Page 664 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İsmâ'il Paşa
Yenişehirlidir. Abaza Mehmed Paşa'nın hazînedârıdır. Canik muhassılı Hacı Alî Bey'in
bir hıyâneti yüzünden İbrâil önünde münhezim olan mutasarrıf Sâdık Mehmed Paşa'nın azline
binâ'en mîr-i mîrânlıkla Amasya mutasarrıfı ve Mora'da kale muhâfızı olduğundan Hüseyin
Paşa kethüdâsı Cebecioğlu Hacı Osmân Ağa bi'l-iltizâm Amasya mütesellimi oldu.
Cemâziyelevvelde Sârim İbrâhim Paşa ordusunda çarhacı olan Rûmeli pâyeli Amasyalı
miftâh ağası Mehmed Paşa ve Üçler Câmi'i kürsü şeyhi Mustafâ Efendi vefât etdi. Paşanın [118]
mahdûmları Mustafâ, Abdulahad Beyler Amasya'daki emlâkine vâris oldular.
Hacı Kâdir Oğulları Mustafâ ve Ahmed Ağalar, amcaları rikâb-ı hümâyûn kethüdâsı
Hacı Hüseyin Ağa'ya güvenerek Mehmed Paşa'nın vefâtında asker tedârik etmek üzere
Amasya'ya gelmişlerdi. Canik muhassılı Hacı Alî Bey, bunları firârî gösterip haklarında acı
şikâyetler yazdı.
Hacı Alî Bey, Canik ve havâlîsinde kendi nüfûzuna karşı duracak a'yânı birer sûretle
ortadan kaldırmak istiyordu. Hacı Hüseyin Ağa'nın nüfûz ve ikbâli sâyesinde Amasya'da Hacı
Kadir Oğulları oldukça mühim bir nüfûza mâlik olmuşlardı.
Sâdık Paşa ile Hacı Alî Bey'in tahrîrât-ı müdhişesi üzerine verilen fermân mûcibince
Mustafâ ve Ahmed Ağalar Amasya'da i'dâm edildi. Şa'bânda Hacı Kadiroğlu Hacı Hüseyin Ağa
da sadr-ı âlî kethüdâsı oldu.
Hacı Alî Bey, Ruslar'ın Tutrakan üzerine hücûmunda muhâfızı Gürcüzâde Halîl Paşa'yı
gözden düşürmek için imdâd etmediği hâlde kendisi esîr oldu.
Abaza Mehmed Paşa, büyük bir cesâret gösterip Hacı Alî Bey'i esâretden kurtardığı gibi
yapdığı ihânetden dolayı Hacı Alî Bey'in [119] i'dâmı mukarrer iken onu bin ricâ ve minnetle
i'dâm cezâsından da kurtardı.
1185 muharreminde Cebecioğlu Hacı Osmân Ağa yine Amasya mütesellimi oldu. Fakat
altı yıldan beri devâm eden harb ve i'âneler dolayısıyla zirâat durdu, ortalığı kaht u gâlâ sardı.
Muharremin on dokuzuncu günü şehir kethüdâsı Hacı Feyzullâh Efendi vefât edip Zeyneloğlu
Hâfız Alî Efendi şehir kethüdâsı oldu.
Ba'dehû mütesellim ve baş a'yân ile Akhasanoğlu Hacı Halîl Ağa serdengeçdi taburları
teşkîl ederek dâru'l-harbe gitdiler. Rahtuvân Paşazâde Hacı İbrâhim Bey mütesellim kâ'im-
makâmı ve hacıbaşı Abdulganî Efendi baş a'yân vekîli olmuşlardı.
Safer ibtidâsında Alâ'iyeli Beyzâde Halîl Efendi Amasya kadısı oldu. Sultân Bâyezîd
Câmii'nin baş mü'ezzini ve Amasya'nın bülbülü Hâfız Alî Efendi vefât etdi.
Şevvâlde vezîr Abaza Mehmed Paşa'nın fırkası fenâ hâlde bozulmuşdu. Abaza Paşa'nın
i'dâmına Canik muhassılı Hacı Alî Bey me'mûr oldu. Kendisini esâretden ve i'dâm cezâsından
kurtaran Abaza Mehmed Paşa'yı büyük bir serinkanlılıkla öldürdü. Bu esnâda Gürcüzâde Halîl
Paşa'nın muhârebede fedâkârâne gayreti [120] ve yararlığı görüldüğünden Rûmeli pâyesiyle
Amasya sancağı verildi.

Halîl Paşa
Amasyalıdır. Gürcüzâde vezîr Mustafâ Paşa bin Hacı İbrâhim Bey'in oğludur.
1185 zilhiccesinin dördüncü günü Amasya mutasarrıfı olup yeğeni alaybeyi Hacı
Ahmed Bey Amasya mütesellimi ve Hacı Servahdî Efendi Amasya nâ'ibi idi.
1186 muharremi gurresinde Amasyalı Hacı Osmân Efendi Amasya kadısı olup
tarafından mahkeme başkâtibi Hacı Mehmed Emîn Efendi Amasya nâ'ibi ve Rahtuvân Paşazâde
Hacı İbrâhim Bey baş a'yân ve Hacı Servahdî Efendi hacıbaşı oldu. Kaht u gâlâ da şiddetlendi.
Rebî'ulevvelde ocakda çavuşbaşı olan Paşalıoğlu Alî Ağa dâru'l-harbden avdet edenleri
sevk ve irsâle me'mûren Amasya'ya geldi. Bunu müte'âkib Amasya sancağı kendi taleb ve

645

663