Page 600 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Zilka’de evâilinde Kal’a-i Bâlâ Dizdârı Çavuşlu Mehmed Ağa vefât eylediğinden yerine
kale kethüdâsı Ahmed Ağa dizdâr ve Receboğlu Mehmed Ağa da kale kethüdâsı oldu.
1092 senesi muharreminde sipâhiler ağası Amasyalı Gazzâzoğlu Hasan Ağa Saray-ı
Hümâyûn kapıcılar kethüdâsı oldu. Saferde Amasya Subaşısı Cündî Ali Bey, bir Yahudî
hâneye girip işret ve sefâhat etdikten sonra rufekasıyla ba’zı hâneleri yağmaya cür’et etmişdi.
Ali Bey ve rufekası derhal tutulup tevkîf edilerek kadı huzurunda bilmuhâkeme cürümleri
sâbit olduğundan her birine hudûd-ı şer‘iyye ikâme edildikten sonra aldıkları sahiplerine redd
ü iâde ve kendileri tart u iclâ edildi.
Bir aydan beri Çengelli mevkiinde eşkıyâ türeyip rebîülevvelde büyükçe bir kervanı
bastıkları ve emvâli yağma etdikleri duyulmuşdu. Bâ-fermân-ı âlî kapıcılardan Amasyalı
Kuloğlu Abbas Ağa mübâşir gelip eşkıyâyı tâkip ve emvâl-i mağsûbeyi tahlîse Mirlivâ Mustafa
Bey’in me’mûr olduğunu tebliğ etdi.
Mustafa Bey, Amasya a‘yânından Murâd Beyzâde el-Hâc Ahmed Ağa, Ramazânzâde el-
Hâc Ahmed Ağa, Bayram Beyzâde Osmân Ağa, Abdî Beyzâde el-Hâc Abdî ağaları ve
Alaybeyi Veliyyüddîn Bey’i yanına alıp her biri miktar-ı kâfî kuvvetlerle Amasya’ya on saat
mesafe-i cenûbiyede olan Çengelli’ye gitdi. [173]
Sivas Beylerbeyi Merzifonî Halil Paşa da kapısı halkıyla gelip günlerce eşkıyâ tâkip ve
Turhal civarında şiddetli muhârebeden sonra tenkîl edildi. Emvâl-i mağsûbe taharri edilerek
civar köylerde bulunup sahiplerine verildi.
Ancak Mustafa Bey, eşkıyânın çokluğundan ürküp dâima alarga durmuş, eşkıyânın
ablukası esnasında korkaklık göstermiş olduğundan derhal azl u tekâüde sevk edilip 672 Amasya
sancağı Merzifon Voyvodası Ahmed Bey’e tevcîh edildi.

Ahmed Bey
Merzifonludur. Devlet Hâtun Evkâfı Mütevellisi Yûsuf Paşazâde Şehbâz Bey’in oğludur.
Sadr-ı a’zam Kara Mustafa Paşa’ya intisâbı olduğundan 1092 senesi rebîülâhirinde Amasya
sancağı beyi oldu.
Şevvâl evâilinde İstanbul pâyelilerinden Merzifonî Hocazâde Hâfız Abdurrahman
Efendi’ye Anadolu kazaskerliği pâyesi verildi. Amasya şehir kethüdâsı Hamza Ağa’nın yerine
Habîb Ağazâde Mehmed Ağa şehir kethüdâsı ve Sultâniyye Müderrisi Îydî Bayram Efendi
Amasya müftüsü oldu.
Zilka’de gurresinde Sun‘ullah Efendi Amasya kadısı ve Hasan Efendi Amasya nâibi olup
Mîr-livâ Ahmed Bey’le Canik, Arabkir, Çorum beyleri Caniklizâde Osmân, Amasyalı Bekir
Beyzâde Ömer, [174] Tokatlı Genç Mehmed beyler Viyana Harbi’ne me’mûren gidip sâbık
Tokat voyvodası ve Amasya beytü’l-mâl emîni Topçuzâde Mehmed Ağa bin Hasan Ağa
Amasya mütesellimi oldu.
Amasya Alaybeyi Boyacızâde Veliyyüddîn Bey Amasya muhâfızı olup kethüdâyeri
Hatîbzâde Küçük Mehmed Ağa bin Abdurrahman Efendi harbe gitdi.
Silahdar ocağı kethüdâlığından Ahıska Ağası olan Amasyalı Veli Ağa Erzurum’a
vusûlünde vefât edib teberdârân-ı hâssadan serkahve-i şehriyârî Amasyalı Ali Ağa evkâf-ı
Sultâniyye mütevellîsi olup geldi. Yeniçeri Serdârı Çuçu Mustafa Ağa da maiyetiyle beraber
gitmişdi.
Zilka’denin onuncu günü Mumcuoğlu Seyyid Ağa, meydanı kendi hevasına müsait
gördü. Perde-i hafâdan çıkıp nakîb es-Seyyid Mustafa Efendi’yi bertaraf ederek nakibü’l-eşrâf
kâ’im-makâmı oldu. Sâdâtın başına geçti.
Amasya sancağının askerden boşluğunu gören eşkıyâ da başkaldırdı. Her tarafı tazyîk
etmeye başladı. Amasya zu‘amâsından Rüstem Beyzâde Mustafa Bey eşkıyâ tâkibine me’mûr,

672 1092 târihli Tokat mütekâidîn defterinde “Mustafa Bey mirlivâ-i Amasya sâbıkan mütekâ’id yevmî 60” diye
yazılı görüldü.
897
599