Page 602 - 1-4_2
P. 602
Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
1096 senesi muharreminde Amasya Beyi Yûsuf Bey’e Mar’aş beylerbeyiliği
verildiğinden Amasya sancağı Çorum Beyi Mahmûd Bey’e tevcîh edildi. Müteâkiben Van
Beylerbeyi Arabkirli Ca’fer Paşa Sivas vâlisi oldu.
Mahmûd Bey
Amasyalıdır. Boyacızâde İbrâhim Bey’in oğludur. Amasya Alaybeyi Veliyyüddîn Bey’in
birâderidir. 1096 senesi muharreminin yirmi sekizinci günü Amasya sancağı beyi olup kendisi
Rumeli Harbi’nde olduğundan birâderi Veliyyüddîn Bey Amasya mütesellimi oldu.
Saferde Kuloğlu Halil Ağa’nın ref‘inde Hatîboğlu Küçük Mehmed Ağa Amasya
kethüdâyeri, rebîülevvelde Müftü Bayram Îydî Efendi’nin azliyle nakîb-i sâbık es-Seyyid
Mustafa Efendi Amasya müftüsü [178] ve Saçlı Emîr’in ref‘inden de es-Seyyid Halil Ağa
nakibü’l-eşrâf kâ’im-makâmı oldu.
Müteâkiben Mustafa Paşa Sivas beylerbeyi olup kethüdâsı Amasyalı Türedizâde Kâsım
Ağa Sivas mütesellimi ve rebîülâhirde Mektûbî-i Sadâret-i Âlî Amasyalı Mehmed Bey reisü’l-
küttâb oldu.
Receb gurresinde nakîb es-Seyyid Halil Ağa’nın ref‘iyle Mumcuzâde Seyyid Ahmed
Ağa’nın birâderi es-Seyyid Mustafa Ağa nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı olup sâdâtın inân-ı
idâresi Mumcuoğlu’nun eline verildi.
Bu esnada mâliye rûznâmecisi Amasyalı es-Seyyid Mustafa Efendi Rumeli
Beylerbeyiliği pâyesiyle Teke sancağı mutasarrıfı ve Kandiye muhâfızı ve Galata Voyvodası
Amasyalı Halil Ağa da Rumeli pâyesiyle Bursa mutasarrıfı ve Hanya muhâfızı olup her ikisi
de Girit’e gitdi.
1097 senesi gurre-i muharreminde Kadı Ahmed Efendi’nin yerine Amasyalı Mumcu
Velîzâde el-Hâc Mehmed Efendi Amasya kadısı oldu. Muharremin evâsıtında Amasya Beyi
Mahmûd Bey’in Rumeli Harbi’nde vefâtına binâen Amasya sancağı sâbık Mar’aş Beylerbeyi
Yûsuf Paşa’ya tevcîh edildi.
Yûsuf Paşa
İstanbulludur. Malatyalı Sarı Süleyman Paşazâde’dir. 1097 senesi muharreminin on
üçüncü günü Amasya mutasarrıfı olup geldi. Muharremin yirmi ikinci günü Sadr-ı a’zam Kara
İbrâhim Paşa da azledildi. [179]
Safer gurresinde Kethüdâ-yı Sadr-ı Âlî Gürcü Pîrîzâde İbrâhim Ağa vezâretle Şam vâlisi
oldu. Reîsü’l-küttâb Amasyalı Mehmed Bey makâm-ı riyâsette kaldı. Basra Vâlisi Abdî Paşa,
Sivas vâlisi olup geldi.
Ancak sadr-ı ma‘zûlün yeğeni olan Osmân Bey irtikâp ve şirretle lisâna geldiğinden Ilgın
Voyvodalığı ile İstanbul’dan ref‘ edildi. Tezkireci Amasyalı el-Hâc Lütfullah Efendi de
Amasya’ya gönderildi. 673
Kara İbrâhim Paşa, pederi Ahmed Ağa Amasya’da Hoca Ahmed Paşa kethüdâsı olduğu
esnada tevellüd etmiş olduğundan Amasya’ya ve Amasyalılara teveccüh ve muhabbeti vardı.
Haddizâtında gaddâr ve mekkâr adamdı. Fakat Amasyalılara karşı uluvv-i cenâbı vardı. Sâye-
i ikbâlinde pek çok Amasyalılar tefeyyüz etmişlerdi.
Bu sebepten Kara İbrâhim Paşa, Amasya ricâlini ikiye ayırmışdı. Çünkü Kara İbrâhim
Paşa, mesned-i sadârete geldiğinde büyük lütuflarını gördüğü Köprülü hânedânına karşı
derûnunda muzmer olan kin ve adâveti meydana vurdu.
Köprülüzâde Fâzıl Mustafa Paşa’nın vezâretini ref‘ ederek tekâüde sevk etdi.
Ammizâdesi Köprülü Hüseyin Paşa’yı Şehr-i Zor’a gönderdi. Eniştesi Siyavuş Paşa’yı
Mora’ya, diğer eniştesi Zeynel Paşa’yı Ohri’ye attı. [180]
673 El-Hâc Lütfullah Efendi, Amasya’da Hacı Lûtoğulları’nın cedd-i a’lâsıdır.
899
601