Page 299 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Eslem Şâh-Hâtun Paşa
Amasyalıdır. Amasya kâdı’l-kudâtı Mevlânâ Rükneddîn Mahmûd bin Mehmed el-Buharî
el-Bûrânî kerîmesi ve hattât-ı meşhûr Amasyalı Hamdullah Efendi’nin pederi Şeyh Mustafa
[111] Çelebi’nin hemşîresidir. Aksarayîzâde Mevlânâ Kemaleddîn Mehmed Çelebi ile evlendi.
Temennâ Mahallesi’nin aşağı kısmında ikâmet edib hânesi civârında mescid, mekteb, çeşme
binâ etdiğinden buralar Eslem Şâh Mahallesi diye şöhret buldu. 114 841 tarihinden sonra vefât
etdi. Mahdûmu Kemaleddîn Ahmed Çelebi’dir. Bunun mahdûmları Şeyhülislâm Zenbilli Ali
Efendi’dir.

Eslem Şâh Hâtun-Bayrâmzâde
Amasyalı ümerâdan Balıkesir beyi Süleyman Bey bin Bayrâm Bey kerîmesidir. Pederinin
Balıkesir beyi olduğu esnâda hayli emlâk ve âkâra sâhip olup orada yaptırdığı hayrâtına bunları
847’de vakfederek ba’dehu vefât etdi. Bâyezîd Paşazâde İsa Bey’in zevcesi olduğu zann olunur.

Esmâ Hân Sultân-Hânım Sultân
Amasyalıdır. Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Alâeddîn Ali Bey bin Şehzâde Sultân Ahmed
Hân bin Sultân Bâyezîd Hân-ı Sânî kerîmesi ve Sofuzâde Ahmed Paşa halîlesidir. Amasya’da
doğdu. 918’de İstanbul’a nakledildi. [112] 933’de Sofuzâde Ahmed Paşa’ya tezvîc edilip
958’de Belgrad’da vefât etdi. Kerîmesi Neslihan Hânım Amasyalı ümerâdan Pîr Hüseyin Bey
ile evlenmişdir.

Esma Hanım-Güllü Hanım
Amasya Sancağı beyi iken 1045 senesi evâilinde vefât eden Derviş Bey bin Pîr Hüseyin
Bey bin Derviş Mehmed Çelebi kerîmesi ve Beylerbeyi Hüseyin Paşa’nın halîlesidir. Buna
Güllü Hânım Sultân da denirdi. Amasya’nın Bağ-ı Helkis Mahallesi’nde bir çeşme binâ ve
mescidi imâmına vazîfe ve hâne tahsis edib 1061’de vefât etdi.

İsmâil Gâzi-Melik Şemseddîn
Amasyalıdır. Amasya Fatihi olan Melik Dânîşmend Ahmed Gâzi mahdûmudur. Sülâlesi
cild-i sânîde yazılmışdır. Amasya’da doğup büyüdü. Buna Melik Seyfeddîn İsmâil Gâzi de
dendi. 491’de Amasya emîri ve sâir bilâd-ı Dânîşmendiyye hükümdârı oldu.
492’de Kayseriyye Emîri ve Dânîşmend Gâzi’nin oğulluğu Emîr Gümüş Teğin Gâzi ile
ve sonra Konya Hükümdârı [113] Sultân Kılıç Arslan ile araları açıldı. Bu esnâda ehl-i salîb
orduları Amasya ve bilâd-ı Dânîşmendiyye üzerine yürüdü.
Melik İsmâil Gâzi, bu kadar sademâta göğüs gererek mukavemet edib neticede salîb
ordularını târumâr edib 500’de her iki hasmı da vefât eylediğinden Anadolu Hükümdârı oldu.
Merkez-i hükûmeti Amasya idi.
Bu esnâda Amasya kadı’l-kudâtı Alâeddîn Ebu Nasr Mehmed el-Harizmî olup vezîri de
Mehmed bin Beşir el-Bağdadî idi. Bunların marifetiyle Melik Gâzi İsmâil Bey Amasya’da
nâmına sikke kestirdi. Hutbe okuttu. Sikkelerinde lakabı bazen Şemseddîn ve bazen Seyfeddîn
idi.
Her halde Âl-i Selçuk’dan Tuğrul Bey Selçuk hükümdârı Sultân Gıyaseddîn Mehmed
Şâh’dan aldığı kuvvetle Anadolu‘ya gelip Kılıç Arslanzâde Sultân Mes’ûd’u Konya tahtına
iclâs edib İsmâil Gâzi ile mükerreren muhârebe etdi. Bu muhârebelerin birinde 516’da, yahut
506’da vefât etdi.

114 Amasya’da Temennâ Mahallesi’nde Hacı Ahmed Çelebi mescîd-i şerîf binâ edip Eslem Şâh Hâtun da
Kuşköprü civârındaki bahçesiyle Alçakköprü civarındaki dükkânını bu mescîd-i şerîfin imâmına vakf ve
tevliyetini de ona şart eylediği 21 Şabân 1169 tarihinde sâdır olan Fermân-ı Âlî’den anlaşıldı. Hacı Ahmed Çelebi
Eslem Şâh’ın mahdûmu Kemaleddîn Ahmed Çelebi’dir.

298