Page 597 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Es-Seyyid Mehmed Paşa
Amasyalıdır. “Deli Emîr Mehmed Paşa” demekle meşhûrdur. 1087 senesi gurre-i
muharreminde dördüncü defa Amasya mutasarrıfı olup geldi. Muharremin on birinde Apardı
İbrâhim Ağa’nın ref‘inden “Paşa Ağa” demekle meşhûr Onaltının Mehmed Ağa yeniçeri
serdârı oldu.
Safer gurresinde sâdât arasında teneffüz eden nakîb Koca Emîr Mahmûd Ağa’nın ref‘iyle
ulemâdan es-Seyyid Mustafa Efendi nakibü’l-eşrâf kâ’im-makâmı ve rebîülevvel gurresinde
Amasya Müftüsü Îydî Bayram Efendi İstanbul’a gidip yerine kibâr-ı ulemâdan Amasyalı Şeyhî
Mehmed Efendi müftü vekili oldu.
Bu esnada Kayseriyye sancağı da Mutasarrıfı es-Seyyid Mehmed Paşa uhdesine ilhâken
tevcîh edildi. Rebîülevvelde Ziyare eşrâfından el-Hâc Halil Ağazâde el-Hâc İbrâhim Ağa orada
bir mescid ve mektep ve çeşme binasıyla kendi mahallesini ihyâ ve bunların tamir ve termimine
yirmi kuruş vakfetdi.
Şa’bânın yirmi altıncı günü Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa vefât eylediğinden yerine
rikâb-ı hümâyûn kâ’im-makâmı Merzifonî Kara Mustafa Paşa sadrâzam ve ağalarından vekîl-
i mutemedi Gümüşlü Kürt Sefer Ağazâde Ahmed Ağa kethüdâ-yı sadr-ı âlî oldu.
Ramazânda sadr-ı müşârün-ileyhin kethüdâlığından mîrâhûr-ı evvel olan Amasyalı
Bayburdluoğlu Kara İbrâhim Ağa vezâretle Kaptan-ı Deryâ olup, müftü vekili Şeyhî Mehmed
Efendi Amasya müftüsü ve zilka’de [165] gurresinde Habîb Efendi’nin yerine Hâfız Ahmed
Efendizâde Abdülbâki Efendi ikinci defa Amasya kadısı olup tarafından Hattât Ahmed Efendi
Amasya nâibi ve on birinde Seksenbirin Ahmed Ağa yeniçeri serdârı oldu.
Zilhiccenin on beşinde Sivas, Anadolu, Karaman ve Adana vilâyetlerinde eşkıyâ
türediğinden Amasya ve Kayseriyye Mutasarrıfı es-Seyyid Mehmed Paşa Anadolu müfettişi ve
sadrâzam ağalarından Amasyalı Kuloğlu Abbas Ağa Amasya mütesellimi olup geldi. Buna
“Zor Abbas Ağa” dendi.
Es-Seyyid Mehmed Paşa, maiyetine tâyin edilen silahdâr ağası Hasan Ağa ve yeniçeri
ocağı kethüdâsı Osmân Ağa ile Amasya’dan kalkıp Sivas’a doğru gitdi. Gümüşlüzâde Çelebi
İbrâhim Ağa sadr-ı müşârün-ileyhin ve Mütedeyyin Pîrî Beyzâde İbrâhim Ağa da Kara İbrâhim
Paşa’nın dâireleri kethüdâsı oldu.
1088 senesi muharreminde Murâd Beyzâde Ahmed Ağa yine Sultân Bâyezîd evkâfı
mütevellîsi olup câmi-i şerîf’in itmâm-ı tamirine me’mûr oldu. Çünkü muhârebelerin
tevâlisinden dolayı hâsılat-ı vakfiye karzan bir kısmı maliyeye, kısm-ı diğeri Enderun
hazinesine verilmiş olduğundan Sultân Bâyezîd Câmii bir türlü ikmâl edilememişdi.
Bununla beraber vezâifi verilmekte idi. Sultân Bâyezîd Câmii’nin bu zamanda hademesi,
kuyûd-ı vakfiye idâresinde Ahkâm Defterinde mestûr olduğu üzere şunlardı: [166]
Hatîb Ali Efendi, kürsü şeyhi Hızır Efendizâde Ya’kûb Efendi, imâm-ı evvel Sinan
Efendizâde Nasûh Efendi, imâm-ı sânî Hocazâde Halil Efendi, müezzinbaşı Hacı Mustafa
Efendi, Sânî Mehmed Çelebi, Sâlis Osmân Çelebi, Râbî Hüseyin Efendi, Kayyımbaşı Mustafa
Ağa, Kayyım-ı sânî Hamza Çelebi, evkâf-ı Sultâniyye kâtibi hattât-ı meşhûr Kâsımzâde
Mustafa Efendi.
İmâretin masârıf ve vezâifi hademesi umûmen tamirat masarıfına hasredilmişdi. Yalnız
müderrise ve mektebinin hademesi vezâifi de tamamıyla veriliyor, imaret işlemiyordu.
Rebîülâhirde Derviş Bey’in ref‘inden Kadızâde Hüseyin Bey Amasya alaybeyi ve
cumâdelûlâ ortalarında nakîb es-Seyyid Mustafa Efendi’nin ref‘inden Koca Emîr Mahmûd Ağa
Amasya nâibi olup, ramazânda Amasya mutasarrıfı ve Anadolu müfettişi es-Seyyid Mehmed
Paşa yine Mar’aş beylerbeyi olduğundan Amasya sancağı Pasin mutasarrıfı Mehmed Paşa’ya
tevcîh edildi.

894
596