Page 358 - 6-8
P. 358
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Züamâdan iken Sultân Murâd-ı Sânînin kayın birâderi oldukda ümerâdan ba’dehû
beylerbeyi olarak Sivas ve Tokat muhâfızı olup muhârebâta iştirâk etdi. 847’de Varna
harbinden sonra Ankara Beylerbeyi olup 855’de vefât etdi.
Yörgüç Paşa’ya “eniştem” diye yazdığı mektupları görüldü. Kezâlik, Yörgüç Paşa’nın da
buna yazdığı mektublarda “Emîrü’l-ümerâi’l-izâm, birâderim Emînüddîn Mehmed Paşa” diye
hitâb ederdi. Mahdûmları Mustafa, Murtaza Beyler ve birâderi Himmet Bey’dir. Kerîmeleri
Lütufşâh, Sitti hâtunlar olup bunlar ile bir türbede medfûndur. Geldiklân nâhiyesinde Kozluca
karyesi, emîr-i müşârün-ileyhin vakfı olup nısf-ı mâlikânesi evlâdına ve nısf-ı diğeri türbesinde
eczâ-yı şerîfe kıraatına meşrûttur. [306]
Emîn Süleyman Çelebi-Mimâr
Amasyalıdır. İbrâhim oğlu olup “Emîn Mimâr Amasyavî” demekle meşhûr ve Sinan
Paşa’nın vakfiyesinde müsbettir. Amasya‘da sanat-ı mimâriyeyi mimârân-ı hâssadan
öğrendi. Mimârlıkta üstâd olup Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya’da bir câmi ve imâret inşâsını
emretdikte bunu mimâr ve binâ emîni nasbetdi.
Câmi-i şerîfin binâsına 888’de mübâşeret edib 891’de ikmâl etdi. Kendisine “Emîn
Mimâr” dendiğinden adı unutuldu. Mahdûmu Muhyiddîn Mehmed Efendi imzâsından adının
“Süleyman bin İbrâhim” olduğu anlaşıldı.
Amasya‘da Hâtuniye Câmii de bu mimârın eseri binâsı olup 916’da vefât etdi. Sanatında
üstâd, mâhir, maârif-âşinâ, emîn, müstakîm bir mimâr idi. Sultân Bâyezîd Amasya’da vâlî iken
Amasya Sarayı’nı da bu mimâra yaptırmışdı. Mahdûmları Muhyiddîn Mehmed, Musliheddîn
Mustafa Efendilerdir. Hafîdi İstanbul kadısı Mustafa Efendi bin Muhyiddîn Mehmed
Efendi’dir. [307]
Emîn Mehmed Çelebi-Şeyhzâde el-Hâc
Amasyalıdır. Sarı Kadızâde eş-Şeyh Mustafa Efendi’nin mahdûmu ve hattât-ı meşhûr
Hamdullah Efendi’nin birâderidir. Şehzâdeliğinde Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya vâlisi iken
defter emîni olarak iştihâr etdi.
911’de binâsına mübâşeret edilen Hâtuniye Câmii binâ emîni olup “Emîn Çelebi” diye
meşhûr oldu. Câmi-i şerîfin hitâmından birkaç yıl sonra 918’de vefât etdi. Meşâhir-i ümenâdan
idi. Mahdûmu Muhyiddîn Efendi’dir.
Emîn Mehmed Efendi-Sun’îzâde
Amasya‘da Saraclar şeyhi olan Hazreti Pîr Sun’ullâh Halvetî ahfâdından ve kudâtdan
Abdülcelîl Efendi bin Pîr Mehmed Çelebi bin Pîr Sun’ullâh Halvetî mahdûmudur. Bade’t-tahsîl
müderris kadı olup 953 senesi hilâlinde vefât etdi. Meşâhir-i kudât ve ulemâdan idi. Mahdûmu
Abdülkerîm Efendi’dir.
Emîn Mehmed Paşa-Şeyh Kemâlzâde
[308] Amasyalıdır. “Menâzırü’l-Avâlim” kitâbının sonlarında musarrah olduğu üzere
Amasya‘da mahallesi olan Ahî Sâbıkuddîn evlâdından Amasyalı eş-Şeyh Kemâleddîn Ahmed
el-Halvetîzâde Mahmûd Çelebi mahdûmudur.
Pederi Mahmûd Çelebi 974’de Amasya vâlisi olan Sultân Murâd-ı Sâlise intisâb
eylediğinden Enderûn-ı Hümâyûna alındı. Orada terbiye görüp 982 ramâzanında Sultân Murâd-
ı Sâlisin cülûsunda tefeyyüz ederek Dîvân-ı Hümâyûn küttâbına iltihâk etdi.
991’de Rûmeli muhâsebecisi, 1002 saferinde Sultân Bâyezîd evkâfı mütevellîsi, 1004
senesi recebinin evâhirinde Şâm defterdârı oldu. Dört seneden ziyâde Şâm’ın umûr-ı mâliyesini
hüsn-i idâre ve ıslâh eylediğinden 1008 senesi şevvâlinde Şâm Beylerbeyi oldu.
357