Page 653 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

1164 muharreminde mutasarrıf Ebûbekir Paşa'nın kayınbirâderi Mustafâ Paşazâde Hacı
İbrâhim Bey baş a'yân ve Amasya mütesellimi, Rahtuvân Paşazâde Hacı Ahmed Bey hacıbaşı,
Hacı Bâkîoğlu Hacı Abdulbâkî Ağa da nakîb kâ'im-makâmı oldu.
Rebî'ulevvelde a'yândan Hacı Kadiroğlu Hâfız Mehmed Ağa evkâf-ı sultâniyye ve
şehzâdeler vakfı mütevellîsi olarak İstanbul'dan geldi. Mevlid günü Bekir Beyzâde Hacı Osmân
Bey Dâru'l-Hadîs Medresesi'ni hitâma erdirdiğinden a'yân ve ulemâya konağında mükellef bir
ziyâfet çekdi. Konağının karşısında Dâru'l-Hadîs ve kütübhânesinin resmî güşâdını yapdı.
Müderris ve muhaddis ta'yîn etdiği meşâhîr-i ulemâdan Laz İbrâhim Efendi tarafından Fâtiha
sûresi tefsîrinden bir ders okundu.
Rebî'ulâhirde Amasyalı Kalaycı Halîl Ağa sarây-ı hümâyûnda bostancıbaşı, şevvâlde
Fazlıoğlu Hacı Alî Efendi nakîb kâ'im-makâmı ve Abdulcelîlzâde Hacı Hüseyin Paşa Sivâs
vâlîsi oldu.
Receb evâ'ilinde meşâhîr-i fuzalâdan Lâdik müftüsü ve Şeyhü'l-islâm Mehmed Efendi
Medresesi müderrisi Âmidî Mehmed Şerîf Efendi [83] vefât edip büyük mahdûmu Ömer Efendi
müftü ve diğer mahdûmu Mehmed Tâhir Efendi müderris oldu.
Şevvâlde çokdan beri hasta olan Müftü Hacı Mehmed, esîr-i firâş olduğundan fetvâdan
çekilip Mehmed Paşa müderrisi Aybatsalı Uzun Abdullâh Efendi yine Amasya müftüsü oldu.
Zilhiccede sâbık müftü vefât etdi.
Bu sene Amasya havâlîsine Kürd aşîretlerinden Millî aşîreti, re'îsleri Süleymân
Paşazâde Mûsâ Bey bin Halîl Bey'le gelip yerleşdi. Mûsâ Bey ma'iyyeti düzgün, servet ve
sâmânıyla meşhûr olup başında tehdîdini îkâ'a muktedir bir kuvvet vardı.
Kezâlik Dâru'l-Hadîs'i yapan Hacı Osmân Bey Samanpazarı üstünde yapdırdığı iki
kapılı hanı, Alaca Hamâmı, birçok musakkafâtı vakf ederek hâsılâtını Dâru'l-Hadîs, kütübhâne,
köprü başındaki câmi'i ve çeşmesi gibi hayrâtına tahsîs ve vakfiyesini tanzîm etdi.
1165 muharreminde mütesellim ve baş a'yân Hacı İbrâhim Bey olup Saracoğlu Hacı
İsmâ'il Efendi hacıbaşı, safer gurresinde Ahmed Atâ'ullâh Efendi Amasya nâ'ibi ve
rebî'ulevvelde Zaralızâde Mehmed Paşa Sivâs vâlîsi oldu.
Rebî'ulâhirde Yeğenoğlu Ömer Bey Millî [84] aşîreti re'îsi Mûsâ Bey'in kerîmesini
tezevvüc edip gâyet debdebeli bir düğün yapdı. Her iki taraf da nüfûz kazandı. Zorluoğlu Haseki
Mehmed Ağa kul kethüdâsı ve cemâziyelevvelde Amasyalı Gürcüzâde Mustafâ Paşa da
vezâretle Ağrıboz vâlîsi oldu.

Mehmed Paşa
Sivaslıdır. Zaralızâde Osmân Paşa'nın oğludur. 711 1166 muharremi gurresinde Amasya
mutasarrıfı olup sipâhîler kethüdâsı olan Fazlıoğlu Hacı Mustafâ Ağa'yı mütesellim nasb etdi.
Buna Mustafâ Efendi de denirdi.
Mehmed Paşa, Sivâs vâlîsi iken Amasya tahsîlâtından hazîne-i mâliyyeye gönderilmek
üzere Sivâs defterdârına teslîm edilen büyük ve mühim bir meblağı kendi işlerine sarfetmişti.
Bu hâl İstanbul'a aks etdikde paranın gönderilmesi emir ve te'kîd ve aldırmayınca azl ve tehdîd
edildi. [85]
Paşa, işin fenâya saracağını anlayınca ba'zı vüzerâya ve sadr-ı a'zama mürâca'atla
Amasya sancağını taleb ve imhâlini ricâ ederek parayı ödeyeceğini beyân eylediğinden matlûbu
is'âf edildi.
Ancak Amasya sancağı uhdesine tevcîh edilmeden önce muhassıllar ta'yîn ederek
Sivâs'dan gönderdi. İhtilâs etdiği paraları halkdan ikinci def'a tahsîl etdirmek için mütesellimine
buyrultu gönderip tahsîline kıyâm ve az sonra Amasya mutasarrıfı olduğunu ve Sivâs'dan
hareket etdiğini bildirdi.

711 Mukâta'ât ve mâliye defterlerinde "Zâr Alîzâde" yazılıdır. Tahfîfen "Zaralızâde" denmişdir.
634

652