Page 350 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Emrullah Mehmed Efendi-Seyrekzâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Amasya‘da müftü iken Amasya Vâlisi Şehzâde Sultân Mustafa’ya muallim
olan Kalecikli es-Seyyid Seyrek Muhyiddîn Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. Pederi Amasya
Müftüsü iken 945 senesi zilka’desinin beşinci perşembe [279] gecesi doğdu.
İki yaşında iken pederinin irtihâline binâen vâlidesinin yanında büyüdü. Mukaddimât-ı
ulûmu Amasya‘da fâzıl-ı meşhûr Cum’a ve Müfessir Ahmed Efendilerden görüp 966’da yirmi
bir yaşında İstanbul’a gitdi. Pederinin hâcezâdesi olan Taşköprülüzâde Usâmeddîn Ahmed
Efendi hizmetine ittisâl etdi.
Bu esnâda sudûr-ı ulemâdan Amasyalı Muhaşşî Sinan Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib
Kazasker Abdülkerîmzâde Mehmed Efendi’den mülâzım ve ders-i âm ve 971 şa’bânında
Hayrabolu’da Rüstem Paşa, 973 şa’bânında Rodoscuk’da Rüstem Paşa, 983 muharreminde
Orhaniye-i İznik müderrisi oldu.
985 senesi cumâdelâhiresinde İznik kadısının arzı ile ma’zûl, 987 senesi rebîülâhirinde
Edirne’de Üç Şerefeli Medresesi müderrisi olup altı sene orada tedrîs-i ulûm etdi. 993 senesi
saferinde Sahn-ı Semâniye müderrisi olarak İstanbul’a gelip 995 senesi zilka’desinde Bağdat
mollası [280] oldu.
998 senesi rebîülevvelinde Trablusşam kazâsına nakledilip kabûlünde mütereddid
olduğundan Manisa mollası oldu. 999 recebinde azledilip 1000 senesi saferinde mukaddemen
kabûl etmediği Trablusşam kadısı oldu. l00l senesi muharreminde buradan da azledilip
İstanbul’a geldi.
Sene-i mezbûre zilka’desinde Edirne’de Dârü’l-hadîs Medresesi müderrisliği verilip
gönderildi. l003 senesi zilka’desinde yüz akçe vazîfeyle Sahn-ı Semâniye müderrisliğine ta’yîn
edilip İstanbul’a geldi. l004 senesi cumâdelûlâsında istirhâmı üzerine Selânik mollası oldu.
l005 senesi saferinde yine azledilip l008 senesi şa’bânında İzmir mollası olduğu halde
Leyle-i Berâtda dâr-ı bekâya irtihâl etdi. Fâzıl, sâlih, erbâb-ı tarîkdan müteneffir, harîs-i fazl ve
kemâl, tünd-meşreb, dellâl-ı uyûb idi. “Eşbâh ve Nezâir-i Fıkhiyye”ye ta’likâtı, “Ebu’s-Su’ûd
Efendi Tefsîri” kenârında kelimâtı, “Şakâyık-ı Nu’mâniye”ye zeyli vardır. Şâir, afîf idi.
Mahdûmları Yunus, Ahmed [281] Efendilerdir.
Es-Seyyid Yunus Efendi, sudûr-ı ilmiyyeden olup l062 senesi saferinde vefât etdi. Es-
Seyyid Ahmed Efendi, pederinin irtihâlinde Amasya‘ya gelip müderris ve kâdı-i kasabât iken
l0ll’de Amasya’nın eşkiyâ tarafından istilâsı vak’asında vefât etdi. Mahdûmu sudûrdan es-
Seyyid Abdurrahman Efendi’dir. Kitâblarını Amasya’da Sultân Bâyezîd Kütübhânesi’ne
vakfetmişdir. Birkaç kitâbını Abdüllatîf Efendi Kütübhânesinde gördüm.
“Şakâyık-ı Nu’maniyye”yi tezyîl eden Nev’îzâde Atâyî Efendi bu tercemenin sonunda
diyor ki: “Şakâyık-ı Nu’maniyye”ye zeyli ve kenârında ilhâkâtı vardır. Ekserî şetûm olmağın
şöhret bulmamışdır.” Bununla beraber o zamanın ricâlini anlamak için bu zeylin lüzûmu var
idi. Bulunamadı.

Emrullah Efendi-Şeyhzâde
Amasyalıdır. Mehmed Paşa Zâviyesi şeyhî Pîr Mehmed Çelebi mahdûmu ve Hayrullah
Efendi’nin birâderidir. Muhaddis Zileli Abdurrahman Efendi’den tahsîl-i ulûm edib [282] ders-
i âm ve Bâyezîd Paşa Câmii vâizi ve imâreti şeyhi oldu. Tedrîs ve nasîhatla iştigâl ederek
1055’de vefât etdi. Ulemâ ve sulehâ-yı meşâyihden idi.

Emrullah Ağa-Hacı Efendizâde
Amasyalıdır. Hüseyin Paşa kethüdâsı olup l058’de maktûlen vefât eden Sarı Mehmed
Ağa bin el-Hâc Mehmed Efendi bin Hacı Mustafa Efendi’nin üçüncü mahdûmudur. Sipahi
meşâhirinden hayli muhârebâta iştirâk ederek Amasya kethüdâyeri, ba’dehû Köprülüzâde Fâzıl
Ahmed Paşa’nın ağalarından oldu.

349