Page 285 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İshak Paşa-Hacı Kutlu Şâhzâde
Amasyalıdır. Ümerâdan İbrâhim Bey bin İsa Bey [66] bin Mustafa Bey bin Hacı Şadgeldi
Paşa bin Hacı Kutlu Şâh mahdûmudur. Amasya‘da doğup İnegöl’de büyüdü. Ba’dehû Mirlivâ
olarak şehzâdeliğinde Sultân Fatih Mehmed Hân’ın lalası oldu. 104
855’de müşârün-ileyhin cülûsunu müteâkib Kocaeli Beylerbeyi oldu. İstanbul’un
fethinde tedbîr ve şecâati Fatih Sultân’ın takdîrâtını celb ederek 861’de Anadolu Beylerbeyi
olup Ankara’da sekiz yıl kadar icrâ-yı vilâyet etdi.
868’de vezîr-i sânî olarak İstanbul’a gelip Dîvân-ı Hümâyûn’da kubbe-nişîn oldu. 870’de
Baba Nakkaş Mehmed Çelebi’ye verilen Temlîk-nâme-i Hümâyûn’da vezîr-i sânî olarak “İshak
bin İbrâhim el-Vezîr” diye imzâsı görüldü. Vezîr-i a’zam “Mahmûd Paşa bin Abdullah” tan
sonra imzâ etmişdi.
875’de Mahmûd Paşa’nın sadâretden azlinde Sadr-ı a’zam olup iki yıl kadar makâm-ı
sadârette kaldı. 877’de Rum Mehmed Paşa’nın si’âyesiyle azledilip Selânik vâliliğine
gönderildi. 868 senesi muhareminde İstanbul muhâfızı [67] nasb edilerek İstanbul’a geldi.
Sene-i mezbûrenin rebîülevvelinde Fatih Sultân Mehmed Hân Gebze’de vefât
eylediğinden makâm-ı saltanata Amasya vâlisi Sultân Bâyezîd Hân’ın da’vetini ta’cîl etdiği
esnâda Sadr-ı a’zam Karamanî Mehmed Paşa da Karaman vâlisi Şehzâde Sultân Cem’i da’vet
etmişdi.
Bundan dolayı Yeniçeriler arasında hudûs eden fitneden Sadr-ı a’zam maktûlen vefât etdi.
Bu fitneyi teskîn için Sultân Bâyezîd’in vusûlüne kadar muvakkaten şehzâdesi Sultân Korkut
Hân’ı taht-ı saltanata iclâs ederek fitneyi bastırdı.
Müteâkiben Sultân Bâyezîd Hân, Amasya’dan gelip taht-ı saltanata cülûs etdikde ikinci
defa Sadr-ı a’zam oldu. Bu defasında üç yıl kadar makâm-ı sadâretde kalıp 889 senesi
muharreminde azledildi. Müteâkiben yine Selânik vâlisi olup 891 senesi zilhiccesinde
vakfiyesini tanzîm etdirdi. 892 senesi rebiülevvelinde vefât etdi.
Sadr-ı müşârün-ileyh gâyet müdebbir, şecî’, mukdim, sâdık, [68] kerîm, âlî-himmet,
hayrât ve hasenâta mâil, gâyet zengin bir zât idi. İstanbul’da Ayasofya’nın kıble tarafında
nâmıyla meşhûr bir mahallesi ve câmii vardır. Kezâlik İnegöl’de câmii, imâreti, mektebi ve
Selânik’de mahallesi ve câmii vardır.
İzmit, Ankara, İstanbul, Selânik’de nâmıyla meşhûr hamamları, çiftlikleri, akârât-ı
azîmesi, arâzi-i memlûkesi hayrât-ı şerîfe mevkûftur. İki büyük vakfiyesi manzûrum oldu. Bu
vakfiyelerinde mahdûmları Pîrî, Şâdi Beylerle kerîmeleri Hafsa, Şehzâde hâtunlar mezkûrdur.
Birinci dâmâdı Gedik Ahmed Paşa bin Abdullah Bey olup ikinci dâmâdı Nişâncı Ahmed
Paşa bin Hamza Bey’dir. Şehzâde Hâtun’un Amasya‘da evkâfı vardır. Mahdûmlarından Şâdi
Paşa Amasya Vâlisi olmuşdu. Bunun mahdûmları İbrâhim, İshak Beylerdir. Pîrî Beyzâde
Mehmed, İsa Beylerdir.

İshak Bey-Fağfûr Paşazâde
Amasya ümerâsından Abdullah Bey bin Ali Bey bin Fağfûr Paşa [69] bin Ali Bey’in
mahdûmudur. Amasya Vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed ma’iyyet-i ümerâsından olup 917’de Şîa
muhârebesinde şehîden vefât etdi. Niksar beyi idi. Oğulları Mehmed, Ali, Hasan Beylerdir.

104 Tarihlerimizde ve hâssaten “Sicill-i Osmanî”de üç İshak Paşa’nın tercemesi birleştirilmiştir. Birincisi
Kralzâde İshak Paşa’dır ki Sultan Murad-ı Sânî vezîr ve musâhibi idi. İkincisi Sarı İshak Paşa’dır ki Yeniçeri
Ağalığından Beylerbeyi, ba’dehû vezîr olup 878’de maktûlen vefât etdi. Üçüncüsü bu zât olup tercemesi kuyûd-
ı vakfiye ve tarihiyye ile sâbittir. Paşa Yiğit Bey’in kölesi, birinci İshak Paşa’dır.

284