Page 283 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Bu sûretle hem Kayı Türklerini Amasya‘dan ihrâc hem de Amasya’da kendisine
muhâlefet eden ulemâ ve ümerâyı perişân ederek kendisine Emîrü’l-mü’minîn dedirdi. Bu
esnâda kâdı’l-kudât İbrâhim el-Kimârî ile birkaç beyler şehîd oldu. Ulemâdan Hüsâmeddîn
Yûsuf et-Tebrizî Konya’ya ve Takiyüddîn Osmân el-Amasî Şam’a firâr etdi.
İshak Baba, Bâtıniyye fırkasının mu’tekadâtından olan hulûle kâil olduğundan Hazret-i
Muhammed ve Ali’nin ruhları kendisine hulûl etdiğini iddiâ ederek peygamberliğini ilân edib
avâmı kandırdı. Bütün Rumları kendisine uydurdu. Trabzon Kralı Yani Komnenos’dan büyük
kuvvetler alacağını umuyordu.
Ancak yalancı peygamberlik ilânı, kendisine aldanan [60] Türklerden pek çoklarını
kendisinden ayırdı. Çünkü Baba İlyâs Horasânî, İshak Baba’yı tekfîr ve tel’în ederek
Amasya‘dan Çatbükü (Hacı İlyâs) demekle meşhûr çiftliğine çekilip gizlenmişti.
Bu hengâmeyi haber alan Gıyâseddîn Keyhüsrev, derhâl Hacı Mübârizeddîn Armağan
Şâh Bey’i Amasya vâlisi nasb ederek bir kuvve-i kâfiye ile Amasya’ya gönderdi. Amasya
ümerâsı ve ulemâsı da birleşip yalancı peygamberin aleyhine hareket etdi. Samsun ve
Karadeniz sevâhili kumândânı Alâeddîn Ali Şîr Bey de Yani Komnenos’un kuvve-i imdâdiye
göndermesine meydân vermedi.
İshak Baba, her tarafdan kendisini sıkışdıran kuvvetlere karşı koyacak bir halde
olmadığını anladı. Bununla beraber son dereceye kadar çalışdı. 638 senesi evâsıtında Hacı
Armağan Şâh gâlibâne Amasya‘ya girip kendisini tutarak astı. Babaîleri perişân edib
Amasya’yı Rumların şerrinden kurtardı.
Şâyân-ı dikkattir ki Babaîler, parça parça edilen [61] İshak Baba’nın cesedini toplayıp
kendisine yer altında bir türbe yapmışlar ve kemiklerini de bu türbede bir tahta üzerine
sermişler, kendisini asıp parçalatan Hacı Armağan Şâh’ı da hânesinde bastırıp şehîd etmişlerdir.
El-yevm Amasya‘da Anbarlı Evliyâ denilen türbe bunun olmalıdır.

İshak Çelebi-Mevlânâ Sadreddîn
Amasyalıdır. Ulemâdan Mevlânâ Kemaleddîn İbrâhim bin Mûsâ’nın mahdûmudur.
Amasya‘da müderris, kadı olup 718’de Canik kadısı ve müderrisi görüldü. Ba’dehû vefât etdi.
Meşâhir-i kudâtdan idi.

İshak Çelebi-Mevlânâ Mecdeddîn
Amasya fuzalâsından Mevlânâ Kemaleddîn İsmâil bin Ya’kub Salârî mahdûmudur.
Pederinden ve Mevlânâ Cemâleddîn İbrâhim Aksarayî’den iktisâb-ı fezâil ederek ders-i âm ve
pederinin irtihâlinde Atabeg Gâzi Medresesi müderrisi, ba’dehû kadı olup 751 sâlinden sonra
vefât etdi. Meşâhir-i ulemâdandır.

İshak el-Ummâsî-Şerîfüddîn Ebû Harun
[62] “El-Gurafü’l-aliyye”de yazıldığı üzere Ummâsiyelidir (Amasya). Ali bin
Abdullah’ın mahdûmudur. Evâ’il-i hâlinde pederiyle Şam’a gidip orada tahsîl-i ulûma çalışdı.
İkmâl-i tahsîl etdikden sonra ders-i âm olup sonra müderris olarak Haleb’e gönderildi. Burada
tedrîs-i ulûm ederek 767’de vefât etdi. Ulemâ-yı Hânefiye’den bir zât olup (me’nûf) demekle
meşhûr idi.

İshak Çelebi -Mevlânâ Sadreddîn
Amasya kâdı’l-kudâtı İmadzâde Mevlânâ Müeyyideddîn Mehmed Çelebi mahdûmudur.
Amasya fuzalâsından tahsîl-i ulûm ederek ders-i âm, Torumtay müderrisi, ba’dehû kadı olup
804’de vefât etdi. Kibâr-ı kudâtdan idi. Mahdûmu Seydî Ahmed Çelebi ve birâderi Amasya’da
zâviyesi olan Bedreddîn Mahmûd Çelebi’dir.

282