleri a'zâ yapdı. Amasya sancağında vâki' bakâyâ ve Zaralıoğlu Mehmed Paşa'nın
mikdâr-ı zimmeti tedkîk ve tesbît edilerek netîcesini bâb-ı âlîye arz edip zilhiccede harbe
me'mûren Rûmeli'ne gitdi. Rahtuvân Paşazâde Hacı Alî Bey bin Hacı Ahmed Bey'i mütesellim
nasb etdi. Ebûbekir Paşa'nın pederi Hacı Osmân Bey bu yıl vefât etdi.
1167 muharreminde kapıcıbaşılardan Yeğenoğlu Ömer Bey baş a'yân ve Hacı
Efendioğlu Hacı Ahmed Ağa hacıbaşı olup imdâd-ı seferî i'âneleri toplandı. Safer ibtidâsında
Merzifônî Hazînedâroğlu Mehmed Efendi Amasya kadısı olup geldi. Mutasarrıf Ebûbekir Paşa
da Köstendil mutasarrıfı oldu. [88]

Cevher Paşa
Zoğuludur. 1167 şa'bânının on altıncı günü yine Amasya mutasarrıfı ve Hacı Efendioğlu
Hacı Ahmed Ağa mütesellimi oldu. Bu esnâda esbak yeniçeri ağası Amasyalı Hüseyin Ağa
Rûmeli beylerbeyi pâyesiyle Hotin muhâfızı oldu.
Şevvâlin dördüncü günü müftü Aybatsalı Hacı Abdullâh Efendi'nin azliyle Ayâs Ağa
müderrisi Çorumlu Hacı Alî Efendi ikinci def'a Amasya müftüsü ve Fazlıoğlu Abdülazîz Efendi
bin Hacı Alî Efendi nakîb kâ'im-makâmı oldu. Zilka'dede Gürcüzâde Mustafâ Paşa'nın vefâtıyla
Torumtay vakfının tevliyeti birâderleri ulemâdan Hâfız Hıfzî Mehmed Efendi ile Alî Bey'e
verildi. Merzifon müftüsü ve Çelebi Sultân müderrisi Abdullâh Efendi bin Şeyh Mehmed
Efendi de vefât etdi.

635

653