Page 193 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahmed Efendi-Zanalı el-Hâc
Amasya’nın Zana köyünden Kara Ca’fer oğlu Mahmûd Ağa’nın mahdûmu ve ders-i âm
Ortaköylü es-Seyyid el-Hâc Abdülvehhâb Efendi [616] bin es-Seyyid Süleyman bin es-Seyyid
Abdülvehhâb bin es-Seyyid Şükrullah Çelebi ammesi Şerîfe Fatıma Hâtun binti es-Seyyid
Abdülvehhâb’dan mütevellîd olup siyâdeti ana tarafındandır.
Pederi Amasya’da sipâhi kethüdâsı iken meşâhîr-i ulemâdan es-Seyyid el-Hâc Ali ve
İğneci Ömer Ağazâde Abdullah Sânî Efendilerden ahz-ı ulûm edib ders-i âm olduğu esnâda
1093’de Hâce Sultân tekkesi vakfına mütevellî, 1095’de Atabeg Gâzi müderrisi oldu.
Bu sûretle teayyün ederek 1099’da Emîrler vak’asında medhûl olmakla Hicâz’a gidip
takibâtdan kurtuldu. Ba’de’l-Hâc Medine-i münevverede bir yıl kadar mücâvir kalıp 1101’de
avdetle Saçlı Emîr Ömer Ağa mahlûlünden Ya’kûb Paşa vakfına mütevellî, ba’dehû sânîyen
Atabeg müderrisi, Pervane Bey Câmii vâ’izi, Mustafa Beyle Sinan Paşa evkâfından vazifedâr
oldu.
1109’da Ya’kûb Paşa tevliyeti uhdesinden ref edilip Hâce Sultân vakfı mütevellîsi,
mükerreren nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı oldu. 1114 senesi şa’bânında Amasya müftüsü, 1117
senesi ramazânında ma’zûl, ba’dehû meclis-i a’yân azâsı ve bir defa baş-a’yân olup 1140 senesi
zilhiccesinde vefât etdi. [617]
Âlim, şer’îyede kâmil, ihtişâma mâ’il, vecîh, natûk, zarîf, zengin, sahî bir zât-ı şerîf idi.
Amasya’da Zanalızâde sülâlesinin re’isi, cedd-i a’lâsıdır. Mahdûmları es-Seyyid Veliyüddîn,
Şerîf Mehmed, Abdullah, Mahmûd, Ali Efendilerdir. Dâmâdı ammizâdesi Ca’fer Ağa bin Veli
Ağa bin Ca’fer ve kerîmezâdesi sadr-ı esbak “Hubyârlı” demekle meşhûr es-Seyyid el-Hâc
Ahmed Paşa’dır.
Mevâlîden es-Seyyid Şerîf Mehmed Efendi 1157’de vefât edib dâmâdı zâ’im Ali Ağa
1173’de vefât etdi. Bunun mahdûmu es-Seyyid Şerîf Mehmed Paşa’dır. Bunların evlâdına
“Şerîfzâde” ve “Şerîf Paşa” da dendi.
Atabeg müderrisi es-Seyyid el-Hâc Abdullah Efendi 1160’da vefât edib oğulları es-
Seyyid el-Hâc Ahmed, Mahmûd Efendilerdir. Hacı Ahmed Efendi “Bakırcı” demekle meşhûr
olup evlâdına “Bakırcızâdeler” dendi. 1318’de vefât eden mevâlîden es-Seyyid Hâfız Nureddîn
Mehmed Efendi bin es-Seyyid Mustafa Efendi bin es-Seyyid el-Hâc Mustafa Efendi bin es-
Seyyid el-Hâc Ahmed Efendi bunlardandır.
Atabeg müderrisi es-Seyyid Mahmûd Efendi bin es-Seyyid el-Hâc Abdullah Efendi [618]
de 1183’de vefât edib mahdûmu es-Seyyid el-Hâc Ahmed Efendizâde a’yândan Hâfız es-
Seyyid el-Hâc Veliyüddîn Ağa ve birâderi yeniçeri serdârı es-Seyyid Mahmûd Tahir Ağa’dır.
Bunlara “Zanalızâdeler” dendi. Hacı Veli Ağazâde es-Seyyid Ahmed Efendi Atabeg müderrisi
iken 1281’de vefât edib mahdûmu ticâret re’isi es-Seyyid el-Hâc Mehmed Emin Efendi 1338’de
mahdûmu Yüzbaşı Mustafa Nazif Efendi de 1333’de şehîden vefât etdi.

Ahmed Efendi-Pîrîzâde el-Hâc
Amasyalıdır. Fuzalâdan ve silsile-yi ilmiyyemiz ricâlinden el-Hâc Hüseyin Efendi bin
Pîrî Mehmed Efendi bin Hüseyin Çelebi mahdûmudur. Ulemâdan tahsîl-i ilm ü marifet ve
müderris Ahmed Efendi’den hutût-ı mütenevvi’ayı ahz ü te’allüm ederek beytü’l-mâl kâtibi
oldu.
Ba’dehû Kadızâde Mustafa Paşa’ya divân efendisi olup Kapucuzâde el-Hâc Ahmed
Paşa’nın sâye-i ikbâlinde hâcegân-ı divân-ı hümâyûn silkine girip tezkire-i sânî sonra cizye
muhâsebecisi oldu. Bir müddet ma’zûl kalıb 1135’de yeniçeri efendisi oldu.
1136’da ma’zûl, 1137’de başmuhâsebe, 1138’de [619] sânîyen yeniçeri efendisi oldu.
Ancak yeniçeri ağası Hasan Ağayı gücendirdiğinden 1139 senesi evâsıtında azliyle Amasya’ya
gönderildi. 1141 senesinde vefât etdi. Âlim, hattât, mü’eddeb bir zât idi.

188
192