Page 195 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahmed Paşa-Gül el-Hâc
Amasyalıdır. Hacı Feyzullah Mehmed Ağa bin el-Hâc Feyzullah Efendi bin İsmâil
71
Efendi’nin mahdûmudur. Genç bir yeniçeri iken Çorlulu Ali Paşa’ya 1112’de silahdârlığında
intisâb ederek müşârün-ileyhe kendisini beğendirdi. Sonra teveccüh ve itimâdını kazanıp
1118’de Paşa sadr-ı ‘azâm oldukta hazinedârı ve ba’dehû [623] dâmâdı oldu. 1123’de
72
paşanın vefâtında Amasyalı Kapıcızâde el-Hâc Ahmed Paşa’nın dâiresine intisâb edib 1125’de
Hacı Ahmed Paşa’nın İstanbul kâim-makâmlığında silâhdar ağası ve kapıcıbaşı oldu. 1131’de
Kamâme Kilisesinin tamirine mübâşir ve nâzır olup Kudüs-i şerîfe gitdi.
1132’de avdet edib gurebâ-yı yesâr bölük ağası ba’dehû gurebâ-yı yemîn ağası oldu. Bu
esnâda Şehzâde Sultân Mahmûd’a gizlice intisâb ederek müşârün-ileyhin teveccühâtını
kazandı. 1143 senesi rebîülevvelinde sultân-ı müşârün-ileyhin cülûsu ile ikbâli parladı.
Uhdesindeki semen-i hisse-i ferâşeti sultân-ı müşârün-ileyhe teberrüken ferâgat etdi.
73
1143 senesi cumâdelûlâsında Başbâkî kulu, recebinde çavuşbaşı olup, 1144 senesi
rebîülevvelinde Topal Osmân Paşa’nın sadâretinde kethüdâ-i sadr-ı âlî oldu. Ancak Hâkimzâde
Ali Paşa, sene-i mezbûrenin ramazânında sadr-ı a’zam oldukta zilka’desinde infisâl eylediyse
74
de 1145 senesi şa’bânında ikinci defa kethüdâ-i sadr-ı âlî oldu. [624]
1148 senesi muharreminde vezâretle şeyhü’l-harem ve Cidde vâlîsi olup Hicâz kıt’asına
gitdi. 1148’de Mekke-i mükerremede mücâvir olan Amasyalı el-Hâc Ahmed Efendi’nin vazife-
75
i yevmiyesini otuz para zam ile altmış paraya çıkardı. 1149 senesi zilhiccesinde menâsik-i
haccı ba’de’l-îfâ, 1150 senesi muharreminde Mekke-i mükerremede vefât etdi. Müdebbir, âl-i
himmet, basiret-kâr idi.
Beyoğlu’nda Hüseyin Ağa Mahallesi’nde bir çeşmesi olup mahdûmları el-Hâc Ali Paşa
ile ricâlden Feyzullah, Veliyüddîn, İsmâil Beylerdir. Kethûdası da Amasyalı Hacı
Feyzullahzâde el-Hâc Hüseyin Ağa bin İsmâil Efendi bin el-Hâc Feyzullah Efendi idi. Bunun
sâye-i ikbâlinde Amasya’da Hacı Feyzullahzâde sülâlesi temâyüz etdi.

Ahmed Efendi-Müftüzâde el-Hâc
Merzifonludur. Oranın müftüsü el-Hâc Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. Amasya’da
İğnecizâde Fâzıl Abdullah Sânî Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib Merzifon’da ders-i âm oldu.
Yıllarca tedrîs-i ulûm edib sonra Sultânîye-i Merzifon müderrisi oldu. [625]
İstanbul’da Anadolu kazaskeri olan Merzifonlu Dürrî Mehmed Efendi’nin himmeti ile
1139’da kadı olup 1146’da Gümüşhane kazâsından münfasılen Merzifon’da görüldü. Dürrî
Mehmed Efendi’nin 1147 senesi cumâdelâhiresinde Şeyhülislâm olması üzerine Tokat
mevleviyyetiyle dâhil-i silk-i mevâlî oldu. 1150 senesinde vefât etdi. Ulemâ-yı mevâlîden idi.
Mahdûmu Abdurrahman Efendi’dir.

71 Ayasofya mahzeninde bulunan yeniçeri defterinde “Ahmed Mehmed Amasya” künyesi üzerinde “Hacı
Feyzullahzâde Gül Ahmed Ağa” diye yazılı görüldü. Ferâşet defterinde “Amasyavî Ahmed Ağa” diye
musarrahdır. Kezalik Hicaz defterinde Şeyhü’l-harem iken “Mekke-i Mükerremede mücâvir Amasyalı el-Hâc
Ahmed Efendi’ye hemşehri olduğu için otuz para zâmm-ı vazife” ettiği yazılıdır.
72 Çorlulu Ali Paşa vakfiyelerinde “Hazînedâr-ı sadr-ı âlî Ahmed Ağa bin Mehmed” diye mestûrdur.
73 Ferâşet defterinde “Sümün-i hısse-i ferâşet bi-uhde-i pâdişâh-ı enâm Hazret-i Sultan-ı Azâm Mahmûd Hân an
ferâgat Amasyalı Ahmed Ağa reis-i bevabîn-i dergâh-ı Ali” diye yazılıdır.
74 Sadr-ı ‘azam Hakîmzâde Ali Paşa sahîbi tercemenin kayınpederi Çorlulu Ali Paşa’dan gördüğü siteme bina’en
sahîbi terceme ile araları iyi değildi. Bu münasebetle İstanbul’a vusulünü müte’akip infisal ettirmiş pâdişâh da,
Ali Paşa’ya rağmen bunun kethüdâlığını irade etmişdi.
75 Hicaz defterinde “Vali-i Cidde ve şeyhü’l-harem Ahmed Paşa Mekke-i mükerremede mücâvir Amasyavî el-
Hâc Ahmed Efendiye hemşehri olmak takribi ile vazifesine yevmî otuz para zam edip altmış paraya çıkardığı
yirmi iki zilhicce 1148” diye yazılıdır.

190
194