Page 478 - 6-8
P. 478
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
[2]Amasya Târîhi
Sekizinci Cild
DÖRDÜNCÜ FASIL
Amasya Târîhinin ikinci bâbından dördüncü faslı, adlarının ilk harfi üstünde iki
noktalı te (ت) olan zevâtın terâcim-i ahvâlîni, târîhen i’tibâra şâyân taraflarıyla beraber
mülahhasen kayd ü zabt eder. Bu fasla “tâ faslı”denir. Tâ’dan sonra gelen hurûf hece
tertîbi üzere yazılır.
Tâbûk Bey-Emîr
Amasya etrâfında meskûn Türkmenlerden birinin oğludur. Buna Tâbûh Bey dendi.
Amasya ümerâsından Alâeddîn Alî-şîr Bey’in yanında terbiye görüp sipâhî oldu. 641’de Moğol
harbinde yararlıkları görüldüğünden bu muhârebede şehîd olan emîr-i müşârün-ileyhin
mahdûmu Emîr Şemseddîn Ahmed Bey’in yanında kaldı. [3]
Bundan sonra vâki’ olan şehzâdegân-ı âl-i Selçuk muhârebelerinde Sultân Rükneddîn
Kılıçarslan-ı Râbi’ tarafını iltizâm eylediğinden müşârün-ileyhin devr-i saltanatında nâ’il-i
emâret olup 670 sâline doğru dünyâdan gitdi. Mahdûmu Seyfeddîn Sunkur Bey ümerâdandır.
Bunun seng-i mezârında “Sunkur bin Tâbih” yazılıdır. Evlâdına “Sunkuroğulları” dendi.
Tâceddîn Mehmed-Mevlânâ Ebu Nasr
Mâverâünnehir’de -Türkistan Keşâniye beldesinden Abdurrahmân mahdûmudur. Buna
Tâceddîn Ebu Nasr el-Keşânî de dendi. Mâverâünnehr fukahâsından tahsîl-i ulûm ederek
seyâhatle Anadolu’ya gelip Amasya’da yerleşti.
Amasya vâlîsi Nâsıreddîn Şehinşâh bin Sultân Mes’ûd’un eyyâm-ı hükûmetinde
Mes’ûdiye müderrisi, ba’dehû Amasya kâdı’l-kudâtı olup 590 sâlinden sonra vefât etdi.
Meşâhîr-i fuzalâdan ve fukahâdan bir zât-ı sütûde-simât idi. Mahdûmu vüzerâ-yı
Selçukîyyeden Mühezzebeddîn Mes’ûd’dur.
Tâceddîn İbrâhim-Pervâne Bey
Amasyalıdır. İltegin Gâzi evlâdından Emîr Gıyâseddîn [4] Mahmûd bin Emîr
Şerefeddîn Mehmed bin emîr-i kebîr Hüsâmü’d-devle Hasan Gâzi bin emîr-i kebîr Nâsıru’d-
devle İltegin Gâzi mahdûmudur. Amasya vâlîsi ve hükümdârı Sultân Nâsıreddîn Süleyman bin
Sencer Şâh-ı Selçukî hizmetinde büyüdü.
Ba’dehû Sultân İzzeddîn Keykâvûs tarafdârı olup Amasya’nın merkez-i hükûmete
iltihâkında, ba’dehû Rûmlar’a karşı Amasya’yı müdâfa’a ederek Canik ile Sinop’un fethinde
büyük fedâkârâne yararlıklar gösterip nâ’il-i emâret oldu.
616’da Sultân Alâaddîn Keykubâd’ın cülûsunda ma’iyyet-i ümerâsından olup terakkî
ederek 627’de pervâne-i sultânî ya’nî başmabeynci ve ser-kurenâ oldu. Bu esnâda Şehzâde
Keyhüsrev’in lalası ve müdebbir-i umûru olan Emîr Sa’deddîn Köpek Bey’i gücendirmişti.
634 senesi şevvâlinde Sultân Alâaddîn Keykubâd’ın mesmûmen vefâtıyla Sultân
Gıyâseddîn Keyhüsrev’in cülûsunda Emîr Sa’deddîn Köpek sâhib-i a’zam olduğundan Ankara
vâlîsi olarak merkez-i saltanattan uzaklaşdırıldı.
Sa’deddîn Köpek, müşârün-ileyhi bir takım tezvîrât ile [5] gözden düşürüp 637 senesi
rebiülevvelinde i’dâm etdirdi. Değerli, sâdık, şecî’ bir emîr idi. Bunun i’dâmından Baba İshâk
Kefersûdî istifâde etmişdi.
472
477