Page 13 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdâl Bey-Emîr Çelebizâde
Köprülüdür. Köprü Emîri meşhûr Taşan Bey’in birâderi olan İdris Bey’in oğludur.
Amasya Emîri Hacı Şâdgeldi Paşa ricâlinden olup Taşanoğlu Haydar Bey’i def’ ederek Kedağra
(Köprü) kazâsı beyi oldu. 775 sâlinden sonra vefât etdi. Evlâdına “Abdâllu, Abdaloğulları”
dendi. Bunlardan Hasan Bey meşhûr Kedağra beyidir.

Abdâl Sultân-Kara Mehmed Halvetî
Lâdikli İbrâhim oğludur. Amasya’da Hazret-i Pir İlyâs Halvetî hizmetinde ilm ü hâl
tahsîl edib hulefâsından oldu. Lâdik’de tedrîs-i ulûm ve irşâd-ı sâlikîn ile meşgûl olup bir zâviye
yaptırdı. Arâzi ve mezâri’-i memlûkesini zâviyedârlığa ve zâviye mesâlihine vakfedib 825
sâlinden sonra vefât etdi. Âlim, zâhid, müttakî idi. Buna defâtir-i vakfiye ve [6] evrâk-ı
resmîyede “Mevlânâ eş-Şeyh Şemseddîn Mehmed Abdâl Sultân” denmişdir. Mahdûmu
Abdulhâmîd Çelebi olup hafîdi Mehmed Çelebi ulemâdandır. “Abdâl”, gâyet sâfî ve sade dil
ma’nâsına Türkçedir.

Abdâl Mehmed Çelebi-Mazlûm Melîk
Amasyalıdır. Mülûk-i Danişmendiye sülâlesinden es-Seyyid Mansûr Çelebi bin Şerîfe
Ayşe Hâtun binti es-Seyyid Danişmend Gâzi er-Rifâ’î mahdûmu olduğu 975 târîhinde nakîbü’l-
eşrâf es-Seyyid Tâceddîn Efendi tarafından mahdûmu es-Seyyid Ahmed Efendi’ye verilip
Köprü’de bulduğum siyâdet hüccetinden anlaşıldı.
Amasya’da “Mazlûm Melîk” demekle meşhûr a’yân-ı sâdâtdan olup es-Seyyid Mehmed
Çelebi’nin vefâtında Amasya nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı oldu. On yıldan ziyâde nakîb-i
sâdât-ı Amasya olup 974’de vefât etdi. Âlim, sâlih, kerîm, asîl, sâde-dil bir zât idi. Mahdûmu
Kadı’l-Harameyn es-Seyyid Ahmed Efendi aşağıda gelir.

Abdâl Atâ-eş-Şeyh Mehmed Çelebi
Amasya köylerinden Efte’de medfûn ve kabri ziyâret-gâh [7]olan eş-Şeyh Bâyezîd Atâ
ahfâdından Burhân Ata bin İlyâs Atâ bin eş-Şeyh Bâyezîd Atâ’nın oğludur. Amasya’da eş-Şeyh
Hayreddîn Hızır Halvetî hizmetinde ilm ü irfân tahsîl edib dedesi tekkesinde şeyh oldu.
Köylerin halkını irşâda, ahlâkını tehzibe çalıştı.
Zâviyesi gelip gidenlere açıkdı. İnepazar nahiyesinin kutbu sayılırdı. İnepazar şeyhi ve
pîrdaşı olan eş-Şeyh Muslihiddîn Efendi ile güzel müsâhabeleri vardır. İrân harbinden avdet
eden Kânunî Sultân Süleyman Hân’ı tekkesine davet ve müşârün-ileyh de icâbet ederek nâil-i
iltifât olmuşdu. 978 sâline doğru vefât etdi. Mu’ammerînden bir pîr olup âlim, sâlih idi. Ceddi
yanında medfûndur. Mahdûmu Ya’kûb Atâ da ma’rûfdur.

Abdâl Ağası-el-Hâc Ahmed Ağa
Amasyalıdır. Terzi Mehmed oğludur. Dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından ve sadr-ı esbak
Bâhir Mustafa Paşa ağalarından Abdâl Mehmed Ağa’nın hizmetinde bulunarak kethüdâsı
olduğu münâsebetle “Abdâl Ağası” demekle meşhûr oldu. Abdâl Mehmed Ağa’nın vefâtında
Amasya’ya gelip kazandığı servet ü haysiyyeti sâyesinde a’yân ve hâcıyân meclislerine a’zâ
oldu. 1200 hudûdunda vefât etdi. [8]Dergâh-ı âlî gediklilerinden kerîm, hânedân bir zât idi.
Evlâdına “Abdâl Ağasıoğulları” dendi. Bunlardan ser-mü’ezzin Hâfız İbrâhim Efendi aşağıda
gelir.
Âbî Mehmed Çelebi-Çekemzâde
Amasyalıdır. Suyolcululardan Çekem Osmân’ın oğludur. “Çekem”, Amasya’da “su
yolcu” demektir. Fuzalâ ve üdebâ-yı mevâlîden Mü’eyyedzâde Pîrî Ahmed Çelebi’den ilm,
edebiyat, kitâbet tahsîl ederek beytü’l-mâl kâtibi oldu. Uzun müddet bu kitâbetle kana’at edib
1039 senesi hilâlinde vefât etdi.

8
12