Page 290 - 6-8
P. 290
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Mevlânâ Şerefeddîn Mehmed bin Ali el-Herevî bunun üstâdı da Allâme Ebû Hâmid Ahmed bin
es-Sâ’âtîdir.
Usûl-i fıkıh ve kelâmda üstâdı Mevlânâ Fahreddîn Osmân bin Abdullah er-Rûmî, bunun
üstâdı Mevlânâ Şerefeddîn Mehmed el-Erzincanî, bunun üstâdı Mevlânâ Vecîh [81] Ömer bin
Abdülmuhsin el-Erzincanî, bunun üstâdı da Mevlânâ Sadru’ş-Şerîa Abidullah bin Mes’ûd el-
Buhârîdir.
Ulûm-i edebiyye ve Arabîyye’de üstâdı Mevlânâ İzzeddîn Mehmed bin Mehmed el-
Amâsî, bunun üstâdı Mevlânâ Bahaeddîn Mehmed bin Hasan el-Kübrevî, bunun üstâdı
Mevlânâ Ebû İshak İsmâil bin Ya’kub es-Sâlârî, bunun üstâdı Mevlânâ Nizameddîn Kutluğ bin
Mahmûd el-Cendî’dir.
“İsrâfîliyye” kitâbı, “Hidâye”nin şerh ve hâşiyesi olup müellif bunu Amasya‘da
Hidâye’yi okuturken te’lîf ve tedrîs etmişdi. Tilmîzi Mevlânâ Hayreddîn Hızır eş-Şeyh
İmâdeddîn İsmâil el-Karamanî bu kitâbı Kudüs’de mücâvir olduğu esnâda eş-Şeyh Abdüsselâm
bin Ebî Bekir bin er-Razî’ye tedrîs ve rivâyet ederek ulemâ-yı Arab arasında ma’rûfiyet
kazandı.
“İsrâfiliyye” kitâbının zahrında bu rivâyeti hâkî olarak şu ibâre görüldü:
ىزارلا ركب ىبأ نب ملاسلا دبع خيشلا ةياور ىمورلا ليفارسإ خيشلل ىنانغرملا ةياده حرش ىف ةيلفارسلإا
[82]
تيبب رواجملا ىنامرقلا ليعامسا نيدلا ماما حلاصلا خيشلا نب رضخ نيدلا ريخ ماملإا خيشلا نع ىفنحلا
105 ىمورلا ليفارسا ةعيرشلا جات ةملاع لا ماملإا خيشلا هفلؤم باتكلا اذه عيمجب هربخأ هنأ ةزاجا سدقملا
Müteaddid yerlerde müşârün-ileyhin imzâsı İsrâfil bin Nasûh el-Lâdikî görüldü.
Mahdûmu eş-Şeyh Nasûh Çelebi de meşâhir-i ulemâdandır. Bunun mahdûmları Abdullah,
Abdülhamid, Abdülmecid, Mehmed ve Yahya Çelebilerdir. Abdullah Çelebi 872’de Çorumlu
kadısı görüldü. Yahya Çelebi bin Nasûh, müellif-i “Hâşiye-i İsaguci’dir.
Abdülhamid Çelebizâde Mehmed Çelebi, ilm-i edvâr ve mûsikîde “Zeynü’l-Elhân”
müellifi olan bir fâzıl idi. Abdûlmecid Çelebi’nin mahdûmları İsmâil, Mehmed, Mahmûd
Çelebilerdir. Kibâr-ı mevâlîden olan Mevlânâ Fahreddîn Mehmed Çelebi 943’de Bursa’da vefât
etdi. Diğer İsrâfilzâde Fahredddîn Mehmed Çelebi bin İsmâil Çelebi de kibâr-ı ulemâ ve
kudâtdandır. Bunlara cümleten İsrâfilzâdeler denirdi.
İsrâfil Efendi-Şeyh
Amasya‘da tahsîl-i ilim edib ba’zı meşâyihden inâbe ederek Halvetî meşâyihinden oldu.
1099’da Gümüşlüzâde Tekkesi şeyhi ve 1109’da Helkis Köprüsü başındaki Garibler Câmii
imâmı oldu. 1126’da vefât etdi. Ulemâ-yı meşâyihden hâfız-ı Kur’ân, müttakî bir imâm idi.
Es’ad Çelebi-Mevlânâ Celâleddîn
Amasya kâdı’l-kudâtı Şemseddîn Mehmed bin Necibeddîn Mûsâ bin Mehmed bin
Mahmûd el-Hallâtî mahdûmu ve yine Amasya [83] kâdi’l-kudâtı İmadeddîn Ömer bin el-
Hallatî birâderidir. Amasya’da müderris-i meşhûr Mevlânâ Şerefeddîn Mehmed bin Ali el-
Herevî’den ahz-ı ulûm ederek ders-i âm ve müderris-i Torumtay oldu.
Sivas hükümdârı Hacı Kutlu Şâh devrinde Sivas’a kâdı’l-kudât olup yıllarca orada kaldı.
771’de vefât etdi. Kibâr-ı kudât ve ulemâdan idi. Mahdûmu Mevlânâ Ziyâeddîn Mes’ud Çelebi
Amasya kâdı’l-kudâtı oldu. Bunun evlâdına (Kadızâdeler) dendi.
105 Şeyh İsrâfil er-Rûmî’nin İsrâfiliyye adlı eseri Merğinânî’nin Hidâye’sinin şerhidir. Şeyh Abdüsselâm bin Ebî
Bekir er-Râzî el-Hanefî, bu kitâbın tamamını müellif eş-Şeyh el-İmâm el-Allâme Tâcüş’Şerîa İsrâfil er-Rûmîden
icâzet ile rivâyet eden Beyt-i Mukaddes mücâviri eş-Şeyh el-İmâm Hayreddîn Hızır bin eş-Şeyhü’s-sâlih
İmâmüddin İsmâil el-Karamânî’den rivâyet etmişdir. (Haz.)
289