Page 669 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Cemâziyelevvelde haksız yere ve hodserâne müsâdere etdiği a'yânın emvâl ve emlâkini
kendilerine verilmesini emr ve ihtâr eden fermân-ı âlîye Mikdâd Paşa inkıyâd etmedi.
Çapanoğlu Mustafâ Bey de bu fermâna inkıyâd etmesini ibtidâ ricâ ve sonra tehdîd etdi.
Mikdâd Ahmed Paşa, tecrübesizlik edip [134] tehdîde kızdı. Çapanoğulları'nın idâreleri
altında bulunan Çorum sancağına başındaki Lazlar'dan ve Gürcüler'den mürekkeb bir kuvve-i
askeriyye gönderdi. Maksadı Çorum'u vurup yağmâ etdirmekdi. Fakat Mustafâ Bey bunu
anlayıp Çorum'a bir müdâfa'a kuvveti bırakmış, kendisi de bütün kuvvetiyle hâzır bir hâlde
bulunmuş olduğundan Mikdâd Paşa'nın bu tecâvüzü kendisine büyük bir vesîle-i ta'arruz oldu.
Bütün kuvvetiyle Amasya üzerine yürüdü. Zile üzerinden Geldiklan Ovası'na geldi. Bunu haber
alan Mikdâd Paşa da bütün kuvvetiyle gelip Mustafâ Bey'i karşıladı.
Şa'bân sonlarında iki derebeyi kanlı bir harbe tutuşdu. Vâlî, kendi vilâyeti dâhilinde
cereyân eden bu kanlı harbe seyirci kaldı. Fermân dinlemeyen Mikdâd Paşa fenâ hâlde bozuldu.
Kaçıp Amasya'ya sığındı. Bu esnâda Amasyalı Dayıoğlu Süleymân Ağa yeniçeri ağası
olmuşdu.
Mustafâ Bey, muntazam yürüyüşle Mikdâd Paşa'yı ta'kîb ederek Amasya'ya girdi. Paşa,
pederinden istimdâd ederek Amasya'dan kaçıp Samsun yolunu tutdu. Mustafâ Bey'in
Amasya'ya girdiği gün Amasyalılar'ın sevincine pâyân yokdu. Mikdâd Paşa'nın Amasya'da
zulmen edindiği bütün servet ve sâmânı, akâr [135] ve emlâki zabt edildi. Ba'zıları sâhiblerine
verildi.
Hacı Alî Paşa, en ziyâde güvendiği büyük ordusuyla Samsun'dan kalkıp Kavak’a indi.
Mustafâ Bey de Amasya ve kazâları mağdûrlarından aldığı kuvvetle ordusunu takviye ederek
Amasya'dan kalkıp Samsun üzerine yürüdü. Kavak önünde Hacı Alî Paşa ordusunu karşıladı.
Ramazân sonlarında iki kuvvet çarpışdı. Zulüm ile adâlet, istibdâd ile hürriyet harb etdi.
Mustafâ Bey'in ordusu ta'arruz ederek üç gün içinde Hacı Alî Paşa'nın ordusu bozuldu. Adâlet
zulmü yıkdı. Hürriyet istibdâda gâlib geldi. Alî Paşa ve oğulları kaçıp soluğu Trabzon'da aldılar.
Şevvâl evâ'ilinde Mustafâ Bey gâlibâne Samsun'a girdi. Hacı Alî Paşa ve evlâdının
bütün ağırlıklarını zabt etdi. Pek çok canı yanmışları da fevkalâde sevindirdi. Amasya ve
havâlîsinden büyük bir kâbusu kaldırdı.
Bu muhârebeyi Hacı Alî Paşa'nın bozulup kaçdığını haber alan Sultân Abdulhamîd
memnûn olmakla berâber iki derebeyinin muhârebesini hoş görmedi. Sivâs vâlîsi Alî Paşa'ya
fevkalâde kızdı. Amasya sancağını sâbık Sinop muhâfızı Hacı Alî Paşa'ya verdi. [136]

Hacı Alî Paşa
Köprülüdür. Çomuluoğlu Hacı Mustafâ Bey'in oğludur. Rus harbinde mîr-i mîrân ve
Sinop muhâfızı ve Canikli Hacı Alî Paşa'nın şerrine uğrayıp menkûb olmuşdu. 1193 şevvâlinin
on yedinci günü Amasya mutasarrıfı olup geldi.
Hacı Alî Paşa ve oğulları Battâl Hüseyin ve Mikdâd Paşalar'la Sivâs vâlîsi Dağıstânî Alî
Paşa'nın i'dâmlarına fermân çıkdığından Canikliler Kırım'a kaçıp Rusya devletine ilticâ ederek
i'dâmdan kurtuldular.
İstanbul'dan gönderilen bostancılar kethüdâsı Mustafâ Ağa ma'rifetiyle Sivâs vâlîsi
i'dâm edilip yerine Amasyalı vezîr Yeğen Alî Paşa ikinci def'a Sivâs vâlîsi oldu. Ve Merzifonlu
Sâdık Paşazâde İbrâhim Bey Canik muhassılı olup Çapanoğlu Mustafâ Bey de İstanbul'a celb
edildiğinden birâderi Süleymân Bey Bozok kâ'im-makâmı oldu.
Mutasarrıf Hacı Alî Paşa, Mikdâd Paşa'nın adamlarından Müjdecioğlu Hacı Abdulkâdir
Ağa ile Göztaş Oğulları'nı habs ederek erbâb-ı hukûkun mahkemeye mürâca'at etmelerini i'lân
etdi. [137]
Zilka'dede hak sâhiblerinin hakları alındıkdan sonra Hacı Abdulkâdir Ağa Karahisâr-ı
Şarkî'ye ve Göztaş Oğulları Kastamonu'ya sürüldüğünden ortalık bir derece sükûn buldu. Bu

650

668