Page 588 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Receb evâilinde mutasarrıf Kürt Mehmed Paşa, harbe me’mûren gidip Amasya
Kethüdâyeri Hakâlalı Ekşi Mehmed Ağa’yı mütesellim nasb etdi. Vâlî Kıbleli Paşa aleyhindeki
şikâyetler tahkîk edildiği esnada Sivas a‘yânı da ağır şikâyetler dermeyân ederek Sadr-ı a’zam
Köprülü Mehmed Paşa’nın vâlî hakkındaki îtimadını sarstılar.
Bu şikâyetlerden fena halde müteessir olan Vâlî Mustafa Paşa Köprü’ye müteveccihen
Sivas’tan hareket ve Tokat’da yaptırdığı cesîm hanları muâyene etdikten sonra şevvâlin on
dördüncü günü Amasya’ya vusûlünde bâ-fermân-ı âlî azl ve Amasya Kalesi zindanında haps
ve ma‘hûd silahdârı Kaba Ali Ağa da i’dâm edildi. Amasyalı Kara Kadızâde Mehmed Paşa
Sivas vâlisi oldu.
Şâyân-ı hayretdir ki Mumcuoğlu Seyyid Ahmed Ağa, Amasya’dan ihraç edildikte
İstanbul’a gidip Köprülü Mehmed Paşa’ya sığınmışdı. [141] İkinci defa Amasya şehir
kethüdâlığına fermân alıp Kıbleli Paşa’nın azl u haps ve Ali Ağa’nın i’dâm edildiği gün
Amasya’ya geldi.
Kezâlik bu Seyyid Ahmed Ağa’nın mukaddemen Amasya’dan tard ve ihrâcında önayak
olan a‘yândan Abdülcelîlzâde el-Hâc Hüseyin Ağa’nın da emri gelip Amasya Kalesi
zindanında hapsedildi. Mumcuoğlu Seyyid Ahmed Ağa, üçüncü defa Amasya şehrinin ağası,
ya’nî şehir kethüdâsı oldu.
Şevvâl evâilinde İstanbul’da Baş-bâkî kulu Amasyalı Darbhâneci Hüseyin Ağa Köprülü
Paşa’nın himmet ve ibrâmı üzerine Rumeli Beylerbeyiliği pâyesiyle baş defterdâr ve Merzifonî
Kara Mustafa Paşa da vezâretle Diyarbakır vâlîsi oldu.
Şevvâlin yirmisinde Seyyid Ahmed Ağa’nın ihrâcına seyreden Alaybeyi Hasan Bey’le
serdâr Ahmed Ağa’nın ref‘lerinden Bâkî Paşazâde Hüseyin Bey Amasya alaybeyi ve menkûb
olan Ya’kûb Ağa da Amasya serdârı oldu.
Zilka’dede esir-i firâş olan Mütesellim Ekşi Mehmed Ağa vefât eylediğinden yerine Sefer
Ağazâde Osmân Ağa Amasya mütesellimi ve Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa Şam’dan gelip
İstanbul kâ’im-makâmı oldu. Zilhiccede Kıbleli Mustafa Paşa afv ve ıtlâk edilerek İstanbul’a
gitdi. Vusûlünde vezâretle kubbenişîn oldu. 1072 senesi muharreminin on sekizinci günü
Nişancı Vezîr Mostarlı Mustafa Paşa vefât edib yerine Mirâlem Amasyalı Müeyyedzâde Ca’fer
Ağa bin Ali [142] Çelebi bin Pîrî Ahmed Efendi 665 Köprülü Paşa’nın himmetiyle nişancı oldu.
Safer gurresinde Müftü Yeğenzâde Hâfız Mehmed Efendi ve Nakîb es-Seyyid Mustafa
Ağa da azledilip kibâr-ı ulemâdan Atâ Bey Müderrisi Çorumlu el-Hâc Ömer Efendi Amasya
müftüsü ve ulemâ-yı sâdâttan es-Seyyid Ahmed Efendi de nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı oldu.
Safer evâilinde İstanbul kâ’im-makâmı Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa Edirne’ye celb
edilip Rikâb-ı Hümâyûn kâ’im-makâmı ve rebîülevvelin yedinci gecesinde vefât eden pederi
Köprülü Mehmed Paşa yerine yirmi yedi yaşında sadrâzam oldu.
Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa, sadrâzam oldukta Kıbrıs’a i‘zâm edilen sâbık Amasya
Müftüsü Fâzıl Hızır Efendi ile evlâd ve dâmadı ve Amasya Kalesi’nde mahpus olan
Abdülcelîlzâde el-Hâc Hüseyin Ağa afv u ıtlâk edildi. Amasyalı Kadızâde İbrâhim Ağa da
Rumeli pâyesiyle Niğbolu muhâfızı oldu.
Recebin altısında Erzurum’dan ma‘zûl Vezîr Kenan Paşa Sivas Vâliliğine tâyin edilip
evâhir-i şevvâlde Amasya sancağı da Sivas’tan ma‘zûl olan Mehmed Paşa’ya tevcîh edildi.
[143]

Mehmed Paşa
Amasyalıdır. Kara Kadı İbrâhim Efendi’nin evlâdından sipâhi Ali Ağa’nın mahdûmudur.
1072 senesi şevvâlinin yirmi yedinci günü Amasya sancağı mutasarrıfı olup Rumeli Harbi’ne

665 Bu Ca’fer Ağa, Enderun’da kilâr kethüdası iken 1064’de Amasya’ya gelip Pîrî Ahmed Efendi’nin hafîdi ve
mütevelli Abdülvâsî Çelebi bin Habib Çelebi bin Ahmed Efendi’nin ammîzâdesi olduğunu ispat ederek Pervâne
Bey Vakfına müştereken mütevelli olmuştu.
885
587