Page 295 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İskender Bey-Yörgüç Paşazâde
Amasyalıdır. Abdî Bey demekle meşhûr Abdullah Bey bin Ali Bey bin Yörgüç Paşa
mahdûmudur. Züamâdan, ba’dehû ümerâdan olup sancâkları devretdi. Sultân Selîm-i Evvel’in
cülûsunda Niğde Sancağı beyi olup 920’de Çaldıran muhârebesinde şehîden vefât etdi.
Mahdûmları Hurrem, Mustafa Beylerdir. Buna İskender Paşa denirdi.

İskender Bey-Abdullah Paşazâde
Amasyalıdır. Sofular Mahallesi’nde câmii ve medresesi olan Abdullah Paşa bin el-Hâc
Sinan Bey’in mahdûmudur. Büyük birâderi Abdüsselam Bey’in vefâtından sonra ortanca [98]
birâderi Abdülkerîm Beyle kendisine isâbet eden pederinin emlâk ve arazisini câmi-i mezkûr
ve medrese mesâlihine 907’de vakf etmişlerdir.
Ba’dehû sâhib-i terceme bu vakfın idâresine me’mûr ve mütevellî olup Amasya
a’yânından oldu. 931’de vefât etdi. Mahdûmu Abdülkerîm Bey vakf-ı mezkûra mütevellî oldu.
Diğer mahdûmu Ali Bey Mîrlivâ iken 927’de Rodos harbinde şehîden vefât etdi. Diğer
mahdûmu Veli Bey’dir. 109

İskender Çelebi-Yenicelizâde
Amasyalıdır. Evrâk-ı resmîyyeden müstefâd olduğu üzere Amasya civârında Yenice
karyesinde zuhûr edib Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya’da vâlî iken iştihâr eden Yeniceli
Muhyiddîn Mehmed Çelebizâde Mûsâ Çelebi mahdûmu ve Haleb’e sefâretle giden
Yenicelioğlu Memî Çelebi’nin yeğeni, ya’nî birâderzâdesidir.
Amasya‘da doğdu. Pederi Mûsâ Çelebi Amasya Vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed’in Dîvân
Kâtibi iken 913’de Trabzon vâlisi olan Sultân Selîm Hân’a ilticâ etmiş Sultân-ı müşârün-ileyhin
[99] Hazîne Kâtibi ve cülûsunda tezkire-i sadr-ı âlî olmuşdu. 110
İskender Çelebi Amasya‘da güzel bir tahsîl gördü. Amasya fuzalâsından Emîn
Mimârzâde Muhyiddîn Mehmed Çelebi’den ulûm ve fünûn öğrendi. Meşâhir-i ağniyâdan
Amasya’da câmii olan Hâce el-Hâc Pîr Mehmed Çelebi’nin kerîmesiyle evlendi. 913’de
pederinden sonra Trabzon’a gidip Sultân Selîm’in maiyyetine girdi.
918’de Sultân-ı müşârün-ileyhin cülûsunda Hazîne-i Âmire Kâtibi olduğu esnâda kayın
pederinin vefâtıyla zevcesinden dolayı kendisine servet-i azîme isâbet etdi. 921 senesi
şevvâlinin yirmi beşinde Kara Bâlîzâde yerine muhâsebeci ve 923 şevvâlinin on beşinde Zehr-
i mâr Kasım Bey’in yerine Anadolu Defterdârı oldu. 111
925’de pederinin vefâtıyla servet-i azîmesinin yarısı kendisine isâbet ederek gınâ-yı
fevkalâdeye mâlik oldu. 926 senesi şevvâlinin on yedisinde cülûs eden Sultân Süleyman’ın
fermânıyla Rûmeli Kethüdâsı, 928 senesi evâ’ilinde Şıkk-ı Sâlis, 930’da Şıkk-ı Sânî ve 932’de
Şıkk-ı Evvel [100] Defterdârı ya’nî Mâliye Nâzırı oldu. 112

109 Abdülkerîm, Veli Beylerin evlâdı Amasya’da teselsül etdi. Abdülkerîm Beyzâde Mehmed Bey’in oğulları
Abdi, Mustafa Beylerdir. Veli Beyzâde Hüseyin Bey’in mahdûmu da Hacı Abdülkerîm Paşa’dır.
110 920’de Üsküb’de câmi’i olan Gāzi Mustafa Paşa’nın temlîknâmesi zeylinde tezkire-i sadr-ı âlî Musâ bin Hacı
Mehmed imzâsı görüldü. 921’de Tezkire-i sadr-ı âlî Yenicelioğlu Musa Çelebi bin Hacı Mehmed Çelebi olduğu
kuyûd-ı resmîyyeden anlaşıldı.
111 Feridun Bey “Münşe’ât”ında bu suretle kaydedilmiş görüldü.
112 “Kuyûd-ı Mâliye Defâtiri”nde 927’de Başdefterdâr Dizdârzâde Mehmed Çelebi, Defterdâr-ı Sânî Kasım Bey,
Sâlis de Abdüsselam Bey idi. 928’de Mehmed Çelebi’ye Midilli Sancağı verildikte Kasım Bey Başdefterdâr,
Abdüsselam Bey ikinci ve İskender Çelebi üçüncü defterdâr oldu. 930’da Kasım Bey’e Beylerbeyilik verildikte
Abdüsselam Bey Başdefterdâr, İskender Çelebi ikinci, Mahmud Çelebi de üçüncü oldu. 932’de Abdüsselam
Bey, Belgrad önünde maktûl oldukda İskender Çelebi Başdefterdâr, Mahmud Çelebi ikinci, Ahmed Çelebi
üçüncü oldu. 941 cumâdelûlâsında İskender Çelebi yerine Mahmud Çelebi Başdefterdâr, Ahmed Çelebi ikinci,
İbrâhim Çelebi üçüncü defterdâr oldu.

294