Page 523 - 6-8
P. 523
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
ve servet ü sâmânı sâyesinde meclis-i hâciyân ve a’yân a’zâsı, mükerreren hacıbaşı ve baş a’yân meyletdi. Müşârün-ileyhe inâbe edib tarîkat-ı sûfîyyeye girdi. Ümerâdan Ahî Sa’deddîn, Kale
oldu. Muzafferüddîn Paşa vakfının tevliyetini elde edib maîşetini tevsi’ ve 1212’de irtihâl etdi. kapısı civârında bir zâviye yapdırıp meşîhatini buna verdi.
Gâyet nüfûzlu, hânedân, kerîm bir zât idi. Oğlu Hâfız Osmân Efendi’dir. [535] Bu zâviyede yıllarca tedrîs ve irşâd ile iştigâl ederek 781 hudûdunda vefât etdi. Âlim,
fakîh, zâhid, kâmil bir zât olup “Küpeli Şeyh” demekle meşhûr idi. İçerişehir’de Kale kapısı
Abdülfettâh Efendi-Sîbek 166 civârında zâviyesi önünde medfûndur. Bugün zâviye yokdur. Fakat bunun türbesi
görülmektedir. [538]
Abdülfettâh Efendi-Müderris Mahdûmları Abdülcebbâr, Abdülkâhir Çelebilerdir. Abdülcebbârzâde Şeyhülislâm
Amasya civârında Varay nahiyesi halkından Ali oğludur. “Varaylı Müderris” demekle Abdülkerîm Çelebi ve bunun mahdûmu Mevlânâ Mecdeddîn Abdülkâdir Çelebi de kazaskerdir.
meşhûr olan bu zât Amasya’da Hızır Paşa müderrisi olan Cuma Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib Bunun mahdûmu Mevlânâ Muhyiddîn Mehmed Çelebi de kazasker idi. Bunlara “Kâdirîler” ve
ders-i âm ve tedrîse mülâzım, sonra Amasya medreselerine sırasıyla müderris oldu. Sonunda “Küpelioğulları” dendi. Sâhib-i tercemenin birâderi Mevlânâ eş-Şeyh Şehabeddîn Şâdi Çelebi
Atabeg müderrisliğiyle iştihâr edib 990 yılına doğru vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan idi. de kibâr-ı meşâyihden olup evlâdına “Şâdîliler” dendi.
Abdülfettâh Efendi-Hacı Bayramzâde Abdülkâdir Çelebi-Mevlânâ Zeytûnî
Amasya ulemâsından Aleviköylü Hacı Bayram Efendi’nin oğludur. Birâderleri Köprü kazâsına tâbi’ Zeytun nâhiyesinden Ahmed’in oğludur. Ulemâdan ikmâl-i tahsîl
Abdülhalîm, Abdülazîz Efendiler gibi bade’t-tahsîl müderris, kasabâta kadı olup sonra etdikden sonra Kedağra (Köprü) kasabasında müderris, müftü ve 800’de Kedağra kadısı
sancaklara kadı oldu. 1049 hudûdunda vefât etdi. Kibâr-ı ulemâ ve kudâtdan idi. görüldü. 810 sâlinden sonra vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan idi. Mahdûmu Mevlânâ Sadreddîn
Mehmed ez-Zeytûnîdir.
Abdülfettâh Ağa-Hazînedâr 167
Abdülkâdir Çelebi-Seydî Hüsamzâde
Abdülfettâh Efendi-Ganîzâde Sivaslıdır. Sivas’da vefât eden es-Seyyid Abdullah bin Seydî Hüsameddîn Hüseyin bin
Amasya a’yânından Bünyâd Çelebi bin Mustafa Efendi bin eş-Şeyh Abdülganî es-Seyyid Feridüddîn Mehmed el-Fergânî el-Kubâvî mahdûmudur. 784’de atasıyla beraber
Efendi’nin oğludur. Amasya ulemâsından okuyup icâzetnâme aldı. On beş yıldan ziyâde ders Amasya’ya geldi. Burada tahsîl-i ulûm edib [539] müderris, kadı oldu. 818 zelzelesinde zehre-
okuttu. Mucîz oldukdan sonra Köprü, Zile, Merzifon kasabalarına kadı oldu. [536] çâk olarak vefât etdi. Ulemâ-yı sâdâtdan muhterem bir zât idi. Mahdûmu “Kuba Evliyâsı”
Ba’dehû ba’zı ekâbir-i ulemânın mazhar-ı himâyesi olup sancaklara ve mükerreren demekle meşhûr eş-Şeyh Hüsameddîn el-Halvetî’dir.
Amasya’ya kadı olarak terakkî gördü. Vilâyetlere kadı olup Trabzon kazâsından munfasıl ve
mütekâid olduğu halde 1079 hudûdunda vefât etdi. Kibâr-ı kudâtdan âlim, müstakîm bir hâkim Abdülkâdir Efendi-Sivasîzâde
idi. Birâderi Mustafa Efendi’dir. Amasyalıdır. Amasya’da Mehmed Paşa müderrisi olan Sivasî Hasan Efendi’nin oğludur.
Mevlânâ Abdîzâde’den ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve müderris-i be-nâm oldu. Ba’dehû
Abdülfettâh Bey-Zaîm meslek-i kazâya girip kasabât ve bilâda kadı olarak 918 sâlinden sonra vefât etdi. Ulemâ-yı
Amasya züamâsından Mehmed Bey’in oğludur. Sarı Beyzâde zannolunur. Pederinin kudâtdan idi.
vefâtında nâil-i zeâmet olup “Zaîm Fettah Ağa” demekle meşhûrdur. Ba’dehû mükerreren
Amasya Alaybeyi olarak İran muhârebâtına iştirâk etdi. Mükerreren Sarı Beyzâde Mehmed Abdülkâdir Efendi-Seydî Hüsamzâde
Paşa ile halef selef olup 1167’de Levend muhârebesinde yaralandı. Ba’dehû vefât etdi. Amasyalıdır. Ulemâ-yı sâdât-ı Hüseyniyye’den Mevlânâ Şemseddîn Ahmed bin es-
Seyyid Abdülkerîm bin es-Seyyid Abdullah bin Seydî Hüsameddîn Hüseyin el-Fergânî
Abdülfettâh Efendi-Fazlızâde mahdûmudur. Ulemâdan tahsîl-i ulûm edib müderris olmuşdu. Amasya vâlisi Şehzâde Sultân
Amasya mahkemesi kâtibi ve nâibi olan Hacı Ahmed Efendi’nin oğludur. Pederinden Ahmed zamanında pek muhterem olup yedi emîrlerden sayıldı. 931 hudûdunda vefât etdi.
mevrûs olan bir çok cihâta mutasarrıf ve meclis-i a’yân a’zâsı olup 1245’de vefât etdiği Meşâhîr-i sâdâtdan âlim, halûk bir zât idi. Oğulları es-Seyyid Mehmed, Ahmed Çelebilerdir.
zannolunur. A’yândan ehl-i kalem bir kâtib-i hoş-nüvîs idi. Oğlu Mehmed Emîn [537] İstanbul’da [540] mescidi olan Şeyhü’l-Harem es-Seyyid Mehmed Çelebi bunun oğludur.
Efendi’dir.
Abdülkâdir Efendi-Kâdirî
Abdülkâdir Çelebi-Küpeli Şeyh Amasyalıdır. Şehzâdeliğinde Yavuz Sultân Selim Hân’ın muallim-i irfânı olan Mevlânâ
Tokatlıdır. Tokat’da medfûn olan eş-Şeyh Alâeddîn Ali bin Abdülmennân bin Ali Muhyiddîn Mehmed Çelebi bin Mûsâ Çelebi mahdûmu ve tercemesi geçen Küpeli Şeyh
mahdûmudur. Gençliğinde Amasya’ya gelip Mevlânâ Hüsâmeddîn Hüseyin el-Mevlevî’den Abdülkâdir Çelebi hafîdidir. Buna Kadızâde denirdi. Amasya’da tahsîl-i ulûm ve Mevlânâ Abdî
ulûm-ı Arabiyye ve Farisiyye’yi öğrendi. Sonra Mevlânâ Şerefeddîn Mehmed el-Erzincanîden ve Bahşî Efendilerden ikmâl-i tahsîl ederek müderris oldu.
usûl-i şer’iyyeyi vesâir ulûm-ı âliyeyi aldı. Ba’dehû İstanbul’a gidip Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi’den mülâzım ve müderris
Bir müddet tedrîs-i ulûm ederek Amasya hükümdârı el-Hâc Şâdgeldi Pâdişâh’a kendini oldu. 917’de Abdurrahman Efendi’nin azlinde Rumeli kudâtından olup hayli bilâd-ı celîleye
saydırdı. Ba’dehû Mevlânâ eş-Şeyh İbrâhim el-Basrî meclisine devam ederek tasavvufa kadı olduğu halde 945 hudûdunda vefât etdi. Meşâhîr-i kudâtdan idi.
166 Müellif “Abdülfettâh Efendi-Sîbek” tercemesini boş bırakmıştır. (Ed.)
167 Müellif “Abdülfettâh Ağa-Hazînedâr” tercemesini boş bırakmıştır. (Ed.)
518 519
522
