Page 141 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

33- "Hoca Sultân Türbesi": Dârü's-Selâm Mahallesi’nin üstünde ve Taksim önünde
şarka giden yolun ilerisinde bir mevki'-i mahsûsdur. Orada zâviye-i meşhûre ve imâreti binâ
eden "Hoca Sultân" demekle meşhûr tüccârdan "Şemseddîn Ahmed Çelebi" medfûn olduğu
kemâl-i müşkilât ile bir Ermeni hânesinde bulunan seng-i mezârından anlaşılmakdadır.
34- "Dersi Tamâm Türbesi": "Kuş Köprü" başında derenin garb tarafında bir hücre-i
mahsûsadır. Mukaddemen üstü açık ve dört duvârdan ibâret iken 1314'de Amasya tahrîrât
müdürü olan "İstanbulî Mehmed Mazhar Bey" üstü kapalı muntazam bir hücre-i mahsûsa
olarak ta'mîr etdirmişdir. Derûnunda medfûn olan zâtın kitâbesi olmadığı cihetle "Dersi
Tamâm" demekle meşhûr "Müftüzâde el-Hâc Ömer Efendi" olduğu yedi sene kadar taharriyât
netîcesinde anlaşılabilmişdir.
35- "Receb Çelebi Türbesi": "Hacı İlyâs Mahallesi"nde şose yolu [199] üzerinde
"Şehzâdegân Türbesi"nin sırasında garb tarafında murabba' bir bahçedir. Bahçenin ortasında
dört tarafı taşdan ve ortası toprak bir kabir olup cenûb tarafında iki kabir daha vardır. Taş kabrin
sâhibi meşâyih-i kirâmdan "İbrâhim bin Alî el-Eşca'" olduğu mahkûk olup bunun yanında
mahalle sâhibi "Sadreddîn Receb Çelebi" ve hafîdi meşâhîr-i ulemâdan "el-Hâc Bayrâm
Efendi" medfûn olduğu tetebbu'âtdan anlaşılmışdır.
36- "Selâmet Hâtun Türbesi": Dersi Tamâm Türbesi’nin kıble tarafında ya'nî cenûb-ı
garbîsinde ve tahmînen yirmi metre kadar ilerisinde bir hücre-i mahsûsadır. Derûnunda
Amasya kadısı "Molla Beylik" demekle meşhûr "Nizâmeddîn Abdurrahmân Çelebi"nin
kerîmesi fâzılât-ı nisâdan "Selâmet Hâtun" medfûndur. "İnekler Türbesi" zeylinde arz edildiği
üzere tûfân-ı Nûh zamânından kalma bir hâtun değildir. 857'de binâ etdirdiği zâviyesi "Şefîk
Paşa" tarafından bi-gayr-i hak temellük ve bahçeye tahvîl edildiğinden zâyi' olup türbesi
muhâfaza edilmişdir.
37- "Sultân Mes'ûd Türbesi": Yukarı Pazar’ın cânib-i garbîsinde Receb ve Üçler
mahallelerinin önünü teşkîl eden ve "Narlı Bahçe" nâmıyla meşhûr olan mezârlığın cenûb
tarafında cesîm ve her tarafı taşdan masnû', gâyet muhkem, garba nâzır olan cebhesi acîb bir
sûretde musanna' ve şeklen murabba'a yakın müstatîl, bir türbe-i bedî'adır. [200] Şimâlinden
cenûba doğru uzun ve dâhilen ortasında bir kemer olup iki kubbeyi hâvî ve hâricen kubbelerin
üzeri düzdür.
Türbenin derûnunda sandûkaya veyâhud şebekeye dâ'ir hiçbir şey olmayıp,
müntehâsında "Yörgüç Paşa"nın iki kerîmesi medfûndur. Altı tamâmiyle mahzen olduğu
nazar-ı dikkate alınırsa sultân-ı müşârün-ileyh ile beraber birkaç şehzâdegân-ı Selçûk'un burada
medfûn olduğu anlaşılır. Türbenin vaz'ı, bir metre kadar yere gömüldüğünü göstermekdedir.
Cebhesinde iki yan sütûnları üzerinde pek çok zevâtın çiçek zann etdikleri kitâbe mevcûd olup
hatt-ı kûfî-i girift ile muharrerdir. Yazıların aşağısından onda ikisi mikdârı yere gömülmüş olup
kırâ'atı pek müşkildir. Bu türbe derûnunda "Sultân Mes'ûd-ı Selçûkî”nin medfûn olduğu
muhakkak ise de diğer şehzâdegânın burada medfûn olduklarına dâ'ir bir alâmet yokdur. Bu
türbe mükerreren yangına ma'rûz olduğu cebhesinin siyâhlığından istidlâl edilmekde olup
derûnunda sandûkanın yâhud şebekenin bu gibi avârız-ı kevniyyede zâyi' olduğu şübhesizdir.
Mülûk-ı Selçûkiyye'den Amasya Simresi'nde medfûn olan "Birinci Sultân Mes'ûd" ile Havza
Simresi'nde medfûn olan "İkinci Sultân Mes'ûd"un kabirlerinden kırâ'at-ı eczâya meşrût ve
mevkûf olan Amasya'da Aydoğdu, Efte, Kocaoğlan ve Tatar ve Havza'da [201] Şeyh Savcı,
Kapaklar, Konac köyleri olduğu mukayyed ve "Birinci Sultân Mes'ûd"un nâmı sütûn üzerinde
mahkûkdur.
38- "Sinan Efendi Türbesi": "Üçler Türbesi"nin civârında bir hâne derûnundadır. Orada
fuhûl-i ulemâdan şeyhu'l-harem ve "Tebyînü'l-Mehârim" tefsîrinin mü'ellifi "eş-Şeyh
Sinâneddîn Yûsuf el-Halvetî" medfûndur.
39- "Şâdgeldi Paşa Türbesi": "Halifet Gâzi Mezârlığı"nın içinde eski bir kubbe-i
muhkemedir. Türbenin garba nâzır olan cebhesi tamâmiyle açık olup üstü balık sırtı şeklinde
taşdan yapılmışdır. Şekline, tarz-ı inşâsına bakılırsa mülûk-ı Dânişmendiye devrindeki

128
140