Page 487 - muze
P. 487

94,  102,  103,  104,  105)  arka  yüzünde  yazı  kuşağının  etrafında  da  gül  motifleri

                        bulunmaktadır.

                             Lale motifi  4 örnekte (Kat.  No. 55, 56, 113, 114) yazı  aralarında;  4 örnekte
                        (Kat. No. 87, 90, 91, 98) tuğra etrafında görülmektedir. 2 örnekte (Kat. No. 60, 61)

                        farklı bir uygulama olarak işaret harf lale motifinin içine yerleştirilmiştir.

                             İncelenen 10 adet sikkede (Kat. No. 155, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177,

                        178, 179) bitkisel motiflerle oluşturulmuş çelenk bulunmaktadır. Çelenkler tuğranın
                        altına yerleştirilmiştir. 9 adet sikkenin (Kat. No. 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177,

                        178, 179) motiflerini başak ve defne dalları oluşturmaktadır. 1 adet sikkede ise (Kat.

                        No. 155)  hem ön hem arka yüzde çelenk yer almaktadır. Ön yüz motiflerini dallar
                        üzerine yerleştirilmiş yapraklı gül ve tomurcuklar, arka yüzü ise yapraklara sarmaşık

                        olarak dolanan lale motifleri meydana getirmektedir. Sikkelerde çelenk uygulaması

                        antik  çağlardan  itibaren  kullanılan  bir  süsleme  unsuru  olmuş,  milletlerin  geçim
                        kaynaklarına  ve  inanışlarına  göre  sikkeler  üzerindeki  bitkiler  de  değişiklik

                        göstermiştir.
















                                                                                       586
                                         Şekil 4.9. Hellenistik Döneme Ait Gümüş Sikke (Kyme)
                             Palmet, Türk sanatında sıkça kullanılan motifler arasında yer almaktadır. İslam

                        sanatında 11. yüzyıldan itibaren kullanılma başlanmıştır. Anadolu Selçuklu sanatında

                        zengin  çeşitleriyle  dikkat  çeken  palmet  motifi,  Osmanlı  çağında  da  varlığını
                        sürdürmüştür. 587   Palmet  motifi,  şematik  bir  laleye  benzemektedir.  İki  yandaki

                        yapraklar hafifçe aşağıya doğru kıvrık olup, yan yaprakların alt kesiminde yuvarlak
                        birer  yumruyu  anımsatan  lobları  bulunmaktadır. 588   Katalogda  palmet  motifi  3





                        586   Oğuz Tekin, Konuşan Paralar (Tarih Boyunca Anadolu Kentleri ve Sikkeleri), Türkiye İş Bankası
                           Kültür Yayınları, İstanbul 2011, s.72.
                        587   Semavi Eyice, “Selçuklu Palmet Motiflerinin Tipolojisi”,  Anadolu, S. 20, 1976, s. 145.
                        588   Teoman, Beylikler ve Erken Osmanlı Döneminde Anadolu’da Basılan Sikkeler Üzerinde Görülen
                           Süslemeler (1300-1500), s. 166.
                                                               478
   482   483   484   485   486   487   488   489   490   491   492