Page 10 - muze

1. GİRİŞ

1.1. Amasya Müzesi

Müze kelimesi Grek mitolojisindeki Mousa denilen dokuz ilham perisinin
adından türetilmiş olup sözlük anlamı “Musalar’ın yeri/tapınağıdır. 1956 yılından

itibaren Türkiye’nin de üyesi olduğu International Cauncil of Museums (ICOM) adlı
kuruluşun tanımlamasına göre müzeler, “tarihî-arkeolojik eserlerin ve tabiattan

toplanmış nesnelerin teşhir edildiği mekânlar, tabii parklar, nebatat ve hayvanat

bahçeleri, akvaryumlar ve halkın ziyaretine açık biçimde düzenlenmiş tarihî ören
1
yerleri”dir.

1960’lı yıllar Türkiye’de müzecilik ve müze binaları açısından yeni bir
2
dönemin başlangıcı olmuş, çok sayıda müze kurulmuştur. Kazılardan çıkarılan
eserlerin muhafaza edildiği güçlü görsel araçlardan biri olan müzeler, yaşayan bir
tarih ve tarihsel hafızanın kayıt alanları gibidir. Öyle ki her eser kendi döneminden

3
izler taşımaktadır. Medeniyetlerin ürünleri olan taşınır-taşınmaz maddi kültür
öğelerinin tamamı, gerek tabiat şartlarından gerekse insan tahribatından korunduğu
4
sürece yüzyıllar boyunca var olabilmektedir.
Geniş topraklar içerisinde yer alan ve stratejik, coğrafik açıdan tam bir kesişim

noktasında bulunan Amasya yüzyıllar boyunca farklı etnik, kültürel, dini ve siyasi

yapıların nüfuzu altına girmiştir. Bununla birlikle Strabon tarafından bölgenin en
5
büyük kenti olarak nitelendirilmiştir. Zengin bir tarihi geçmişe sahip olan ve
“Medeniyetler beşiği” olarak nitelendirilebilecek Amasya’da geçmiş dönemlere ait

zengin eserler bulunmakta bu eserler Amasya Müzesi’nde muhafaza edilmektedir.

Amasya Müzesi ilk defa, 1925 yılında Sultan II. Bayezid Külliyesi’nin bir
bölümünü teşkil eden medrese binasının iki odasında toplanan az sayıdaki arkeolojik

eserlerle İslami devir mumyalarının bir araya getirilmesi sonucu “Müze Deposu”

1 Erdem Yücel, “Müze”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 32, Türkiye Diyanet Vakfı
Yayınları, İstanbul 2006, s. 240.
2 Hale Özkasım ve Semra Ögel, “Türkiye’de Müzeciliğin Gelişimi”, İ.T.Ü. Dergisi, 2/1, Aralık,
2005, s. 101.
3 Volkan Payaslı, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Milli Kimliğin ve Ulus Devletin İnşasında Tarihin
Görselleştirilmesi”, History Studies International Journal of History, 10/9, Aralık,2018, s. 246.
4 İsmail Yaşayanlar, “Devlet, Arkeoloji ve Âsâr-ı Atîka: Bir Vilayet Müzeciliği Örneği Olarak
Müze-i Hümâyûn Bursa Şubesi”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 19/35, Mayıs, 2018, s. 555.
5 Abdurrahman Uzunaslan, “Kuruluşundan Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Amaseia”, Tarihi ve
Stratejik Açıdan Amasya, TDV Basımevi, Ankara, 2020, s. 19.
1