Page 527 - 6-8
P. 527
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Abdülkâdir Efendi-Hacı Bayrâmzâde
Meşâhîr-i kudâtdan yukarıda tercemesi yazılan Abdülazîz [546] Efendi bin Hacı Bayram Abdülkâdir Efendi-Fazlızâde es-Seyyid el-Hâc
Efendi’nin oğludur. Asrının ulemâsından ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve Kuba’da i’mâr Amasya şehir kethüdâsı olup 1131 senesi şevvâlinde vefât eden Fazlızâde el-Hâc Ali
edilen Hüsâmiyye medresesi müderrisi oldu. Pederinin i’mâr etdiği bu medrese müderrisliği Efendi’nin oğludur. Tahsîl-i ilim ve kitâbet edib mukâtaât iltizâmâtı işleriyle iştigâl ederek
uhdesinde yıllarca kaldı. temâyüz etdi. Bedestân kethüdâsı ve meclis a’yân a’zâsı oldu. 1181 sâline doğru vefât etdi.
Ba’dehû meslek-i kazâyı ihtiyâr ederek kasabâta kadı ve bilâda nâib olup 1081 yılından Birâderi es-Seyyid Abdülazîz Efendi ve diğer birâderi el-Hâc Saîd Ahmed Ağa’dır.
sonra vefât etdi. Kudât-ı sütûde-simâtdan âlim, hüsn-i hâl ile ma’rûf idi. Mahdûmu ulemâdan
Mehmed Efendi olup Hüsâmiye müderrisi olmuşdu. Abdülkâdir Efendi-Hatîbzâde
Amasya’da Saraçhâne Câmii hatîbi Hâfız Mehmed Efendi’nin oğludur. Tahsîl-i ulûm
Abdülkâdir Paşa-Hâce Paşazâde ederek ders-i âm ve pederinin irtihâlinde Saraçhâne hatîbi ve ba’dehû câmi-i mezkûrun kürsî
Amasya a’yânından Dede Ali Bey bin Hâce Ahmed Paşa’nın oğludur. Meşâhîr-i şeyhi olduğu halde 1200 senesi recebinde vefât etdi. Âlim ve “Kadrî” mahlasıyla şâir idi. Ba’zı
züamâdan olup birkaç defa Amasya Alaybeyi ve ba’dehû Kara İbrâhim Paşa sadâretinde mîrlivâ mecmualarda Kadrî’nin eş’ârına tesâdüf edildiyse de bunun olduğu anlaşılamadı. Oğlu
ve ba’dehû mîr-i mîrânî olarak sancakları devretdi. Rumeli muhârebâtında yararlığı görülüp Mehmed Saîd Efendi hatîb oldu. [550]
1109’da Karesi mutasarrıfı iken 1110’da vefât etdi. Oğlu Ali Bey’dir.
Abdülkâdir Ağa-Müjdecizâde el-Hâc
Abdülkâdir Ağa-Hacı Mansurzâde Hacı Dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından olup Amasya’da mektebi olan Müjdeci el-Hâc Mustafa
Hacı İlyâs Mahallesi eşrâfından Hacı Ali Ağa bin Hacı Mansur Ağa’nın oğludur. Evâ’il- Ağa’nın oğludur. Pederinin vakfına mütevellî ve mukâtaât mültezimi olup cesâret ve
i hâlinde sipâhi [547] olarak Rumeli ve Girit muhârebelerine iştirâk ederek terakkîler gördü. faâliyetiyle temâyüz eylediğinden Canikli Hacı Ali Paşa bunu kendi dâiresine aldı. Silâhdârı
Amasya’da sipâhi kethüdâyeri, cizye muhassılı, Sivas vilâyeti cizyedârı olarak temâyüz etdi. yapdı.
Bir müddet Hüseyin ve Firûz Ağaların vakfına mütevellî ve Meclis-i a’yân a’zâsı, 1191 gurre-i muharreminde paşanın oğlu Mikdâd Ahmed Paşa vezâretle Amasya
mükerreren şehir kethüdâsı oldu. 1111’de Amasyalı Sefer Ağazâde Elçi Mehmed Paşa Şam mutasarrıfı oldukda bunu Mikdâd Paşa’ya kethüdâ nasbederek Amasya’ya gönderdi. Mikdâd
vâlisi ve emîrü’l-hâc oldukda Surre-i Hümâyûn emîni olarak Hicâz’a gitdi. Paşa tarafından Amasya mütesellimi olup paşasıyla beraber geldi.
1112’de Hâcdan avdet esnâsında Ma’an civârında urbân eşkiyâsı Hâc kâfilesini basdıkda 1192 gurre-i muharreminde Mikdâd Paşa’nın kethüdâlığında kalıp mütesellimlikden
merdâne müdâfaa ve emvâl-i mîrîyyeyi muhâfaza ederek şehîden vefât etdi. Amasya ricâlinden çekildi. 1193’de Hacı Ali Paşa Cebbârzâde Mustafa Bey harbinde Hacı Ali Paşa mağlûben
hânedân, yiğit, erbâb-ı servetden bir zât idi. bütün âilesi efrâdıyla Rusya’ya firâr eylediğinden açıkda kalıp sene-i mezbûrenin zilka’desinde
Oğulları el-Hâc Ahmed, Mehmed, Mustafa ağalarla vüzerâdan Köse Ali Paşa’dır. Hacı Karahisâr-ı Şarkî’ye nefy edildi.
Ahmed ağa dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarındandır. Oğulları Abdülkâdir, Mehmed ağalardır. Bunlar 1195 senesi evâilinde afv u ıtlâk edilerek Gözdaşoğullarıyla Amasya’ya geldi. Şa’banın
yukarıda yazıldı. Hacı Mehmed Ağazâde Abdülkâdir Efendi ve Hacı Mustafa Ağazâde Hacı [551] gurresinde ikinci defa Amasya mutasarrıfı olan Mikdâd Ahmed Paşa’nın kethüdâsı ve
Hâfız Mehmed, Hüseyin Ağalar da meşhûr olup bunlara ve bunların evlâdına “Hacı zilhiccesi gurresinde sânîyen Amasya mütesellimi oldu.
Kadirzâdeler” denir. [548] 1196 senesi gâyesinde mütesellimlik uhdesinden alınıp kethüdâlıkda kaldı. 1201 senesi
gurre-i muharreminde üçüncü defa Amasya mütesellimi ve gâyesinde ma’zûl ve kethüdâlıkda
Abdülkâdir Ağa-Hacı Kadîrzâde ber-devam olup 1203 senesi şevvâlinin gurresinde müthîş şikâyetler üzerine Mikdâd Paşa
Esbak Amasya mütesellimi el-Hâc Ahmed Ağa bin Abdülkâdir Ağa’nın oğludur. azledildi.
Gençliğinde Cebe Ocağı’na girip tedrîcen terakkî ederek 1143’de Ocak kethüdâsı ve 1145’de Muahharan Mikdâd Ahmed Paşa Diyarbekir vâlisi oldukda yine kethüdâsı olarak beraber
Lala Osmân Paşa’nın himmetiyle Cebecibaşı oldu. gitdi. Fakat Diyarbekir halkı da şikâyetler etdiğinden azl ve vezâreti ref’ edilerek Paşa Filibe’ye
1147’de Efendisi i’dâm edildikde infisâl ederek 1148’de kapıcıbaşılıkla Mora vilâyetine i’zâm edildikde bu Amasya’ya geldi.
cizye muhassılı olarak gönderildi. Ba’dehû hizmetleri devr ederek 1161 sâlinden sonra vefât etdi. 1206 senesi zilhiccesinin evâilinde Amasya’da yapılan tahkîkât evrâkı Divân-ı
Mahdûmu Mehmed Ağa’dır. Hümâyûn’a takdîm edilerek Paşa’nın mezâlim ve seyyiâtı sâbit görülüp Filibe’de Mikdâd
Ahmed Paşa ve Amasya’da bunun ile Gözdaşoğulları Hacı Mustafa, Ebûbekir ağalar i’dâm
Abdülkâdir Efendi-Hacı Kadîrzâde edildiler. Her üçü de Mikdâd Ahmed Paşa’nın ef’âline kurbân oldular. [552]
Amasya a’yânından olup 1141’de vefât eden Hacı Mehmed Ağa bin Hacı Abdülkâdir
Ağa’nın oğludur. Amasya’da biraz tahsîl-i irfân etdikden sonra pederinin vefâtında İstanbul’a Abdülkâdir Efendi-Mîrzâzâde
gidip amcası Ali Paşa’nın himmetiyle Bâb-ı âlî aklâmından birine girdi. Amasya mütesillimi Mîrzâ Ağazâde Hacı İbrâhim Ağa’nın oğludur. Gençliğinde
Kalemde terbiye görüp amcasının vezâretinde kâtibi oldu. Ba’dehû sadâret mektûbî İstanbul’a gidip baş defterdâr Amasyalı İsmail Efendi’nin dâiresine ve buradan sadâret mektûbî
kalemine girip hulefâdan ve 1162’de Hâcegân-ı Divân-ı Hümâyûn’dan [549] görüldü. 1173’de kalemine girdi. Burada tefeyyüz ederek müşârün-ileyhin baş defterdârlığında baş halîfe oldu.
vefât etdiği “Defter-i Kassâm”ından anlaşıldı. Mahdûmu Ali Efendi de Hâcegân-ı Divân-ı 1212’de Amasyalızâde Hacı İbrâhim Efendi’nin himmetiyle Hacegân-ı Divân-ı Hümâyûn
Hümâyûn’dan idi. zümresine iltihâk ederek Büyük Kale tezkirecisi oldu. Ba’dehû Selanik Baruthânesi nâzırı ve
buradan gelip rikâb-ı hümâyûn mektûbçusu olarak parladı. Bundan fazlasına ecel müsâade
etmeyip 1221’de vefât etdi. Haydar Paşa’da medfûndur. Erbâb-ı tedbîr ve tasarrufdan bir zât
idi.
522 523
526
