Page 292 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

1188’de Harameyn muhâsebecisi olarak menâsıb-ı dîvâniyyeyi devredip mükerreren baş-
muhâsebe, tezkire-i sânî, yeniçeri kâtibi oldu. 1218 senesi ramazânının on [87] dokuzunda vefât
etdi. Haydarpaşa’da medfûndur.

Es’ad Ağa-el-Hâc
Köprülüdür. Attar el-Hâc Hasan Ağa bin Mehmed Ağa’nın mahdûmudur. Hazîne-i
hümâyûn kethüdâsı Merzifonî el-Hâc Ebûbekir Efendi’nin pederiyle sohbet-i kadîmesine
binâen müşârün-ileyhe intisâb edib İstanbul’da hizmetler ifâ ederek kapıcıbaşı oldu.
Ba’dehû Amasya‘ya ihtisâb ağası olarak gelip ikâmet etdi. 1252 senesi saferinde Amasya
mütesellimi olup onbir ay Amasya sancağını idâre eyledi. 1253 senesi muharreminde ma’zûl
ve 1254 cumadelûlâsında sâniyen Amasya mütesellimi oldu.
1255 senesi evâilinde birinci Doktor vak’ası zuhûrunda korkusundan kaçıp Köprü’de
ihtifâ ve çok geçmeden Sultân Mahmûd-ı sânînin vefâtıyla Sultân Abdulmecid Hân’ın
cülûsunda avdet ederek vazîfesi başına geldi.
Fakat tahkikât esnâsında teseyyüb ve ihmâli ve zaf-ı idâresi anlaşıldığından sene-i
mezbûre zilka’desinde [88] azledildi. Beş yıl kadar ihtiyâr-ı tekâüd ederek 1260’da vefât etdi.
Amasya‘nın meşâhir-i a’yânından olup zî-servet ü sâmân, kerîm bir hânedân idi.
Sultân Bâyezîd Câmi-i şerîfinin şark-ı şimâlisinde Yeşilırmak üzerinde muazzam bir
konağı, Çakallar’da yol üzerinde şehre nâzır bir mevkiinde büyük bir bağı meşhûr idi. Kendisi
Aşağı Pîrler Mezarlığı’nda medfûndur. Evlâdına Hacı Es’ad Ağazâdeler dendi.
Mahdûmları Abdullah Nuri, Mehmed Vehbi, Hasan, Ali Beylerdir. Abdullah Nuri Bey,
askerî kâim-makâmlarından olup 1278’de vefât etdi. Mahdûmu Süheyl Bey’dir. Mehmed
Vehbi Bey, Köprü’de kalıp evlâdına Vehbi Beyzâdeler dendi.
Hasan Bey, Yeğenzâde Hasan Bey’in kerîmezâdesi olup Amasya eşrâfından olduğu halde
1296’da vefât etdi. Mahdûmları Mehmed Hamdi, İbrâhim Cemâl, Ahmed Nafiz, Abdülkâdir
Kadri Beylerdir. Rütbe-i bâlâ ricâlinden Üsküdar mutasarrıfı Mehmed Hamdi Bey 1327’de
vefât eyledi. [89]
El-Hâc Ali Bey de Köprü’de ikâmet edib 1291’de vefât etdi. Mahdûmları el-Hâc Ahmed,
Es’ad, Ömer Beylerdir. Hacı Ahmed Bey 1322’da vefât etdi. Oğulları Abdullah, Mehmed Ziya
Beylerdir. Abdullah Bey talebeden iken 1326’da merhûm oldu.
El-Hâc Ömer Bey, Köprü eşrâfından Keşrâfzâde el-Hâc Hasan Şükrü Efendi’ye muârız
bir meslek tuttuğundan yıllarca birbiriyle uğraşdılar. Şâyân-ı hayretdir ki Hacı Ömer Bey, 1338
senesi şa’bânının on ikinci cumartesi günü, hasmı olan Keşrâfzâde Hacı Şükrü Efendi de on
yedi gün sonra şa’bânın yirmi dokuzuncu salı günü vefât etdi.

Es’ad Ahmed Efendi-Çelebi Efendizâde es-Seyyid
Köprülüdür. Köprü Çelebisi demekle meşhûr Osmâncıklı Çelebi es-Seyyid el-Hâc Mustafa
Efendi’nin ahfâdından ve ulemâdan es-Seyyid Mehmed Sa’îd Efendi bin es-Seyyid Abdullah
Hâşim Efendi bin es-Seyyid Mehmed Sa’îd Efendi bin es-Seyyid Abdullah Efendi bin Çelebi es-
Seyyid el-Hâc Mustafa Efendi’nin mahdûmudur.
Amasya‘da Canikli el-Hâc Mehmed ve Sipâhi Hâfız Ömer [90] ve Köprü’de es-Seyyid el-
Hâc Osmân Rûmî Efendilerden ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve 1259’da pederinin vefâtı üzerine
Fâzıl Ahmed Paşa müderrisi oldu.
1263’de altı ay kadar müftü olup ba’de’l-azl, 1264’de sâniyen Köprü Müftüsü oldu. Bu sefer
üç yıl kadar makâm-ı fetvâda bulunup 1267’de azliyle 1271’de sâlisen müftü oldu. Bu sefer de onüç
yıl kadar mesned-i fetvâyı işgâl edib 1284’de ma’zûl ve 1289’da dördüncü defa Köprü Müftüsü
oldu.
Bu def’asında on yedi yıl kadar müftü olup 1306 senesi rebîülevvelinde doksan yaşlarında
dâr-ı bekâya irtihâl eyledi. Otuz üç yıl Köprü Müftüsü olup gâyet fakîh, âlim, âkil, müdebbir,

291