Page 685 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 4

Cemâziyelevvelin on ikisinde Diyârbekir vâlîsi Kösezâde vezîr İsmâ'il Zühdü Paşa bin
Dervîş Ya'kûb Ağa Sivâs vâlîsi oldu. Kethüdâsı Amasya erkânından Bekir Beyzâde Hacı
Abdullâh Bey idi. Amasya'nın a'yân ve halkı buna biraz sevinmiş, imdâd edeceğini ummuşdu.
Bu ayda Osmân Çelebi müderrisi İrfânîzâde Hâfız Abdüsselâm Efendi vefât
eylediğinden âlimlerden Hâfız Mehmed Nûrî Efendi bin Abdullâh Efendi bi'l-imtihân müderris
oldu.
Cemâziyelâhirin on ikisinde Sivâs vâlîsi [187] Diyârbekir'de vefât eylediğinden halkın
sevindiğine değmedi. Receb evâ'ilinde Kara Hüseyinoğlu Hüseyin Ağa serdâr olduğundan
birkaç gün sonra yeniçerilerle şehir kethüdâsı Ömer Efendi arasında çıkan bir gavgâyı basdırdı.
Ömer Efendi'nin azliyle Bakırcıoğlu Hacı Mustafâ Efendi şehir kethüdâsı oldu.
Şa'bân evâ'ilinde Enderûn Câmii Vakfı demekle meşhûr Melik İsmâ'il Gâzî Vakfı
mütevellîsi Hâfız Mehmed Ağa'nın vefâtıyla Oğul Beyzâde Osmân Bey 724 mütevellî oldu.
Şevvâlin dördüncü günü Erzurum müftülüğünden vezâretle Erzurum vâlîsi olan
Kadızâde Abdurrahmân Paşa Sivâs ve yirmisinde Amasyalı Yenicelizâde Ahmed Paşa
vezâretle Adana vâlîsi oldu.
Bu zâtın ilim ve iktidârı Amasya âlimlerini harekete getirdi. Bu ayın sonlarında âlimler
Sultân Bâyezîd Câmiinde toplandı. Müftü Soruklu Hacı Alî Efendi'nin ba'zı fetvâları hakkında
uzun münâkaşalar edildi. Müftü isti'fâya mecbûr olup fâzıl-ı meşhûr Şeyhzâde Hacı Abdullâh
Vecih Efendi Amasya müftüsü oldu. [188]
Hacı Alî Efendi'nin isti'fâsı, nakîb kâ'im-makâmı Molla Bâlîoğlu'nu da düşürüp Lâdikli
müderris Mustafâ Efendi kâ'im-makâm ve Cebecioğlu Hacı Hüseyin Ağa serdâr oldu. Lâkin
ulemânın bu hareketi mütesellim Hasan Bey'in onuruna dokundu. Hâssaten müftü olan Hacı
Abdullâh Vecih Efendi'ye kalben kızmışdı. Bunu derhâl azl etmeğe cesâret edemedi.
1218 muharremi ibtidâsında Tayyâr Paşa'nın silahdârı olan Özlü Hacı Yûsuf Ağa
Amasya kâ'im-makâmı, selefi Şîrînoğlu Hacı Hâfız Hasan Ağa baş a'yân ve muhtâr-ı belde olup
Hasan Bey'in kethüdâlığında kaldı.
Safer ibtidâsında müftü Hacı Abdullâh Vecih Efendi, mütesellim Hasan Bey'in
kırgınlığını duyup fetvâdan çekildi. Yerine selefi Soruklu Hacı Alî Efendi yine Amasya
müftüsü oldu. Bu esnâda Amasya a'yânından Benderli Seyfullâh Ağazâde Hacı İbrâhim Ağa
mübâya'acı olup geldi.
Rebî'ulevvel ibtidâsında Osmân Hamdî Efendi Amasya nâ'ibi ve rebî'ulâhirin yirmi
beşinde Anadolu vâlîsi Gürcüzâde Osmân Paşa Erzurum vâlîsi oldu. Kethüdâsı
kapıcıbaşılardan Amasyalı Hacı Abdullâhoğlu Mahmûd Ağa idi.
Osmân Paşa dişli vüzerâdan olup serkeşâne [189] harekâtından dolayı Erzurum eyâleti
Tayyâr Mahmûd Paşa'ya tevcîh edilerek Osmân Paşa'nın i'dâmına fermân verilmişdi. Osmân
Paşa, İstanbul'da kapı kethüdâsından i'dâm edileceğini haber alınca sakınıp korunarak
Erzurum'a gidiyordu.
Cemâziyelevvel ibtidâsında Köprülü Rahtuvânoğlu İsmâ'il Efendi Amasya kadısı ve
tarafından Memişzâde Hüseyin Efendi nâ'ibi olup geldi. Bu ayın on sekizinde Tayyâr Mahmûd
Paşa kuvvetleriyle Gürcüzâde Osmân Paşa kuvvetleri karşılaşdı. Muş mutasarrıfı Murâd Paşa
kuvveti de Tayyâr Paşa kuvvetine yardım etdiğinden Osmân Paşa kuvveti mağlûb ve Murâd
Paşa elinde maktûl oldu. 725
Tayyâr Mahmûd Paşa, Osmân Paşa'nın i'dâmından sonra bütün askeriyle Amasya'ya
gelip Eser-i Cedîd Konağı'na yerleşdi. Amasyalılar'a bir gösteriş yapdı. Ulemâ ve sâdâtın
toplanmasından dolayı serzenişler etdi. Soruklu Hacı Alî Efendi'nin müftülüğe i'âdesinden

724 Osmân Bey, Yörgüç Paşa evlâdından Oğulbey demekle meşhûr Osmân Bey bin Hacı Mustafâ Bey bin Osmân
Bey'in oğludur.
725 Osmân Paşa'nın ahvâli ve esbâb-ı i'dâmı Cevdet Paşa Târîhi'nde mufassaldır.
666

684