Page 519 - 6-8
P. 519
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
beşûş idi. Her Cuma günleri ârifâne yapar, bağlarda bezm-i sohbet kurar, dindâr ve perhiz-kâr
idi. Birâderi İsmail Hakkı Efendi’dir.
Abdülazîz Efendi-Hacı Bayramzâde Abdulallam Efendi-Şeyh Nureddînzâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ulemâdan Aleviköylü Hacı Bayram Efendi’nin oğludur. Lâdiklidir. Sâhibü’l-hal Ahmed-i Kebîr Rifâî evlâd-ı kirâmından vakfı mütevellîsi ve
Pederinden ve Zileli Abdurrahman Efendi’den vesâir ulemâdan ikmâl-i tahsîl edib tedrîse tekkesi şeyhi olan es-Seyyid Nûreddîn Mehmed Efendi’nin [525] oğludur. Amasya’da ikmâl-i
mülâzım, Amasya medreselerine sırasıyla müderris, kasabâta kadı oldukdan sonra Canik, tahsîl edib Lâdik’de ders okuttu. Pederinin irtihâlinde tekke ve vakfına mütevellî ve kasaba
Çankırı gibi livâlara kadı oldu. 1054 sâlinden [522] sonra vefât etdi. A’yân-ı ulemâ ve kudâtdan a’yânından olup mükerreren Lâdik kazâsı nâibi, ve ba’dehû kadısı ve baş a’yânı oldu. 1173
idi. sâlinden sonra vefât etdi. A’yân-ı ulemâdan ve hânedân idi.
Abdülazîz Efendi-Hızır Efendizâde Abdulalîm Efendi-Emîr İmamzâde es-Seyyid
Esbak Amasya müftüsü müfessir Hızır Efendizâde Ya’kub Efendi’nin oğlu ve Hızır Amasya’da kütüphânesi olan “Emîr İmâm” demekle meşhûr Hâcezâde es-Seyyid el-Hâc
Efendi’nin kardaşıdır. Amasya ulemâsından ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve tedrîse mülâzım Abdüllatîf Efendi bin Halil Efendi’nin mahdûmudur. Pederinin kaydı üzere 1138 ramazanında
iken pederinin dâr-ı naîme intikâlinde mahlûlundan 1124’de Sultân Bâyezîd Câmii kürsî şeyhi doğdu. Meşâhîr-i ulemâdan Çorumlu es-Seyyid el-Hâc Ali ve Hacı Âkif Mustafa Efendilerden
oldu. ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm olduğu esnâda 1168’de vefât etdi. Âlim, kâmil bir genç idi.
Yirmi dört yıl kadar halka vaaz ve nasihat, talebe-i ulûma ceddînin eserlerini tedrîs edib
1148’de vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan sâlih, hüsn-i takrîre mâlik, ulemânın gözdesi bir zât idi. Mevlana Abdülgaffâr-el-Muslihî
Amasyalıdır. Amasya kâdı’l-kudâtı Şemseddîn Mehmed Şâh bin Celâleddîn
Abdülazîz Efendi-Fazlızâde es-Seyyid el-Hâc Abdurrahman el-Muslihî mahdûmudur. Amasya ulemâsından ve Bursa’da Mevlânâ Şemseddîn
Amasya şehir kethüdâsı Sarı Ali Efendi’nin oğlu ve Abdülkâdir Efendi’nin kardaşıdır. Mehmed Fenârî’den ikmâl-i tahsîl edib Amasya’da ders-i âm ve Atabegiyye Medresesi
Biraz tahsîl gördü. Pederinden kalan servetini güzel idâre ederek eşrâf sırasına girdi. müderrisi oldu. Büyük birâderi Mevlânâ Abdurrahman Muslihî de Halfet Gâzi müderrisi idi.
Mükerreren Nakîbü’l-eşrâf kâim makâmı, hâciyân ve a’yân meclislerine a’zâ oldu. 1171 [526]
hudûdunda vefât etdi. Sâdât-ı kirâmdan hânedân bir zât idi. Oğlu es-Seyyid el-Hâc Ali Efendi 831’de pederinin vefâtıyla büyük birâderi Amasya kâdı’l-kudâtı oldukdan sonra bu da
ve diğer kardaşı el-Hâc Saîd Ahmed Ağa da Amasya eşrâfından idi. [523] Sivas kadısı oldu. Ba’dehû amcazâdesi Abdülvehhab Muslihî 841’de Sivas kadısı oldukda
açıkda kalıp müderris ve 844’de Amasya kâdı’l-kudâtı oldu.
Abdülazîz Efendi-Nuhzâde 846’da Amasya vâlisi Şehzâde Alâeddîn Bey’in ihnâkında medhûlü olduğundan azledilip
Amasya’nın Sofular Mahallesi’nde mukîm Mehmed Efendi’nin oğludur. Hattât-ı meşhûr yerini büyük birâderine bırakdı. Sonra ikinci defa Sivas kadısı olduğu 851’de görülen
Hamza Beyzâde Abdullah Hulusî Efendi’den temeşşuk ve yazılarını ahz ederek ketebe vaz’ına imzâsından anlaşıldı. Ba’dehû vefât etdi. Âlim, fâzıl, yazısı güzel, meşâhîr-i kudâtdan idi.
icâzet aldı. Ba’dehû Şeyhzâde es-Seyyid Abdullah Vecîh Efendi’nin halka-i tedrîsine
mülâzemetle tahsîl-i ulûm edib bir müddet Harem Kethüdâsı, Hacı Süleyman Ağa mektebi Abdülgaffâr Efendi-Şeyhî
muallimi olarak halka yazı ve ilim öğretdi. Merzifonludur. Süleyman’ın oğludur. Merzifon ve Amasya ulemâsından ikmâl-i tahsîl
Sonra ilim ve kitâbetinden istifâde etmek üzere şer’iyye mahkemesine alınıp başkâtib edib Merzifon’da ders-i âm ve Sultâniyye-i Merzifon müderrisi olarak iştihâr etdi. İftâya mezûn
oldu. Bir müddet sonra Yeniçeri-Talebe vak’asında azledilip 1241 sâlinden sonra vefât etdi. oldu. Ba’dehû Merzifon’da Çelebi Sultân Câmii vazîfesiyle tekâüd edilip 1031 sâline doğru
Âlim, hattât, güzel ta’lik yazar, ilm-i ferâizde üstâd idi. Birâderi Abdurrahman Efendi de kâtib vefât etdi. Mahdûmu Şeyh Ali Sırrî Efendi’dir. Âlim, kâmil, vâiz, edîb ve şâir idi. [527]
idi.
Abdülgafûr Efendi-Arpacızâde
Abdülazîz Efendi-Dersiâm Amasya’da Bedreddîn Mahmûd Çelebi zâviyesi şeyhi olan Osmân Efendi bin
Gümüşhânelidir. 163 [524] Abdurrahman Efendi oğludur. Amasya ulemâsından ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve Hâtuniyye
kürsî şeyhi oldu. Pederinin irtihâlinde Mahmûd Çelebi Tekkesi şeyhi olup 1181 sâline doğru
Abdülazîz Efendi-Hâfız Derviş Efendizâde vefât etdi. Sâdât-ı meşâyihden vâiz, sâlih bir zât idi.
Amasya’nın Sofular Mahallesi’nde mukîm ulemâdan tercemesi yazılan Hâfız Derviş
Mehmed Efendi’nin büyük oğludur. 1277’de doğdu. Evâ’il-i hâli biraz donuk olup saz ve söz Abdülgafûr Efendi-Müftîzâde
164
ile geçti. Rüşdiye mektebinde ilim ve yazı öğrenip şer’iyye mahkemesine girdi. Lâdiklidir.
Bu esnâda ilmin lüzumunu takdîr ederek fâzıl-ı meşhûr Mecdîzâde Hâfız Abdurrahman
Kâmil Efendi’nin halka-i tedrîsine mülâzemet ve tahsîl-i ilme gayret edib tedrîse mezûn ve Abdülganî Bey-Kuloğlu
ders-i âm ve mahkemede kassâm oldu. 1330’da mukâvelât muharriri ve kâtib-i adl oldu. Amasya hükümdârı Şâdgeldi Paşa’nın kulunun oğludur. Şâdgeldi Paşa devrinde
1341’de tekâüd edilip çok geçmeden vefât etdi. Âlim, ferâizde üstâd, latîf, güzel ta’lik züamâdan ve mahdûmu Beylerbeyi Devâtdâr Ahmed Paşa devrinde ümerâdan olup 804’de
yazar, mûsikîye âşinâ, sohbet-i yârâna düşkün, halûk ve kerîm idi. Biraz kısa boylu, tıknaz, Timur harbinde isbât-ı vücûd ile Çelebi Sultân Mehmed’e sâdıkâne hizmet [528] etdi.
163 Müellif “Abdülazîz Efendi-Dersiâm” tercemesini eksik bırakmıştır. (Ed.) 164 Müellif “Abdülgafûr Efendi-Müftîzâde” tercemesini eksik bırakmıştır. (Ed.)
514 515
518
