Page 530 - 6-8
P. 530
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Abdülkâdir Efendi-Hammaloğlu
Amasya halkından Mehmed bin Hüseyin oğludur. Gençliğinde sesi gâyet güzel, ahlâkı
temiz bir kimse olduğundan [556] Sultân Bâyezîd Câmii müezzinliğine alındı. 1297’de baş
müezzin Abdal Ağasızâde Hâfız İbrâhim Efendi’nin vefâtı üzerine baş müezzin oldu.
Meşrutiyet’in i’lânında Niyazî ve Enver Beylere o zamanın hükmünde hürmetsizliği da’va
edildiğinden pek merâk edib 1327’de vefât etdi. Merhûm Amasya’nın bülbülü idi. Naat ve
gazeller okur, dinleyenleri gaşyederdi. Azmî, buna sânî olabilirdi.
Abdülkâhir Çelebi-Mevlânâ Ziyaeddîn
Tercemesi yukarıda yazılan Küpeli Şeyh Abdülkâdir Çelebi mahdûmudur. Amasya’da
ikmâl-i tahsîl edib müderris-i be-nâm oldu. Hazret-i Pir İlyâs Halvetî ve Pir Abdurrahman
Çelebi akrânından ve ashâbından bir zât olup 818’de vefât etdiği zannolunur. Meşâhîr-i ulemâ
ve sulehâdan idi.
Abdülkerîm Çelebi-Kerîmî
Amasya Mevlevîhânesi şeyhi “Yavuz Dede” demekle meşhûr Yûsuf Çelebi
mahdûmudur. 745’de meşâyih-i Mevleviyye’den görüldü. Sonra vefât etdi. Ulemâ-yı
meşâyihden şâir idi. Meşâhîr-i kudâtdan Ziyârelizâde Abdülkerîm Çelebi bin kâdı’l-kudât
Osmân Çelebi bin Ya’kûb Çelebi de 781 sâlinden sonra vefât etdi. [557]
Abdülkerîm Kâdirî Çelebi-Küpelizâde
Amasyalıdır. Yukarıda tercemesi yazılan eş-Şeyh Abdülkâdir Çelebizâde Abdülcebbâr
Çelebi mahdûmudur. Amasya’da Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın Şeyhülislâmı olan Mevlânâ
Celâleddîn Abdurrahman Çelebi halka-i tedrîsinde ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve müderris-
i be-nâm oldu.
Amasya’da Şâdgeldi Paşa’nın Dârülilmine müderris olup Çelebi Sultân Mehmed’e
hizmet-i ta’lîmde bulunarak ibrâz-ı fazl-ı ehliyet etdi. 816’da müşârün-ileyhin müstakillen
pâdişâh olduğu esnâda Filibe ve Çirmen kadısı olduğu Umur Bey vakfiyesinden anlaşıldı.
İlm ü fazîleti, iffet ve istikâmeti sâyesinde Rumeli eyâletinde büyük bir şöhret
kazandığından 819’da Edirne’yi zabt ve istîlâ eden Şehzâde Sultân Mustafa’nın nüfûz ve
kuvvetine karşı tarîk-i mudârâyı ihtiyâr ve 821’de Çelebi Sultân Mehmed’in galebesine hizmet
edib Edirne kadısı olduğu vakfiyelerdeki imzâsından anlaşıldı.
824’de İkinci Sultân Murad Hân’ın Amasya’dan gelip taht-ı Osmanî’ye cülûsunda
mevkiini muhafaza etdi. 829 vak’asında kazasker olup İvaz Paşa vak’asında [558] mütekâid
edildi. 834’de tekâüd edilen Şemseddîn Mehmed Fenârî yerine Şeyhülislam ve Müfti’l-enâm
oldu. Fetvâlarında “Abdülkerîm bin Abdülcebbâr el-Kâdirî” imzâsını kordu. 168
İkinci Sultân Murad Hân’ın saltanatı zamanında büyük bir nüfûz ve ikbâle erdi. 847’de
Sultân Murad’ın ikinci cülûsunda âmil olup 851 hudûdunda pek müsin olduğu halde vefât etdi.
Gâyet fakîh, fâzıl, müttakî, müdebbir bir zât idi.
Mahdûmu Mecdeddîn Abdülmecid Çelebi de fuzalâdan idi. Bunun mahdûmu Muhyiddîn
Mehmed Çelebi olup bunlara “Küpelioğulları” denirdi. Mecdeddîn Abdülmecid Çelebi’nin
dâmâdları Amasyalı Kemal Paşazâde Süleyman Bey’le Hızır Beyzâde Hâce Sinan Paşa’dır.
Abdülkerîm Çelebi-Şeyhzâde
Amasyalıdır. Abdülganî Çelebi bin Şeyh Mehmed Çelebi mahdûmudur. Kibâr-ı
fuzalâdan Cemâleddîn Yûsuf Tokâdî’den ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve müderris-i be-nâm
oldu. Atabeg Gâzi ba’dehû Yörgüç Paşa müderrisi olup fevkalâde iştihâr etdi.
168 Şâyân-ı hayretdir ki Osmanlı müverrihleri şeyhü’l-islâmları yazarken bu zâtın imzâsına dikkat etmeden 887’de
müftü görülen Abdülkerim bin Abdullah ile bu zâtı birleşdirmişlerdir. 887 târihli Hâce Sinan Paşa vakfiyesinde
“Abdülkerim el-müftî” imzâsı görülmekdedir (Hüsameddin).
525
529