Page 240 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahmed Ağa-Kofuoğlu el-Hâc
90
Amasya yeniçerilerinden Kofu Abdurrahman Ağa’nın [772] evlâdından İsmâil bin
Hüseyin bin Kofu Abdurrahman Ağa’nın oğludur. Nalbant iken elekçi ve çingânelerin elebaşısı
olup onların kazancından servet edindi. Ba’dehû iltizâm işlerine girişip büyük me’mûrları elde
ederek gaddarâne harekâtıyla halkın canını yakdı. Evler, bağlar, bağçeler, tarlalar, hanlar
kâşâneler edindi.
Nihayet 1320 senesi cumâdelâhiresinin on sekizinci salı günü Kapancızâde Medresesi
altındaki dükkânların önünde iskemle üzerinde otururken gadr-ı dîdelerinden biri arkasından
kafasının ortasına müthiş ve keskin bir balta indirip yere yuvarladı. Beş gün sonra müte’essiren
ölüp gitdi. Halk elinden, dilinden ve fenâlığından kurtuldu.
Rahmetlik ezdâdı nefsinde cem’ etmiş bir adamdı. Gâyet mûsâlli, dindâr, Allah’tan
korkar, vaz ü nasihât dinlerken ağlar idi. İki defa haccetdi. Rikkat-ı kalbi ziyâde, fukaraya
sadakası boldu. Bununla beraber gaddar, fâsık, bed-zeban, şerîr, taş yürekli, paraya can verir,
can alır, şehvetine pek mağlûb idi. Küçük oğlu Hâfız Mustafa Efendi [773] sulehâdan idi. Bu
da 1336’da Zile Vak’asında dâmâdı Gevrekzâde Mehmed Efendi ile beraber vuruldu.

Ahmed Rıza Efendi-Hacı Yûsufzâde
Amasya eşrâfından ve mahkeme-i bidâyet a’zâsından el-Hâc Eşref Efendi bin el-Hâc Ali
Ağa’nın mahdûmudur. İptida de’âvâ kâtibi ve mahkeme-i bidâyet teşekkülünde zabıt kâtibi
ba’dehû a’zâ ve müstantık oldu. Sonra meclis-i idâre a’zâsı, belediye reisi, 1320’de a’zâ iken
Köprü kâ’im-makâmı vekili oldu. 1325’de vefât etdi. Halîm, umûra âşinâ, küşâde-meşreb,
müskirâta mübtela idi. Mahdûmu Mehmed Atıf Bey ve dâmâdı ammizâdesi Ali Rıza Bey’dir.

Ahmed Kâmil Efendi-Cılkızsızzâde
Amasya’nın a’yân-ı kadîmesinden Dânîşzâde el-Hâc Hâfız Osmân Efendi evlâdından
Bâyezîd Paşa vakfı mütevellîsi Osmân Efendi bin Ahmed Ağa bin Osmân Ağa’nın
mahdûmudur. Cedd-i a’lâsı 920 senesi ricâlinden ve meşâhîr-i şu’arâdan Şermî Osmân Çelebi
bin Mehmed Çelebi ve cedd-i karîbi de mevâlîden Dânîş Mehmed Efendi bin Mustafa
Efendi’dir. [774]
Cedd-i akrebi es-Seyyid Osmân Ağa, baba tarafından Molla Halîl Oğlu ve ana tarafından
Sâdât-ı Hüseyniyyeden “Hacı Vehhâboğlu” demekle meşhûr bir yeniçeri olup yeniçeriler
arasında Cılkızsız, Osmân Ağa denmişdi.
Fethiye Mahallesi’nde 1252’de doğdu. Hutût-ı mütenevvi’ayı hattât-ı meşhûr Emrullah
Vehbî Efendi’den ve ulûmu da Şirvânî el-Hâc Mustafa Efendi’den ahzedib 1280’de mahkeme-
i şer’iyyede zabıt kâtibi, ba’dehû şer’iyye baş-kâtibi, 1296’da adliyye baş-kâtibi olup 1301’de
infisâl etdi.
Ba’dehû ma’ârif kâtibi, 1307 senesi zilhiccesinde Amasya nüfus me’mûru, 1308
rebîülevvelinde ma’zûl olup eyyâm-ı uzletde, “Devr-i dâ’im Takvimi”ni te’lîf ederek 1310’da
İstanbul’a gitdi. Orada takvimini bastırıp Ma’ârif Nezâretine beğendirdiğinden 1312 saferinde
Erzurum, 1319’da Çatalca, 1320’de Kal’a-i Sultânîye ma’ârif muhâsebecisi oldu.
1326’da meşrûtiyyetin ilânını müte’âkib ma’zûlen İstanbul’a gelip 1327’de vefât etdi.
Âlîm, kâtib, lâ’übali-meşreb, libâs ve ta’amında [775] bî-tekellüf, te’lîf-i âsâra münhemik bir
zât idi. İlm-i nücûm ve hesabda ihtisâsı, ilm-i kelâm ve târîhe merâkı vardı. Te’lîf etdiği takvim
asırlarca isti’mâle sâlih bir eserdir.

Ahmed Bey-Yeğenzâde
Amasya eşrâfından Mustafa Hüsnü Bey bin Ahmed Bey bin es-Seyyid el-Hâc İbrâhim

90 Kofu: Divan-ı Lügatda mezkûr olduğu üzere, müdbir, idbârlı, talihsiz, yaramaz, işi rastgelmeyen kimse
ma’nasınadır. Buna “Kofoğlu” da denmektedir. Aslı Kofuoğludur

235
239