Page 659 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

müderrislerinden Galatasarayı mu'allimi ve vâ'izi Amasyalı Enbiyâzâde Mehmed Efendi ve
nakîb-i esbak Şeyhzâde Hacı İbrâhim Efendi vefât etdi.
1175 muharreminde Gürcüzâde Halîl Bey baş a'yân ve Rahtuvân Paşazâde Hacı Ahmed
Bey bin İbrâhim Bey Amasya mütesellimi ve Moramulluoğlu Hacı Mehmed Ağa hacı başı ve
şehir kethüdâsı ve birkaç gün sonra Uzun Müftü azl edilip "İmâret Şeyhi" demekle meşhûr
İkincizâde Hacı Mehmed Efendi Amasya müftüsü oldu.
Sâbık mutasarrıf Ebûbekir Paşa'nın şiddeti eşkıyâyı sindirmişdi. Paşanın Rûmeli'ne
gitmesinden fırsat bulan eşkıyâ sergerdesi Deli Pehlivân Mehmed ve kethüdâsı İbeklioğlu Acar
Mustafâ, başlarında olan dört yüz kadar levend eşkıyâsıyla Amasya, Çorum, Zile, Tokad,
Merzifon havâlîsinde dolaşarak yolları kesip köyleri yağmâ ve Sivâs vilâyetini tehdîd etmeğe
başlamışlardı. [102]
Her tarafdan yükselen feryâd üzerine mutasarrıf, mütesellim, baş a'yân, alaybeyi Çuçu
Paşazâde İsmâ'il, sâbık alaybeyi Kürd Bekir Beyler'le kır serdârı Kâsım, sipâhîler kethüdâsı
Deli Hüseyin, yeniçeri serdârı Çıtırık Mehmed Ağalar yanlarına aldıkları kuvvetlerle eşkıyâ
üzerine gitdiler.
Bunlardan başka Merzifon a'yânı Kara Müsellim Süleymân Ağa, Mecidözü a'yânı
Avkatlıoğlu Hacı Alî Ağa, Gümüş a'yânı Cevheroğlu Hacı Ahmed Ağa, Çorum mutasarrıfı
Cevher Paşa, Sivâs alaybeyi Sarıbeyzâde Mehmed Bey de eşkıyâyı tenkîle me'mûr olmuşlardı.
Rahtuvân Paşazâde Hacı Alî Bey mütesellim vekîli olup Amasya'yı muhâfazaya me'mûr
oldu. Bu esnâda sarây-ı hümâyûnda Amasyalı Gümüş Süleymân Ağa bostancıbaşı (zabtiye
nâzırı) ve rebî'ulevvelde Amasya'da menfî olan Mekkîzâde Hacı Hüseyin Paşa Gazze sancağı
mutasarrıfı ve Kudüs muhâfızı olup gitdi.
Cemâziyelâhirde Mustafâ Efendi Amasya kadısı olup geldi. Şa'bânda haremeyn kîsedârı
Amasyalı Hacı Ahmed Efendi evkâf-ı sultâniyye mütevellîsi olup mahdûmu Es'ad Mehmed
Efendi kâ'im-makâm olarak geldi. Masrafzâde İbrâhim Efendi de Çelebi Sultân Vakfı
mütevellîsi olup yerine sâbıkı Hacı Süleymân Efendi kâ'im-makâmı oldu. [103]
Şevvâlde mutasarrıf Süleymân Paşa Varay tarafında eşkıyâyı basıp sıkışdırdı. Fakat
Acar Mustafâ'nın kumandasıyla hareket eden eşkıyâ paşayı bozup perîşân ve mecbûrî firâr
ederek bütün ağırlığı yağmâ edildi. Paşa da Amasya'ya kaçıp canını kurtarabildi.

Cevher Paşa
Merzifon Zoğuludur. 1175 zilka'desinin birinci günü Amasya mutasarrıfı olup
ma'iyyetinde bulunan kuvvetden istifâde emeliyle Millîoğlu Mûsâ Bey'i Amasya mütesellimi
yapdı. Bununla birleşip eşkıyâ üzerine gitdi. Hacı Alî Bey yine mütessellim vekîli oldu. Ancak
Süleymân Paşa âr-ı firârı gidermek için bütün varlığıyla eşkıyâ üzerine atıldı.
Cevher Paşa, Kutluca Köyü civârında eşkıyânın kurduğu bir pusuya düşüp bozuldu.
Ma'iyyeti başından dağılıp Mecidözü kasabasında Avkatlıoğlu Hacı Ağa'nın yanına gitdi.
Fakat Turhal tarafında bulunan Sarıbeyzâde Mehmed Bey, Cevher Paşa'yı bozan
eşkıyâyı günlerce izledi. Deli Pehlivân'ın medâr-ı kuvveti olan Acar Mustafâ'yı bezl etdiği para,
dil, rütbe kuvvetiyle kendisine celb ederek bunun yardımıyla eşkıyâyı târumâr etdi. Acar
Mustafâ'yı bölükbaşı yapdı. [104]

Mehmed Paşa
Amasyalıdır. Öteden beri âbâ ve ecdâdı Amasya'da alaybeyi ve za'îm olan Sarı Ali
Beyzâde Osmân Ağa bin Mehmed Bey'in oğludur. Sivâslı değildir. Eşkıyâya karşı yararlığı
görüldüğünden mîr-i mîrânlıkla 1175 zilhiccesinin birinci günü Amasya mutasarrıfı oldu.
Sipâhîler kethüdâsı Deli Hüseyin Ağa'yı Amasya mütesellimi nasb edip eşkıyâyı ta'kîbe
koyuldu.

640

658