Page 14 - muze
P. 14
Alışverişin doğasında bir şey alınırken karşılığı verilmek zorundadır.
Medeniyet tarihi kadar eski olan para icat edilmeden önce toplumlarda kurutulmuş
kumaş parçası, balık, tütün, deniz kabuğu, şeker, pirinç, kürk, tuz, at, çivi ve tahıl
21
değişim aracı olarak kullanılmıştır. Alışverişlerde küçükbaş ve büyükbaş
hayvanların da para yerine kullanılmış olması veya bir değer ölçüsü olarak işlem
22
görmesi özellikle Ege coğrafyasında bilinen bir uygulama olmuştur. Takas
işlemlerinin uzun sürmesi ve kullanım zorluğundan dolayı işleri kolaylaştırabilen,
toplum tarafından genel kabul gören bir araca ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeple
insanların kıymet verdikleri, ulaşılması kolay olmayan altın, gümüş ve bakır gibi
23
değerli madenlerden üretilmiş araçlar kullanılmıştır. Bunları madeni aletler (üç
ayaklı kazanlar, kürekler, baltalar, çıpalar) ve süs eşyaları (yüzükler, küpeler,
24
bilezikler) oluşturmaktadır.
Şekil 2.1. İlkel Toplumlarda Para Yerine Kullanılan Bazı Eşyalar
25
21 Yusuf Keş ve Burcu Fikriye Turgut, “Kültür ve Sanatın Yansıması Para Tasarımı “Osmanlı Son
Dönem Kaimeleri ve Cumhuriyet’in İlk Emisyonları”, İMÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi Dergisi,
1/2, 2015, s. 33.
22 Oğuz Tekin, “Lydia Krallığı’ndan Osmanlı İmparatorluğu’na Anadolu’da Sikke Darbı”,
Anadolu’da Paranın Tarihi, ed. Bülent Arı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları,
Ankara 2011, s. 33.
23 Fidan, Dilek ve Esev, “Dünden Bugüne Paranın Tarihi ve Türkiye’de Kâğıt Para Kullanımı”, C.
9, s. 142.
24 Sabahat Atlan, Grek Sikkeleri, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 1993, s. 13.
25 Atlan, Grek Sikkeleri, s. 13.
5