Page 319 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Orada ta’lîm ve terbiye görüp tefeyyüz ederek Haseki oldu. Hayli müddet Hasekilikle
devr-i hidemât edib Bostancıbaşı Gümüşlü el-Hâc Mehmed Ağa’nın 1187’de azli üzerine
ma’zûlen Hicâz’a gidip avdetde vatanına geldi.
Şeyhler köyünde güzel bir câmi-i şerîf yaptırıp 1195’de evkâfını tanzîm ederek 1197
senesi evâilinde vefât etdi. Câmii bahçesinde medfûndur. Kerîm, hânedân, fukarâ-perver bir
sâhib-i hayır idi.

İsmâil Hâtif Efendi-Kara Müftü el-Hâc
Çorumludur. Dâmâdoğlu Mustafa Efendi bin Ahmed’in mahdûmudur. Amasya‘ya gelip
Iydîzâde el-Hâc Mustafa Âkif Efendi’den ikmâl-i tahsîl ederek mücâz oldu. Esnâ-yı tahsîlinde
Hâce Laz İbrâhim, Çorumlu Müftü es-Seyyid el-Hâc Ali, şeyhü’l-imâre Müftüzâde el-Hâc
Mehmed Efendilerden de istifâdeler etdi.
Ders-i âm-ı meşhûr olup Şâh Bula Hâtun Vakfının mütevellîsi Hâfız [178] es-Seyyid
Mehmed Ağa’nın kerîmesini tezevvûc etdi. 1163’de Sungurlu el-Hâc Mehmed Ağa’nın
Amasya‘da binâ etdiği Sungurlu Medresesine ilk müderris olup fezâil-i ilmiyesiyle iştihâr
etdiğinden 1184 senesi saferinin on dördünde Amasya Müftüsü oldu.
1186 senesi zilhiccesinde azledilip 1189 senesi muharreminin onbeşinde sâniyen Amasya
Müftüsü oldu. İki yıl makâmını muhâfaza edib 1191 senesi muharreminin evâhirinde azledildi.
1198 senesi muharreminde sâlisen Amasya Müftüsü olduğu halde şa’bânının on beşinci gecesi
dâr-ı bekâya irtihâl etdi.
Fâzıl, usûl-ı fıkıh ve kelâmda mâhir, gâyet fakîh, kâmil, edebiyât ve muhâzarâta vâkıf,
şâir, vecîh bir zât idi. Eş’ârı ve emsile-i Fârisiyyesi vardı. Mahdûmları Mehmed, Mes’ûd,
Süleyman, es-Seyyid Ahmed, es-Seyyid Mustafa Vâzıh Efendilerdir. Bunlara Kara
Müftüzâdeler dendi.
Kayın pederi Hâfız es-Seyyid Mehmed Ağa 1192’de bilâ-veled-i [179] zükûr vefât
eylediğinden kerîmesinden mütevellîd mahdûmu es-Seyyid Ahmed Efendi Şâh Bula Vakfına
mütevellî oldu. 1212’de es-Seyyid Ahmed Efendi de vefât edib diğer mahdûmu es-Seyyid
Mustafa Vâzıh Efendi mütevellî oldu. 1237’de Vâzıh Efendi’nin kasr-ı yed ile büyük mahdûmu
es-Seyyid Abdurrahman Efendi ve 1247’de bunun da vefâtıyla küçük mahdûmu es-Seyyid
Nimetullah Efendi mütevellî oldu.

İsmâil Ağa-Hacı Kadirzâde es-Seyyid el-Hâc
Amasya a’yânından Hâfız el-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc Mustafa Ağa bin el-Hâc
Abdülkâdir Ağa’nın oğludur. Ammizâdesi olup kethüdâ-yı rikâb-ı hümâyun olan el-Hâc
Hüseyin Ağa’nın dâiresinde tefeyyüz ederek dergâh-âlî gönüllüsü oldu.
Hacı Hüseyin Ağa’nın 1188’de irtihâli üzerine Amasya‘ya avdet etdi. Caniklizâdelerin
şiddetini görüp Hicâz’a gitdi. Ba’dehû hacıyân ve a’yân meclislerine a’zâ ve hacıbaşı olup 1200
hudûdunda vefât etdi. Meşâhir-i a’yândan idi. Oğulları es-Seyyid Ali, Ahmed Ağalardır.

İsmâil Efendi-Kâtibzâde el-Hâc
Amasya mahkemesi kâtibi olup 1156’da vefât eden Gümüşlü [180] Mehmed Efendi bin
İbrâhim’in mahdûmu ve esbak Amasya Müftüsü Kayyımzâde el-Hâc İsmâil Efendi’nin
kerîmezâdesidir. İstanbul’da Amasyalı demekle meşhûrdur. Amasya’da Iydîzâde el-Hâc Âkif
Mustafa, Taşâbâdî el-Hâc Ahmed Efendilerden mukaddemât-ı ulûmu görüp İstanbul’a gitdi.
Orada allame Yûsufzâde Abdullah Hilmi, Büyük Hâfız Mehmed Efendilerden ve Şam’da
eş-Şeyh Mehmed bin Hasan el-Hânefî ve Mekke-i Mükerreme’de eş-Şeyh Ömer bin Ahmed
el-Basrî’den ulûm-ı Arabiyye ve akliyye, usûl-i hadîs ve tefsîr ahzederek İstanbul’a avdetle
ders-i âm ve 1164 rebiülevvelinde bi’l-imtihân müderris-i benâm oldu.

318