Page 138 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Derûnunda "Gümüşlüzâde Pîr Şücâ'eddîn İlyâs el-Halvetî" ve dâmâdı "Pîr Celâleddîn
Abdurrahmân Çelebi" ve hafîdi "Pîr Hayreddîn Hızır Çelebi" ve ayak taraflarında bunların
halîle ve kerîmelerinden dört hâtun medfûn olduğu münâsebetle "Pîrler Türbesi" denip, bunlara
"Yukarı Pîrler" denir. Bu türbeyi mütevellîsi olan [189] hazret-i pîrin birâderi evlâdından
"Gümüşlüzâde İbrâhim Paşa" dahi 1100'de müceddeden ta'mîr etdirmişdir. Umûmî bir
ziyâretgâh-ı müslimîndir.
Ba'dehû mükerreren zelâzile ma'rûz olarak etrâfına vehn târî olduğu nazar-ı dikkate
alınıp 1312'de tamâmiyle hedm edilmiş ve Kolağası "Hurşîd Bey"in gayreti ve umûm ahâlî-i
mahalliyenin i'ânât-ı nakdiyyesi ve sultân-ı mahlû' "Abdulhamîd Hân"ın dahi evkâfından
mikdâr-ı kâfî meblağın i'tâsı sâyesinde etrâfında kâ'in mezârlığın üstü tesviye ve bir dâ'ire-i
cesîme teşkîl ve ortasında eski vaz'iyyeti muhâfaza edilmek sûretiyle yan tarafları ricâl ve
nisâya mahsûs birer mescid-i şerîf ve ortası türbe ittihâz ve hücre ve mescidler tevsî' ve
kubbeleri bir şekl ve cesâmetde terfî' edilmiş ve gâyet muntazam bir sûretde yapılmışdır. Eski
türbenin şimâlinde kâ'in garb penceresi önünde kibâr-ı ümmetden birkaç zâtın medfeni olduğu
hâlde yeni vaz'ında bunlar tesviye olunup üzerine türbedâra mahsûs oda yapılmış ve şimdiki
türbenin kıble tarafı umûmen bahçe olmuşdur. Fakat bu bahçeyi i'mâr ederek bahçe hâlinde
muhâfaza edilmesi pek münâsib olduğu hâlde a'yân ve eşrâfın medfeni olması revâ değildir.
Eslâf-ı kirâm kıble tarafına gâyet i'tinâ ederek bahçe hâlinde bulundurmaları ve duvâr arkasında
olsa bile mezârlığa karşı namâz kılmak husûsunda ihtiyâta ri'âyet etdiklerini isbât etmekde iken,
ahlâfın bu gibi [190] inceliklere dikkat etmeyerek eslâfın her mesleklerini terk etmeleri bizi
pek fenâ bir yola sevk etmişlerdir.
19- "Pîr Sinan Türbesi": Şehre Küsdü Mahallesi’nin yukarısında kâ'in yolun üzerinde
bir mevki'-i mahsûsdur. Orada ricâl-i Halvetiyye'den vâ'iz-i meşhûr "Pîr Sinâneddîn Yûsuf
Efendi" medfûndur. Türbesi ziyâretgâhdır.
20- "Pîr Abdurrahmân Çelebi Türbesi": Ya'kûb Paşa ya'nî Çilehâne dâ'iresi içinde
vakfiyede mestûr olan hücre-i mahsûsadır. Kıble tarafında bulunan fâtiha penceresi hücrenin
târîh-i binâsından sonra açılmış ve üzerinde kitâbeyi hâvî siyâh mermer konmuşdur. Derûnunda
"Kuba" evliyâsı "Pîr Hüsâmeddîn Halvetî" mahdûmu ve hazret-i "Pîr İlyâs Halvetî"
hafîdezâdesi "Pîr Celâleddîn Abdurrahmân-ı Sânî" medfûndur. Buraya "Aşağı Pîr Türbesi" ve
"Aşağı Pîrler" de denir.
21- "Pîr Mehmed Çelebi Türbesi": Selağzı’nda kâ'in Sığır Pazarı Câmi-i şerîfi’nin garb
tarafında etrâfı duvâr ile muhât ufak bir hazîre içindedir. Orada câmi-i şerîfin bânîsi "Pîr Hoca
el-Hâc Mehmed Çelebi" ve halîlesi "Kamer Hâtun" medfûn oldukları sicillen mazbûtdur.
"Mustafa Vâzıh Efendi", "Defterdâr-ı meşhûr "İskender Çelebi"nin pederi "Mehmed Çelebi"
burada medfûn" [191] olduğunu yazıyor ise de "İskender Çelebi"nin pederi "Mûsâ Çelebi"
olduğu kayden müsbetdir.
22- "Tâceddîn Türbesi": Pîr İlyâs Hazretleri’nin türbesi civârında müseddes şeklinde
sengîn muhteşem ve ufak bir türbedir. Her tarafı siyâha mâ'il taşdan masnû' ve her dıl'ı
muhteşem ve kubbesi kuşağı dâ'iren-mâdâr çiçekler ile müzeyyen olup üzerinde ba'zı âyet
mahkûkdur. Derûnunda Amasya emîri "Gümüşlüzâde Tâceddîn Mahmûd Çelebi" ve halîlesi
"Döndü Hâtun" ve kerîmesi "Ayşe Hâtun" medfûn olup vakfı "Ayşe Hâtun" tarafından tertîb
edildiği kayden ma'lûmdur. Da'vâ-yı tevliyet eden ba'zı zevâtın burayı "Kadem Paşa Türbesi"
olmak üzere göstermesi, "Kadem Paşa Türbesi"nin mevki'ini unutduğunu anlatmakdadır.
23- "Tekirdağlı Baba Türbesi": Suluova'ya nâzır boğaz içinde garb tarafında kâ'in
bâğların üstünde bir sırtın üzerindedir. Kibâr-ı mecâzîb-i İlâhiyyeden "Iydîzâde Âkif Mustafa
Efendi"ye mu'âsır "Tekirdağlı Baba" demekle meşhûr olan zât orada medfûndur. Bu zâta pek
çok garâ'ib isnâd edilmekdedir.
24- "Tımârhâne Evliyâsı Türbesi": Pervâne Bey’in -Dârü'ş-Şifâ’sı derûnunda şark
tarafında cenûb köşesinde hücre içindedir. Orada pek çok delileri enfâs-ı mübârekesiyle

125
137