Page 665 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

ibrâmıyla Canik muhassılı, Trabzon mutasarrıfı, Karahisâr-ı Şarkî mütesellimi, Sivâs vâlî
kâ'im-makâmı Hacı Alî Bey'e ber-vech-i mâlikâne verildi.

Hacı Alî Bey
Caniklidir. Canik muhassılı iken halk elinde 716 [121] Fatsalı Hacı Ahmed Ağa bin
Süleymân Ağa bin Abdurrahmân Ağa'nın ikinci oğlu yâhud kaynıdır. 1186 rebî'ulevvelinin on
ikinci günü Amasya mutasarrıfı ve kendisi Boğdan seraskeri yanında olduğundan baş a'yân
Hacı İbrâhim Bey Amasya mütesellimi oldu.
Paşalıoğlu Alî Ağa'nın ocakdan gelmesi ve müte'âkiben Hacı Alî Bey gibi gâyet şedîd
bir derebeyinin Amasya mutasarrıfı olması üzerine dâru'l-harbden gelen yeniçeriler ve firârîler
toplanıp başbuğları Yüzbaşıoğlu Mustafâ Ağa'nın bayrağı altında Rûmeli'ne gitdiler.
Rebî'ulâhirin sonlarında arda kalan yeniçerileri de yine ocakdan gelen turnacıbaşı
Seyfullâh Ağa başbuğları olan Alî Hocaoğlu Sâlih Ağa'nın bayrağı altında sevk etdi.
Bunlardan başka Amasya a'yânından sipâhîler kethüdâsı Kömüş Mehmedoğlu Hacı
Yûsuf Ağa, Müjdecioğlu Hacı Abdulkâdir Ağa, Şehir Kethüdâsıoğlu Hacı İbrâhim Ağa, tedârik
etdikleri gönüllü neferlerine başbuğ olup dâru'l-harbe gitdiler. Hindîoğlu Hacı Ahmed Ağa bin
Alî Bey de dört yüz deve tedârik ederek zehâ'ir-i askeriyyenin orduya nakl ve teslîmine me'mûr
oldu.
Şevvâl evâ'ilinde Amasya mutasarrıfı Hacı Alî Bey vezâretle Erzurum vâlîsi ve Kars
[122] seraskeri olup Amasya'dan kuvvet istedi. Hayli Amasyalılar müşârün-ileyhin dâ'iresine
girip hizmetler kabûl etdiler.
Bu esnâda Amasya a'yânından serdengeçdiler ağası Akhasanoğlu Hacı Halîl Ağa mîr-i
mîrânlıkla Tutrakan muhâfızı ve diğer serdengeçdiler ağası Cebecioğlu Hacı Osmân Ağa da
kapıcıbaşılıkla Hacı Halîl Paşa'nın yanına me'mûr oldu.
Zilka'de evâ'ilinde asker sürücülüğüne me'mûren ocakdan turnacıbaşı Amasyalı
Taşçıoğlu Mehmed Ağa Amasya'ya geldi. Buna Amasya yeniçerileri "Emîr Taş" demişlerdi.
Zilhicce ibtidâsında Şerîf Mehmed Efendi Amasya kadısı olup mahkeme kâtibi Hacı Mehmed
Emîn Efendi nâ'ibi ve Çalık Mehmedoğlu Halîl Ağa da turnacıbaşılık pâyesiyle Valis Kalesi
muhâfızı oldu.
1187 muharreminde Rahtuvân Paşazâde Hacı İbrâhim Bey Amasya mütesellimi,
Türedioğlu Hacı Alî Ağa hacıbaşı, Göztaşoğlu Hacı Mustafâ Ağa, Hacı Alî Paşa'nın vekîl-i
umûru oldu. Bu esnâda silahdâr ağası Amasyalı Hacı Feyzullâhoğlu Yeğen Alî Ağa bin Hacı
Hüseyin Ağa, rikâb-ı hümâyûn kethüdâsı Amasyalı Hacı Kadiroğlu Hacı Hüseyin Ağa'nın sevk
ve himmeti sâyesinde vezâretle Erzurum vâlîsi oldu. [123]
Saferde mütesellim Hacı İbrâhim Bey, Göztaşoğlu'nun nüfûzuna boyun eğemediğinden
isti'fâ edip Rebî'ulevvelde sipâhîler kethüdâsı Deli Hüseyin Ağa Amasya mütesellimi ve
Türedioğlu Hacı Alî Ağa baş a'yân oldu. Göztaşoğlu'nun her işe karışmasına Deli Hüseyin Ağa
da dayanamadı. Şa'bân ibtidâsında çekilip baş a'yân Hacı Alî Ağa mütesellim oldu.
Bu esnâda Amasya fırkası ve a'yânı Rus harbinde oldukça yararlıklar gösterdiğinden
Gürcüzâde Halîl Paşa, Yeğenzâde Ömer Paşa, Akhasanzâde Halîl Paşa vezâretle taltîf edildiler.
Diğer Gürcüzâde Hacı Osmân Ağa mîr-i mîrânlıkla Çankırı ve Dalkılıç başbuğu ve
serdengeçdiler ağası Cebecioğlu Osmân Ağa da mîr-i mîrânlıkla Alâ'iye mutasarrıfı ve
serdengeçdiler kumandânı oldu.
Göztaşoğlu Hacı Mustafâ Ağa, Hacı Alî Paşa'ya vekâleti sâyesinde Amasya sancağının
mâddeten mütesellimi ve âmiri mevki'inde idi. Ramazânın ibtidâsında İsmâ'il Es'ad Efendi
Amasya kadısı olup fuzalâdan Ya'kûb Paşa müderrisi Gümüşhâneli Ebûbekir Efendi'yi nâ'ib
ta'yîn etdi. Rusya harbi de hitâma erdi.

716 Bu cümleden sonra anlam açısından bir kopukluk var. Baskı sırasında bazı cümle veya cümlelerin atlandığı
hissediliyor (Haz.).
646

664