Page 143 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

45- "Şeyh Zekeriyyâ Türbesi": Sarachâne Câmi-i şerîfi’nin şark tarafında kapının içinde
bir hazîre-i mahsûsadır. Orada Saraclar Şeyhi kibâr-ı evliyâdan "Pîr Sun'ullâh-ı Halvetî" ve
halîfesi olan "Pîr Zekeriyyâ-yı Halvetî" hazerâtı medfûnlardır. "Şeyh Zekeriyyâ-yı Halvetî"
hazretlerinin türbesinde eczâ-yı şerîfe okunmak üzere "Hakala" nâhiyesinde kâ'in ve pederi
"Şeyh Paşa"dan mevrûs iki çiftliğini 874'de vakf etmişdir.
46- "Saçlı Efendi Türbesi": Şark tarafından Sultân Bâyezîd [205] Câmi-i şerîfi avlusuna
girilecek kapının karşısında hânesi derûnunda hücre-i mahsûsadır. Orada Amasya müftî-i
meşhûru "Saçlı el-Hâc Mahmûd Efendi" medfûn olup bu türbeyi hayâtında yapdırmış
olduğundan kendisi üzerinde kâ'in odada otururken bir zâ'irin fâtiha ihdâ eylediğini gördükde,
"okuyunuz, muhtâc-ı rahmet bir adamdır" dediği menkûldür.
47- "Safâ Paşa Hâtun Türbesi": Şamlılar Mahallesi’nde şose yolu üzerinde kâ'in büyük
çeşmenin arkasında etrâfı duvâr ile muhât ufak bir mevki'dir. Orada Amasya emîri "Şâdgeldi
Paşa"nın kerîmesi "Safâ Paşa Hâtun" medfûn olduğu vesâ'ik-i atîkada görülmüşdür. Yanında
zevci olduğu zann edilen "Yahşî Bey" medfûn olup mu'ahharan vasiyyeti üzere târîhçesini
yazan "Mustafa Vâzıh Efendi" bunların yanına defn edilmişdir.
48- "Taşköprülü Türbesi": Kağnı Pazarı’nda Üçler Mahallesi’nin yolu üzerinde kâ'in
mescid-i şerîfin arkasında bir hücre-i mahsûsadır. Derûnunda "Taşköprülü eş-Şeyh el-Hâc
Abdullah Efendi" ve cenûb tarafında vâki' hücre derûnunda mahdûmu "eş-Şeyh Mehmed Ârif
Efendi" medfûnlardır.
49- "Torumtay Türbesi": "Gök Medrese"yi hâvî câmii şerîfin şimâlinde şose yolu
üzerinde muhteşem bir türbe-i sengîn olup Amasya'da bedâyi'-i âsâr-ı Selçûkiyye'den
ma'dûddur. Hâricen dört tarafı [206] kabartmalı çiçeklerle müzeyyen ve kıbleye nâzır cebhesi
daha muhteşem görülür. 677 târîhinde binâ edildiği kıbleye nâzır olan cebhesinde penceresi
üzerinde mahkûkdur. Kitâbesi şudur:

دبعلا هناطلس الله دلخ نلاسرا جيلق نب ورسخيك حتفلاوبأ نيدلاو ايندلا ثايغ مظعلأا ناطلسلا ةلود مايأ ىف رمع
176 ةأمتسو نيعبس و عبس ةنس يف هل الله رفغ الله دبع نب ىاطمرط الله ةمحر ىلإ جاتحملا فيعضلا

Kapısı şarka nâzır olan bu türbe-i âliyye gâyet yüksek olup taş merdiven ile çıkılır.
Derûnunda Amasya vâlîsi beylerbeyi "Seyfeddîn Torumtay" medfûn olup sandûkası siyâh
mermerden gâyet cesîm olarak yapılmış ve etrâfına "Âyetü'l-Kürsî" yazılmışdır. İsmi ve târîh-i
vefâtı sandûkası üzerinde mahkûkdur. Sol tarafında evlâdından "Ya'kûb Çelebi" ve bunun
mahdûmu "Mehmed Çelebi" ve bunun mahdûmu "Alâ'eddîn Çelebi" ve bunun mahdûmu
"Ebûbekir Çelebi" ve sağ tarafında evlâd-ı Selçûkiyye'den Tâceddîn Gâzi Çelebizâde Sivas
hâkimi "Kılıç Arslan-ı Selçûkî" ve ayak taraflarında Amasya vâlîsi iken mahnûkan vefât eden
şehzâde "Sultân Alâ'eddîn Bey" mahdûmları "Tâceddîn" ve "Gıyâseddîn" Çelebiler medfûn
oldukları dondurma kireç üzerinde mahkûk olan kitâbelerden anlaşılmakdadır. Oraya
mu'ahharan defn edilen "Kılıç Arslan-ı Selçûkî"ye nisbetle "Kılıç Arslan Türbesi" de deniyor.
[207]
50- "Ayşe Gâzi Türbesi": Şamlılar Mahallesi’nde Şeyh İsmâ'îl Şirvânî Türbesi’ne giden
yolun şimâlinde bir mevki'-i mahsûsdur. İki kabri alacak cesâmetde şeklen murabba' olup etrâfı
siyâha mâ'il taşdan yapılmışdır. Hükûmet-i Dânişmendiye mü'essisi "Melik Dânişmend Ahmed
Gâzi" halîlesi "Gülnûş Bânû" ve kerîmesi "Ayşe Gâzi" medfûn olduğu an'anât-ı
mahaliyedendir. Fakat bunların üzerine sonradan birkaç kimse defn edilmişdir.
51- "Ârif Efendi Türbesi": Çeribaşı Mezârlığı’nın içinden mürûr eden yolun cenûb
tarafında bir bahçe derûnundadır. Orada Şehir Kethüdâsızâde "eş-Şeyh Mehmed Ârif

176 Bu türbeyi, yüce sultan, din ve dünya işlerinin yardımcısı, fetihler sahibi Keyhüsrev b. Kılıçarslan zamanında
-Allah devletini dâim kılsın- Allah’ın rahmetine muhtaç, zayıf kul Torumtay b. Abdullah -Allah kendisine
mağfiret etsin- 677 yılında yapmıştır. (Ed.)
130
142