Page 19 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn, İstanbul’a tayin edilmesi sonrasında, kütüphaneleri
teftiş etmek amacıyla da görevlendirilmesi ona Amasya Tarihi için daha fazla vesika bulma

17
imkanı sağlamıştır. Kütüpnahelerdeki vakfiyeleri tasnif etmek amacıyla oluşturulan
komisyonda yer alması vakıflarla ilgili malumatını artırmış ve bu birikimini Amasya Tarihi’ne
de yansıtmıştır. 1911 yılında Evkaf-ı İslamiyye Matbaası Müşahidliği’ne 500 kuruş

mukabilinde atanmış ardından Ayasofya’da özel bir odada evrak tasnifi ile görevlendirilmiştir.
Zaten Amasya Tarihi içerisinde sık sık Ayasofya mahzeninde bulunan evraklara atıflar yapması

muhtemelen bu sırada da Amasya ve Amasyalılar ile ilgili vesika toplamaya devam ettiğini
göstermektedir. 1917 yılında Kuyûd-ı Vakfiye Kalemi Arabî Mütercimliği’ne getirilmiş ve bu

sürede ilmi çalışmalarına da devam etmiştir. 1921 yılında Topkapı Saray-ı Hümâyûnu’nda

bulunan Bağdat ve Revan Köşkü Kasr-ı Hümâyûnları kütüphanelerinin, Topkapı Saray-ı
Hümâyûnu Kütüphanesi’nin ve ayrıca bütün İstanbul kütüphanelerinin en kıymetli müellif hattı

18
kitaplarının incelenmesi amacıyla kurulan komisyonda görev almıştır.
Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn’in Vakıf Kayıtları İdaresi Mümeyyizliği görevini

üstlenmiş olması onun arşiv belgeleri hakkındaki bilgi ve tecrübesini artırmıştır. Bu görevi
üstlendiği sırada vakıf kayıtlarının tasnifi ile de ilgilenmiştir. Onun döneminde “Umûmî

Vakfiye Fihristi” (üç cilt) de denilen eser hazırlanmıştır. Eser, Abdîzâde Hüseyin
Hüsameddîn’in el yazısı ile kaleme alınmıştır. Bu Fihrist Defterleri; Vakfiye Fihristleri (üç

cilt), İl Fihristleri (Her il için ayrı), İstanbul Fihristi (Padişah, Sultan ve Paşalara aittir) olmak

üzere üçe ayrılmaktadır. Bu defterler; eski vilâyet taksimatına göre, vâkıfların adları ile
şahsiyetlerinin hangi Esas defterinde kayıtlı olduğunu gösteren ön bilgiler Vakfiye, Hazine ve

19
Esas defterlerindeki kayıtlardan hareketle oluşturulmuştur.

1.4. Vefatı

Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn, yirmi beş yılını
vererek hazırladığı Amasya Tarihi’nden başka tarih ve edebiyat alanında da pek çok

hizmetlerde bulunmuştur.
20
Müellif, Kuyûd-ı Vakfiye İdaresi’nden 1935 yılında 65 beş yaşında iken yaş haddinden
emekli edilmiştir. Fakat bu dönemde önemli ekonomik sıkıntılar yaşadığı 1936 yılında

17 Amasya Tarihi, c. 9, s. 228.
18 Hüseyin Menç, Tarih İçinde Amasya, Ankara 2014, s. 411.
19 Mustafa Alkan, Türk Tarihi Araştırmaları Açısından Vakıf Kayıtlar Arşivi, Vakıflar Dergisi S:33, Ankara 2007,
s. 8-9.
20 Cumhuriyet Gazetesi, 12 Şubat 1939.
16

18