Page 79 - muze

2.4. Sikke Kullanım Alanları

İnsanlar geçmişten günümüze kadar giyindiği, kuşandığı ve çevresinde

oluşturduğu nesnelere estetik değerler katmak için çabalamışlardır. Ellerinde mevcut
olan materyalleri başka alanlara tatbik ederek ürünlerde farklılık yaratmışlardır. Bu

materyallerden biri de sikkelerdir. Sikkeler eski çağlardan itibaren alışverişlerde

ticaret aracı olarak kullanılmasının yanında dini geleneklerde, takılarda ve ev
eşyalarında kullanılmıştır. Antik çağlarda ve farklı kültürlerde ölen kişinin öbür

dünyada kullanacağı düşüncesiyle mezar içerisine sevdiği eşyalar hediye olarak
bırakılırdı. Bu hediyeler arasında sikkeler önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca ölenin

ağzına ya da avuç içlerine ölüler dünyasına girebilmesi sikkeler yerleştirilirdi.

Yaygın inanca göre ölülerin Styks nehrinden geçebilmesi için nehrin kayıkçısı
Kharon’a ücret ödemeleri şarttı. 462 Mezara para bırakma geleneğinin Anadolu’nun

farklı coğrafyalarında (Çankırı, İzmir Menemen, Tahtacılar, Mersin’in bazı köyleri,
Kırşehir’de) Antik dönemden günümüze kadar hala devam eden bir uygulama

olduğu görülmektedir. 463

Kataloğumuzda yer alan Osmanlı sikkeleri örneklerine bakıldığında sikkeler

üzerine delik açıldığı ya da kulp takıldığı görülmektedir. Bu durum sikkelerin ödeme
aracı olarak kullanılmalarının dışında farklı alanlarda da kullanıldığının bir

göstergesidir. Müzelerde yer alan etnografik eserlerde Osmanlı sikkelerinin kolye,

küpe, alınlık, tepelik, kemer, hamail (Tılsımlık), muskalık, broş, tespih gibi eşyalarda
kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca şeker maşası gibi ev eşyasında kullanıldığı ilginç

örneklere de rastlanmaktadır.

462 Fırat Yalçıner, Camihöyük Helenistik – Roma Dönemi Nekropolü, Gazi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2013, s. 33
463 M. Tuncay Özdemir, “Buldan (Denizli) Örneği Üzerinden Antik Çağ ve Günümüz Ölü Gömme
Adetlerinin Karşılaştırılması”, Anadolu’da Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Ölü Gömme
Adetleri Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı (23 – 26 Temmuz 2018), ed. Elif Özer, Ankara
2019, s. 273.
70