Page 18 - muze

bakırdan koparılan parçalar ve Aes Signatum (damgalı bakır) denilen piramid biçimli
48
veya dikdörtgen çubuklardan oluşan para şekilleri takip etmiştir. İlk Roma sikkeleri
ise MÖ 3. yüzyılın başlarında basılmıştır. “Aes grave (ağır bronz)” adı verilen bu
49
sikkelerinin dökme tekniği ile bakırdan yapıldıkları bilinmektedir. 269 tarihinde
“Roma- Campania” gümüş sikkeleri adı verilen ilk gümüş sikkeler basılmıştır.

Didrahmi veya Nummus, Quadrigati ve Victoriatus bu dönemde basılmış olan gümüş
sikkeler arasında yer almaktadır. Roma’nın asıl gümüş sikkesi ise Denarius’tur.

Denarius’un ön yüzünde tanrıça Roma’nın başı ve onluk değerini gösteren X rakamı,

arka yüzde ata binen Dioskurlar ve kesimde ayrı bir levha içinde ROMA yazıtı yer
50
almaktadır. Altın sikkeyi basmak nadir bir olay olup ilk defa seri halinde basan
51
Caesar’dır. Caesar altını “Aures” ismini taşımaktadır. Caesar, Roma sikkeleri
üzerine yaşarken portresini koyduran ilk kişidir. Daha sonra sikke üzerine portre

52
tasviri sürekli olarak yer almıştır. Roma İmparatorluk devrinin esas sikkesi yine
53
Aureus olup, bakır bronz ve pirinçten de sikkeler basılmıştır. Bunlara as, sestertius
ve dupondius adı verilmiştir. As, bakırdan; sestertius ve dupondius ise pirinçten

54
basılmıştır. İmparatorlukta devlet sikkeleri yanında, Eyalet sikkeleri, himaye
55
altında olan kralların bastırdıkları sikkeler ve şehir sikkeleri de bulunmaktadır
Amaseia (Amasya), Komana (Gümenek), Neokaesareia (Niksar), Sebastopolis

(Sulusaray), Trapezus (Trabzon), Zela (Zile) gibi şehirlerin de içinde bulunduğu
56
birçok eyalette sikkelerin darp edildikleri bilinmektedir. Özellikle merkezi İtalya’da
bulunan İmparatorluğun İtalya dışında himayesi altında bulunan ve sayıları beş yüzü
57
aşan şehirlerin bastıkları şehir sikkeleri önemli bir grubu teşkil etmektedir. Roma

48 Atlan, 1947-1967 Yılları Side Kazıları Sırasında Elde Edilen Sikkeler (Antalya Bölgesinde
Araştırmalar), s. 18.
49 Turgut,“Roma Ticaret Hayatı ve Iconıum Sikkeleri”, s. 114.
50 Hümeyra Sağırkaya, Zeki Karaoğlu Özel Koleksiyonundan Ionıa Bölgesi Yunan ve Roma Dönemi
Sikkeleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, İzmir 2016, s. 35.
51 Atlan, 1947-1967 Yılları Side Kazıları Sırasında Elde Edilen Sikkeler (Antalya Bölgesinde
Araştırmalar) s. 20.
52 Sağırkaya, Zeki Karaoğlu Özel Koleksiyonundan Ionıa Bölgesi Yunan ve Roma Dönemi Sikkeleri,
s. 36.
53 Atlan,1947-1967 Yılları Side Kazıları Sırasında Elde Edilen Sikkeler (Antalya Bölgesinde
Araştırmalar) s. 21.
54 Oğuz Tekin, Grek ve Roma Sikkeleri (Yapı Kredi Koleksiyonu), Aksoy Matbaacılık, İstanbul
1994, s. 30.
55 Atlan, 1947-1967 Yılları Side Kazıları Sırasında Elde Edilen Sikkeler (Antalya Bölgesinde
Araştırmalar), s. 23.
56 Ali Yalçın Tavukçu ve Mesut Ceylan, “Tokat Müzesindeki Roma Dönemi Pontos Eyaleti Şehir
Sikkeleri”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 37, 2016, s. 62.
57 Coşkun, Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde Bulunan Osmanlı Dönemi Sikkeleri (16.yy-
20.yy), s.7.
9