Page 591 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

müderrisi ve kibâr-ı fuzalâdan Uzun Müderris Mehmed Efendi şeyhu’l-ulemâ oldu. A‘yândan
Hacı Mansûroğlu el-Hâc Hasan Ağa da vefât etdi.
Mukaddemen vefât eden Müeyyedzâde Abdülvâsî Çelebi’nin hayatında mütevellî olduğu
Ya’kûb Paşa ve Pervâne Bey evkâfı tevliyeti tevhîden Ca’fer Paşa’ya tevcîh edilmişdi.
Fakat İstanbul mevâlisinden ve Müeyyedzâde hânedânından Hısımzâde Abdülbâkî
Efendi bin Yahya Efendi de davaya kıyâm edib Ya’kûb Paşa tevliyeti tefrik edilerek Molla-i
mûmâ-ileyhe bu esnada tevcîh edildi. Yine bu sene Amasyalı Kalavun Yûsuf Paşazâde Ahmed
Paşa vefât edib Sinan Paşa tevliyeti kızları Fatıma, Münevvere hanımlara verildi.
1077 senesi gurre-i muharreminde Ganîzâde el-Hâc Abdülfettâh Efendi [149] yine
Amasya kadısı ve safer gurresinde Deli Yûsuf Ağazâde Mehmed Ağa Amasya mütesellimi ve
rebiülevvelde Divriğili Vezîr İbrâhim Paşa Sivas vâlisi oldu.
Rebîülâhirin beşinde Mirlivâ Hacı Selim Bey ber-vech-i tekâüd evkâf-ı Sultâniyye
mütevellîsi olup geldi. Cumâdelâhirenin yirmi ikisinde tahvîl edilen İbrâhim Paşa’nın yerine
Kapıcıbaşı Merzifonî Halil Ağa Rumeli pâyesiyle Sivas beylerbeyi oldu.
Bu sene tımârhâne önünde Dâru’l-kurrâ bina eden Hacı Efendizâde el-Hâc Şeyhî
Mehmed Ağa bin Sarı Mehmed Ağa ve ba‘dehû Şeyhu’l-ulemâ, üstâdu’l-fuzalâ Uzun Müderris
Mehmed Efendi bin Süleyman vefât etdi.
1078 senesi gurre-i muharreminde Amasya Müftüsü Ebussu’ûd Efendi, fetvâdan istifa
ederek İstanbul’a gidip yerine Sultân Bâyezîd kürsü şeyhi müfessir-i meşhûr Fâzıl Hızır Efendi
Amasya müftüsü ve Sultâniyye müderrisi olarak iâde-i ikbâl etdi.
Muharremin on üçüncü günü Mutasarrıf Ferhad Paşa’nın eşkıyâ peşinde olduğu esnada
Paşa’ya rağmen eşkıyâ ser-gerdesi Deli Süleyman rüfekâ-yı habâsetiyle güpegündüz Taşan
Dağı’ndan inerek Merzifon’u bastı. Pek çok hâneleri yağma ve Merzifon Müftüsü Abdullah
Efendi’yi şehîd etdiler. Şâb-ı emret oğlu Mehmed Çelebi’yi alıp dağa gitdiler.
Bu acıklı haberi Varay taraflarından alan Mutasarrıf Ferhad Paşa, Alaybeyi Hüseyin Bey,
Muslî Ağa, Sevincerli Ömer Ağa, Serdâr Yûsuf Ağa tâkîbata koyuldu. Fakat bu şenâat
Merzifon voyvodasıyla [150] mutasarrıfın teseyyüblerinden ileri geldiği kanaatiyle her ikisi de
azledilip Amasya sancağı Karahisar-ı Şarkî Mutasarrıfı es-Seyyid Mehmed Paşa’ya verildi.

Es-Seyyid Mehmed Paşa
Amasyalıdır. Evlâd-ı Rifâiyye’den Hacı Kâsımzâde es-Seyyid Mustafa Ağa bin es-
Seyyid el-Hâc Kâsım Ağa bin es-Seyyid Hasan İzzeddîn mahdûmudur. “Deli Emîr” demekle
meşhûrdur. 1078 senesi saferinin dördüncü günü Amasya mutasarrıfı ve kethüdâsı Mehmed
Ağa Amasya mütesellimi oldu.
Müteâkiben kâ’im-makâm sadr-ı âlî Merzifonî Kara Mustafa Paşa’nın Merzifon’da
vekîli, hayrâtının binâ emîni olan Kürt Sefer Ağazâde Ahmed Ağa Merzifon voyvodası ve
Merzifon’da ders-i âm olan Hacı Mustafa Efendi de Merzifon müftüsü ve Sultâniyye müderrisi
oldu.
Bunlardan sonra Hüseyin Bey’le Muslî ve Yûsuf Ağalar da ref‘ edilip İbrâhim Beyzâde
Mahmûd Bey Amasya alaybeyi, Zor Mustafa Ağa kethüdâyeri, Seksen Birin Koca Ahmed Ağa
da yeniçeri serdârı olup mutasarrıfla beraber eşkıyâyı tâkibe me’mûr idiler.
Merzifonî Kara Mustafa Paşa ve Sivas Vâlisi Merzifonî Halil Paşa, vak’a-i müessifeye
pek ziyade ehemmiyet verdiler. Eşkıyânın her halde hayyen veya meyyiten tutulup eşyâ-yı
mağsûbe ile Mehmed Çelebi’nin kurtarılmasını kemâl-i şiddetle istediler.
Rebîülevvel gurresinde Kadı Hacı Abdülfettâh Efendi’nin yerine mevâlîden Hacı
Efendizâde Ömer Efendi bin Mehmed Çelebi Amasya kadısı oldu. Ahyânen mahdûmu İbrâhim
Efendi kendisine niyâbet ederdi. [151]
Eşkıyâyı dört koldan tâkip eden mutasarrıf, Amasya a‘yânından Hacı Paşazâde
Abdülkerîm Bey, Alaybeyi Mahmûd Bey, Sevincerli Ömer Ağa, Amasya sancağını abluka edib
taramaya başladılar.

888
590