Page 482 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Mehmed Süreyyâ Bey de “Sicill-i Osmânî”de mîr-i müşârün-ileyhin terceme-i hâlini
şöyle beyân ediyor: “Tâcî Bey Sultân Bâyezîd-i Sânî şehzâde iken müdebbir-i umûru ve cülûs-
ı hümâyûnlarından sonra defterdâr olmuştur. Evâsıt-ı müşârün-ileyhde vefât eylemiştir. Şâ’ir
ve münşîdir. Mahdûmları Sa’dî ve Ca’fer [15]Çelebi olup hafîdi Nâsır Bâlî Çelebi’dir.”
Sonra dördüncü cildin sonunda defterdârları ta’dât ederken “898’de sânîyen Leys Çelebi,
905’de Tâcî Bey, 908’de sâlisen Leys Çelebi” diye yazıyor. Ya’nî Tâcî Bey’in 905’de
İstanbul’da baş-defterdâr olup 908’de vefât etmiş olduğunu gösteriyor.
Bunların hepsi de mesmû’âta müstenid birer tahmînden ibâretdir. İbtidâ-yı taharriyâtımda
Murâd Molla Kütübhânesi’nde mütâla’a etdiğim mezkûr “Tuhfetü’l-Hattâtîn”in kaydını alıp
Tâceddîn Paşa ile Tâcî Bey başka başka zâtlardır diye her ikisini de ayırmışdım.
Sonra kuyûd-ı resmiyyeden anladım ki her ikisi de bir zâttan ibâretdir. Yine kuyûd-ı
resmiyyeden anladım ki Tâcî Bey, Sultân Bâyezîd’e Amasya’da defterdâr olmuş değildir.
Müdebbir-i umûru da değildir. Ancak kâtib-i dîvânı ve nişâncısı olup Amasya’da Şehzâde
Sultân Ahmed’e defterdâr olmuştur. Hele İstanbul’a gelip târîh-i mezkûrda baş-defterdâr
olduğu bütün kuyûd-ı mâliye ve resmiyyeye muhâlifdir. [16]
Amasya’da Sultân Bâyezîd’in müdebbir-i umûru Alî Paşa ba’dehû Kemâl Paşa 874’de
Çandarlızâde İbrâhim Paşa, 878’de Fenârîzâde Ahmed Paşa, 884’de Hamza Beyzâde Mustafa
Paşa olduğu resmen sâbittir.
Defterdârı da Sa’dî Çelebi 875’de Hacı Pervîz Bey olup 886 târîhine kadar bunun
defterdârı olduğu da resmen sâbittir. Mîr-i müşârün-ileyhin 875’de kâtib-i dîvân ve 878’de
nişâncı olup 883 vak’asında Amasya’dan gaybûbet etdiği kayden sâbit olmuştur.
Kuyûd-ı vakfiye idâresinde müseccel olan 27 şa’ban 900 târîhli vakfiyesinin unvânı
şöyledir:

رخآ یلا ةدبؤم فاقو أ ب اهدييشت و اهديبأتب مت ناسحلا لامع لأا نم هيلا ريش أ امب نايتلإا قيفوتب صخ دقلو
مرک لأا ريبکلا ريم لأا ةرهابلا ةلودلاو ةرهاقلا ةموکحلا نم هلاوام عم هلاوم هلاو أ نم ةرفح نامز لأا و روهدلا
ةرغ یمظعلا ةداعسلا نيع ةرق ةيناطلسلا ةينسلا ةدسلاءارم أ ةوس أ ةينامثعلا ةلودلا ك ولم ةدمع مخف لأا ريطخلا ريزولاو
لئامشلا مراکم ندعم لئاصخلا ] 17 [ نساحم عماج ةرام لأا سلجم نيز ةرازولا ري رسردص یربکلا ةدايسلا هجو
قا ف ت لااب قافلآا حودمم قلاطلاا یلع قلاخلاا یضرم

نايغطلاو ملظلا ناينب یحام ناسحلااو لدعلا مسارم یيحم ءارقفلاو ءافعضلا أجلم ءابرغلاو ءاملعلا بحم
نيدرصان ملقلاو فيسلا بابر أ مدختسم ماخفلا لأضفلا عجرم مارک لا ءارم لأا دنسم تاربملا رشان تانسحلا رشاب
ملس و هيلع الله یلص دمحم

مم لأا نيب اميف یناثلا فصلاا مظع لأا روتسدلا نيعملا ك لملا ةيانعب صوصخملا نيطلاسلاو ك ولملا نيع
هبانج حربام ةيدمرس هتداعس و ةيدب أ ةلود تلاز لا ميهارباب یمسملا اشاپ نيدلا جات ةرضح ميرکلا دجم لأا دعس لأا
تاجاحلا باحص لأ اعجرم فينملا ه باب و تلاامکلا بابر لأ اعمجم فيرشلا

نب یفطصم نيدلا یفص انلاوم ديهشلا ديعسلا لماکلا لضافلا لماعلا ملاعلا مخفلاا مامهلاو مظع لأا مام لإا نبا
ناسح إ و هنمب هنانج سيدارف یف الله مهنکس ك أ ب یجاح روفغملا موحرملا ريطخلا مدقلا ريبکلا ردصلا

Şu kayd-ı resmî gösteriyor ki Köprü’de el-yevm mevcûd ve [18]müşâhed olan câmi-i
şerîf ve hamâmın bânî ve vâkıfı 900’de Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’in vezîr ve sâhib-
i dîvânı Tâceddîn Paşa’dır. Bunun evlâdı da bu hayrât ve evkâf-ı celîlesinin mütevellîsidir.
Şâyân-ı dikkattir ki 905 senesi evâ’ilinde Tâceddîn Paşa’nın azlini müte’âkib büyük
mahdûmu olan İstanbul’da Mahmûd Paşa müderrisi Ca’fer Çelebi nişâncı ve 906 senesi
rebîülevvelinde pederinin evkâfına mütevellî olup küçük birâderi olan İsmâ’îl Bey’e evkâfın
idâresi için vekâlet vermiş, 923 şa’bânında vefât eden Sa’dî Çelebi’den sonra İsmâ’îl Bey ve
evlâdı bu vakfa mütevellî olmuştur.

476
481