Page 592 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Mutasarrıf Paşa, Mecitözü dâhilinde Aştagul civarında eşkıyâyı basıp harp ederek beş on
hazeleyi tutdu. Diğerleri fürce olup kaçtı. O tarafları tazyîk eden Abdülkerim Bey’le Ömer Ağa,
bu azılı eşkıyâyı pusuya düşürüp on dördünü meyyiten sergerdeleri Deli Süleyman ile sâir
arkadaşlarını hayyen tuttular. Eşyâ-yı mağsûbeyi ve müftüzâdeyi kurtardılar.
Rebîülevvel evâilinde Amasya’ya getirilen eşkıyâ ve Müftüzâde Merzifon’a gönderildi.
Merzifonî Kara Mustafa Paşa, bu muvaffakiyetten pek ziyade memnun olup eşkıyânın
cümlesini de Merzifon’da i’dâm etdirdi. Abdülkerim Bey’e beylerbeylik, Sevincerli Ömer
Ağa’ya kapıcıbaşılık verildi.
Recebin on ikinci günü Mirlivâ Hacı Selim Bey vefât eylediğinden sipâhi zümresinden
Mehmed Ağa evkâf-ı Sultânîyye mütevellîsi oldu. Yine bu sene Köprülüzâde Fâzıl Ahmed
Paşa’nın ammizâdesi olan Cidde beyi ve Şeyhü’l-harem Köprülü el-Hâc Hüseyin Bey bin
Mustafa Ağa bin Arnavut Hüseyin Ağa 667 da vefât etdi.
1079 senesi muharremi evâilinde Amasya Mutasarrıfı Deli Emîr Mehmed Paşa, terfî’en
Şehr-i Zor beylerbeyi olduğundan Amasya sancağı Şehr-i Zor Beylerbeyi el-Hâc Mehmed
Paşa’ya tevcîh edildi. [152]

El-Hâc Mehmed Paşa
“Sarı Mehmed Paşa” demekle meşhûrdur. 1079 senesi muharreminin beşinde Amasya
Mutasarrıfı olup sipâhi müteneffizânından Amasya Kethüdâyeri Geygellili Hasan Ağa Amasya
mütesellimi ve rebîülevvel gurresinde Mehmed Efendi Amasya kadısı oldu.
Rebîülevvelin sekizinci cuma günü kaba kuşluk vakti Amasya ve mülhakâtında müthiş
ve sürekli bir zelzele olup yerler yarıldı. Korkunç sesler işitildi. Halk meydanlara açık yerlere
kaçtı. Kalenin duvarları, Sultân Bâyezîd Câmii’nin kubbeleri, meydan kapısı, kârgir hâneler,
ekser câmiin kubbeleri, bedestenin çok yerleri yıkıldı.
Sultân Bâyezîd Câmii’nin sağındaki minaresi şimâle doğru devrildi. Solundaki minaresi
kıbleye müteveccihen eğrildi. Pek çok hâneler çöktü. Zelzele fasılalarla günlerce devam
etdiğinden ahâli meydanlara kurulan çadırlar altında kaldı. Hayli kimseler vefât etdi.
Rebîülevvelin onuncu günü lâkaydâne hareketten dolayı şehir kethüdâsı el-Hâc Mehmed
Ağa’nın azliyle yerine Kâl’a-i Bâlâ Dizdârı Mûsâ oğlu Hamza Ağa şehir kethüdâsı oldu. Çünkü
bir takım edânî, zelzeleden istifade etmeye kalkışıp çok kimseleri mutazarrır etmişlerdi.
Bundan dolayı hâdiseler, şikâyetler çoğaldı. Kadı Mehmed Efendi de azledilip şevvâlin
gurresinde Abdülbâkî Efendi Amasya kadısı ve yedisinde Merzifonî İbrâhim Ağa Sultân
Bâyezîd evkâfı mütevellîsi oldu.
Zilka’de evâilinde Mehmed Bey’in ref‘inden Kadızâde Hüseyin Bey alay [153] beyi
oldu. Bu sene evâhirinde tatlı sadâsıyla halkı meftûn eden şâir mûsıkîşinâs Hâfız Mehmed
Çelebi vefât etdi. 668 Şâkirdi Bülbül Ahmed Çelebi yerini tutdu.
Senenin sonunda mutasarrıf Hacı Mehmed Paşa da gidip Amasya sancağı Kars
Beylerbeyi Murtezâ Paşa’ya tevcîh edildi.

Murtezâ Paşa
Amasyalıdır. Hacı Beyzâde Şâhin Bey’in mahdûmudur. Köprülü Mehmed Paşa’nın
silahdâr ağalığından tefeyyüz etdi. “Deli Murtezâ Paşa” demekle meşhûrdur. 1080 senesi gurre-
i muharreminde Amasya Mutasarrıfı ve Kara Abdî Bey de mütesellim oldu.
Rebiülevvel evâilinde Dîvân-ı Hümâyûn’da nişancı olan Amasyalı Vezîr Ca’fer Paşa
vefât eylediğinden uhdesinde bulunan Pervâne Bey Vakfı tevliyeti oğulları Ali, Mustafa
beylerle ammizâdesi Vâsî Çelebizâde Habîb Efendi’ye tevcîh edildi.

667 Merzifonî Kara Mustafa Paşa’nın müstakil vakfiye defterinde böyle yazılıdır.
668 Hafızın üstâdı, Sultân Bâyezid Camii ser-müezzini Hacı Mustafa Medhî Çelebi de canlara can katan bir şâir
mûsikâr idi.
889
591